Loại rau "nhà nghèo" xưa ăn cứu đói, nay thành đặc sản ở thành phố, nhà giàu cũng ưa chuộng

Khoai lang vốn không phải là một loại rau xa lạ với nhiều người bởi nó từng là thứ lương thực chính trong mỗi bữa ăn của nhiều đứa trẻ thế hệ 8X - 9X, đến nỗi có câu “một hạt cơm oằn lưng cõng mấy thanh khoai”. Thế nhưng dù là ngọn khoai, lá rau khoai hay củ khoai thì đó cũng là loại thực phẩm đơn giản mà đồng quê “ban tặng” mà đến ngày nay, nó trở thành một “đặc sản” được nhiều người ưa chuộng.

Cây rau lang quen thuộc ở các miền quê Việt Nam

Rau lang là một bộ phận của cây khoai lang (tên gọi khoa học là Ipomoea batatas), còn được biết đến với nhiều tên gọi trong Y học cổ truyền như phiên chử, cam thử… Khoai lang có quan hệ họ hàng xa với khoai tây (Solanum tuberosum) có nguồn gốc Nam Mỹ và quan hệ họ hàng rất xa với khoai mỡ (một số loài trong chi Dioscorea) là các loài có nguồn gốc từ châu Phi và châu Á.

Rau lang thuộc loại cây thân thảo dây leo, có các lá mọc so le hình tim hay xẻ thùy chân vịt, các hoa có tràng hợp và kích thước trung bình. Rễ củ ăn được có hình dáng thuôn dài và thon, lớp vỏ nhẵn nhụi có màu từ đỏ, tím, nâu hay trắng. Lớp cùi thịt có màu từ trắng, vàng, cam hay tím. Phần lá và phần ngọn non, thường được người ta hái để sử dụng. Tùy theo giống cây khoai lang mà rau lang cũng có đặc điểm và màu sắc thân khác nhau. Trong đó, phổ biến nhất là thân rau lang màu xanh và màu nâu đỏ.

Ngọn rau lang là món rau dân dã, quen thuộc với những người sinh ra và lớn lên ở các miền quê nghèo

Từ lâu đời tại nước ta, loại rau này được trồng nhiều để lấy củ, ngọn và lá dùng để chế biến các món ăn dân dã. Canh rau lang đậu phộng, ngọn rau lang xào tỏi, ngọn rau lang luộc chấm mắm tỏi, rau lang trộn với giá và một ít hoa chuối có sẵn trong vườn nhà, nặn thêm ít chanh để làm món gỏi ăn sống... Rau lang có vị ngọt bùi, thơm ngon và rất dễ ăn, có lợi cho sức khỏe hệ tiêu hóa. 

Sinh ra và lớn lên ở vùng đất trung du Đắk Nông, ngay từ nhỏ, tuổi thơ của anh Phạm Hùng Tuyến đã biết đến cây khoai lang và những món ăn từ loại rau dân dã này. Theo anh Tuyến, rau lang rất dễ sống, sinh trưởng nhanh và chịu được khí hậu khô cằn, thiếu nước. Trồng rau lang rất dễ, cuốc ít vồng đất mềm mềm, giâm cành, tưới nước và chờ đợi… dây lang bò vượt ngọn là đã có thu hoạch.

Ngoài làm lương thực, trước kia người dân tại đây trồng khoai lang chỉ để lấy củ làm thức ăn chăn nuôi, giá trị kinh tế không cao nên cuộc sống đa phần khó khăn. Thế nhưng nhiều năm trở lại đây, rau khoai bỗng nhiên trở nên “hot” lạ lùng, được nhiều người ở khắp nơi ưa chuộng, tìm mua. 

Các món ngon từ rau lang.

Đặc biệt, các món rau lang còn xuất hiện tại các nhà hàng sang trọng và trở thành đặc sản được giới sành ăn yêu thích. Bên cạnh những món ăn sang trọng trong nhà hàng, rau lang xào tỏi được gọi ra hết lần này tới lần khác. Nó trở thành món ăn chống ngán, vừa ngon lại không quá đắt đỏ.

Theo chia sẻ của anh Phạm Huỳnh Tuyến, trung bình 1kg rau lang được cắt tại vườn thương lái mua với mức giá 20.000-30.000 đồng/kg. Sau khi thu hoạch, rau được đưa về địa điểm sơ chế, bỏ bớt lá già và xếp gọn trong những khay có lỗ thoáng rồi mới tới tay người tiêu dùng. Loại rau này mang tới thu nhập ổn định cho nhiều người dân. Tại các cửa hàng, siêu thị… loại rau này được bày bán rộng rãi với giá cả dao động từ 40.000 – 60.000 đồng/kg.

Đặc biệt, loại rau này còn rất tốt cho sức khỏe. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, rau lang có chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể như vitamin A, C và beta-carotene. Ăn rau lang giúp ngăn ngừa sự phát triển các gốc tự do trong cơ thể, giảm lượng cholesterol trong cơ thể… tốt cho đường ruột và hệ tiêu hóa.