4 loài côn trùng là đặc sản trứ danh, người không dám ăn kẻ gật gù khen ngon

Rươi

Con rươi thuộc ngành Giun đốt, sống ở biển và vùng nước lợ. Nó là đặc sản côn trùng ở các vùng đồng bằng Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ nơi có vùng trũng, có nước thủy triều lên xuống chảy vào các con sông, con lạch nhỏ. Đặc biệt Tứ Kỳ Hải Dương và Hải Phòng là hai vùng khai thác rươi ngon nổi tiếng. 

Tục ngữ có câu “Tháng chín đôi mươi, tháng mười mùng năm” để nói về mùa rươi tập trung từ ngày 20 - 9 đến ngày 5 - 10 âm lịch hàng năm.

Món ngon từ đặc sản côn trùng rươi nhiều lắm: mắm rươi, rươi kho, nem rươi, rươi rang muối, rươi cuốn lá lốt, lẩu rươi,... nhưng nổi tiếng bậc nhất hẳn là chả rươi. Chả rươi là món đặc sản nức tiếng vùng Tứ Kỳ Hải Dương, Hải Phòng và cả ở Thủ đô Hà Nội. 

Mỗi địa phương có cách pha phối gia vị khác nhau đôi chút, nhưng tựu chung con rươi tươi đều được đánh với trứng, nêm thì là, lá lốt, lá gừng, vỏ quýt, hành lá, mắm ngon,... ăn chung với rau sống, dưa góp, nước mắm chua ngọt và bún. Có người trông thấy con rươi thì hơi sợ, mà ăn chả rươi lại ngon hết cả sợ. 

Sao lại có thứ chả vừa béo ngậy, vừa thơm. Không nhận ra một tí ti mùi tanh, vị đắng, vị cay nào của các nguyên liệu, chỉ thấy hài hòa, ngon đê mê đầu lưỡi. Du lịch Hà Nội, Hải Dương, Hải Phòng vào mùa thu, tức là mùa rươi, du khách nhất định phải thử món chả rươi một lần, biết đâu lại nghiện.

Châu chấu

Trong thực đơn món côn trùng, không thể thiếu những chú châu chấu sữa béo ngậy. Châu chấu có mùi vị bùi bùi nửa giống dế mèn chiên giòn, nửa giống tép rang. Rang khô với lá chanh và sả, mêm ít nước mắm cho đến khi vàng ươm. Vị châu chấu rang bùi bùi, thơm thơm, giò và là món ăn ưa thích của cả người lớn và trẻ nhỏ.

Loại đặc sản côn trùng thường ăn là châu chấu lúa và châu chấu tre. Các món ăn chủ yếu là châu chấu rang lá chanh, châu chấu chiên, châu chấu xào sả ớt,... Phổ biến nhất là món châu chấu rang lá chanh. Mồi này mà bưng lên bàn nhậu thì bao nhiêu két bia, bao nhiêu cữ rượu giấu trong hầm của cánh mày râu cũng phải bay sạch. 

Làm châu chấu rất tốn công. Người ta phải bẻ càng, vặt cánh, rút ruột từng con, rửa muối, chần nước sôi cho sạch mới rang được. Khi rang thì lại phải kiên nhẫn, đảo tới khi châu chấu vàng ruộm lên, cái càng cũng phải giòn rụm, mới xóc tỏi, xóc lá chanh, búng gia vị. 

Dế mèn

Từ lâu, người Việt đã sử dụng dế mèn chế biến thành món ăn đặc sản bởi vị hấp dẫn và giá trị dinh dưỡng khá cao. Thịt dế mèn chứa nhiều protein và calcium tuy nhiên lại không gây béo cho người thưởng thức. Một số món ăn chế biến từ dế mèn phải kể đến như: Dế mèn nướng, dế mèn rang muối ớt, dế mèn chiên bột,...

Cũng giống như đuông dừa hay nhộng tằm, dế là món ăn vừa khơi gợi sự tò mò, nhưng đồng thời cũng khiến người ta rùng mình khi nghĩ về. Với người Thái ở Mường Lò (xã Nghĩa Lộ, Yên Bái), những món ăn chế biến từ dế mèn là đặc sản có từ lâu đời và khiến người dân nơi đây vô cùng tự hào. Với sự khéo léo, sáng tạo của con người, có đến hàng chục món ngon độc đáo được chế biến từ nguyên liệu dế mèn. Món dế rang là món ngon ở Đà Lạt đã có từ rất lâu bởi dế là loại côn trùng thơm ngon, chứa nhiều protein. Trước đây, thời điểm sau vụ thu hoạch lúa ngô, bà con nơi đây thường tranh thủ bắt những con dế béo múp ngoài ruộng về để chế biến. Dế mèn đã trở thành món quà cho những đứa trẻ, vừa là món ăn cải thiện bữa cơm ngày mùa.

Đằng sau mỗi đĩa dế mèn chiên vàng ruộm thơm ngon là một quá trình công phu từ việc bắt dế, lựa chọn nguyên liệu, sơ chế và nấu nướng. Món dế chiên giòn càng ngon hơn, tròn vị hơn nhờ bát nước chấm. Nước chấm được pha từ tỏi, sả, ớt bằm nhỏ, bột ngọt, đường, nước mắm và tương ớt. Vị cay, chua, ngọt và hương thơm ấm từ sả, ớt khiến món ăn thêm thanh, bớt ngấy vì dầu mỡ. Thực khách cũng có thể rưới tương ớt hoặc nước măng chua để tăng vị đậm đà cho món ăn. Người ta còn ăn dế mèn chiên với cóc xanh, xoài xanh, dưa chuột, chanh…

Nhộng

Chẳng phải thứ đặc sản côn trùng cao sang gì, trong quán cơm bình dân cũng có thể bắt gặp món nhộng tằm. Nhộng này ăn lá dâu, nhả tơ dệt lụa. Theo Đông y, khi ăn nhộng là ta ăn nguyên con không sót phần nào hết, thành thử nguyên khí đủ đầy, đại bổ. Nói theo ngôn ngữ Tây y, nhộng giàu đạm, loại đạm này lại dễ tiêu, cũng bổ. 

Nhộng không khó chế biến, không kén nguyên liệu, chỉ có cái đặc biệt là rất giàu đạm nên dễ thiu, ăn phải miếng nhộng ôi là biết ngay. Nhộng phải tươi, xào nấu làm sao không bị vỡ, khi ăn cảm nhận được vị béo bùi vỡ òa trong miệng mới là làm khéo.

Con nhộng nhả tơ là đặc sản đồng bằng Bắc Bộ, còn các vùng núi cao, đặc biệt là Mù Cang Chải, Yên Bái thì lại có đặc sản nhộng ong. Nhộng ong là ấu trùng non lấy từ tổ ong. 

Từ đặc sản côn trùng nhộng ong có nhiều món ngon như nhộng ong xào, nộm nhộng ong. Đặc biệt lên Mù Cang Chải không ai quên thưởng thức món nhộng xào mùng. Mùng ở đây là dọc mùng hay còn gọi là cây bạc hà. Nhộng thì mềm béo, mùng thì xanh giòn, hòa quyện với nhau mộc mạc thôi mà hấp dẫn lạ thường.