Loại quả xưa có đầy không ai hái, giá rẻ bèo, giờ thành đặc sản được ưa chuộng đến lạ

Quả muỗm (hay quả quéo…) có danh pháp khoa học là Mangifera foetida Lour, là một loài thực vật thuộc họ Đào lộn hột (Anacardiaceae). Loại quả này được tìm thấy tại các quốc gia Đông Nam Á như Indonesia, Malaysia, Myanmar, Singapore, Thái Lan, và Việt Nam… Tại Việt Nam, quả muỗm được xem là đặc sản của vùng núi rừng Tây Bắc.

Cây muỗm to, cao chừng 15-20m, lá muỗm đơn nguyên, mọc so le, thuôn dài về phía gốc, mặt lá nhẵn bóng. Hoa có màu trắng nhỏ mọc thành chùm kép ở ngọn cành, cánh hoa hình mũi mác hẹp, dài gấp 3 lần lá đài. Một nhị sinh sản dài bằng cánh hoa, còn 3-4 cái khác ngắn hơn một ít. Quả muỗm khi chín màu vàng, thịt mọng nước. Cây muỗm có hai thời vụ quả chính là vào tháng 3-6 và 10-11.

Quả muỗm có hình dáng giống quả xoài, nhiều người nhầm lẫn

Quả muỗm có hình dạng giống hệt quả xoài bình thường nhưng có kích thước chỉ bằng một nửa, một số ý kiến lại cho rằng nó giống hệt quả thanh trà, tuy nhiên mùi vị của chúng lại hoàn toàn khác. Quả muỗm khi xanh có vị chua, chát nhưng khi chín lại ngọt lịm và chứa rất nhiều nước vì phần thịt của chúng dày hơn hẳn. Khi chưa chín, quả muỗm dùng để nấu canh hoặc muối chua, khi chín trở thành loại trái cây giải khát của nhiều trẻ con vùng miền núi xa xôi.

Cũng như nhiều loại cây trái dại khác, người dân ở miền núi của tỉnh cho biết, quả muỗm là vốn mọc hoang khá nhiều. Ngày trước chỉ cần ra bìa rừng ở gần nhà là có thể tìm thấy, tuy nhiên thời gian gần đây do bị người dân chặt phá bỏ để lấy đất trồng cây nông nghiệp nên ngày một hiếm dần. Vì vậy, bây giờ người dân phải vào sâu trong rừng mới tìm thấy quả muỗm. 

Quả muỗm khi chín.

Từ một loại quả mọc dại, quả muỗm giờ đây được "săn đón" trên thị trường. Theo chị Huỳnh Thị Thanh Loan (37 tuổi, Hà Nội) chuyên bán quả muỗm trên một trang fanpage cho hay: “Cây mọc ở rừng nên sạch thì khỏi bàn nhưng lấy thì rất khó ... toàn cỡ cây cổ thụ, mỗi cành một vài quả chứ không sai quả như cây xoài".

Chị Loan cho biết, để có hàng bán, chị phải nhờ người nhà ở Điện Biên hái và đóng thùng xốp để vận chuyển bằng xe khách về Hà Nội. Thông thường, mỗi đợt hàng chị chỉ gom được từ vài chục cân, đủ để trả hàng cho khách đã đặt trước. 

Quả muỗm khi xanh có thể nấu canh

“Trước loại quả này ít người ăn, chủ yếu để ngắm cho vui mắt, nhưng giờ đây nó được mang bán ở 2 bên đường và ở các chợ truyền thống ở quê mình, nhiều người mua về ăn thử vì tò mò mùi vị của thứ quả lạ. Vì thế mà cũng có nhiều người biết tới loại quả này hơn”, chị Loan chia sẻ thêm. Thậm chí, loại quả này còn được xuất khẩu sang cửa khẩu Trung Quốc và các tỉnh xa hơn như các tỉnh khu vực đồng bằng Sông Cửu Long.

Trong quả muỗm có chứa nhiều chất bột, chất đường, chất gôm, axit hữu cơ chủ yếu là axit xitric, caroten 121 đến 363,8mg trong 1.000g, vitamin C 13,2-80mg%, vitamin B… rất tốt cho sức khỏe.