Ngôi làng gần một thế kỷ sản xuất cờ Tổ quốc ở ngoại ô Hà Nội

Những đôi bàn tay nhỏ thuần thục với nghề thêu truyền thống.

Theo các cụ cao niên trong làng, từ thế kỷ 16, làng Từ Vân đã nổi tiếng bởi các sản phẩm thêu, dệt truyền thống. Thời đó, không ít người ở làng Từ Vân lên trung tâm phố cổ Hà Nội mở cửa hàng bán các sản phẩm thêu.

Vì vậy, để chuẩn bị cho ngày tổng khởi nghĩa tháng 8/1945, Ủy ban kháng chiến đã mời các nghệ nhân của làng Từ Vân thêu, làm cờ Tổ quốc chuẩn bị cho khởi nghĩa. Những nghệ nhân được tuyển vào Hợp tác xã cờ đỏ trên phố Hàng Bông (Hà Nội) để may cờ Tổ quốc. Đó là thời khắc lịch sử và cũng là dấu mốc "khai sinh" ra nghề may cờ Tổ quốc của làng Từ Vân.

Mặc dù trải qua nhiều thăng trầm, nhiều gia đình chuyển sang làm cờ Tổ quốc bằng máy móc hiện đại nhưng vẫn còn một số gia đình vẫn duy trì sản xuất bằng phương pháp thủ công.

Bà Nguyễn Thị Thương cho biết, ở trong làng hiện tại có khoảng gần 10 nhà làm cờ. Nhà thì thêu cờ, nhà thì may cờ phục vụ khai giảng năm học mới, cờ Tổ quốc treo ngày Quốc khánh 2/9, hay băng rôn, khẩu hiệu, phục vụ dịp lễ, Tết, cổ vũ đội tuyển bóng đá Việt Nam...

Đây là xưởng sản xuất cờ Tổ quốc của anh Nguyễn Văn Phục bằng công nghệ hiện đại. Anh Phục cho biết, may cờ bằng tay tốn nhiều thời gian và cần nhiều người làm. Vì mất nhiều thời gian mà có năm không kịp hàng cho các đầu mối. Tuy nhiên, khi cơ sở của anh Phục được lắp đặt máy móc sản xuất hiện đại tự động, với lập trình sẵn, có độ chính xác cao thì thời gian đáp ứng các đơn hàng cũng được rút ngắn.

Nghề may cờ Tổ quốc có nhiều cái khó so với các nghề may thêu khác là phải kỳ công từ khâu chọn vải, thêu, in, pha màu... làm sao để cờ may xong không chỉ chính xác về tiêu chuẩn mà phải sắc nét, bền đẹp.

Lá cờ mang hồn thiêng dân tộc nên may cờ tuy không đòi hỏi kỹ thuật cao nhưng phải khéo léo, cẩn thận. Mỗi công đoạn đều đòi hỏi người làm cờ phải thực sự tỷ mỉ.

Ông Nguyễn Văn Kỳ, Trưởng thôn Từ Vân, Chủ tịch hiệp hội thêu thôn Từ Vân cho biết: "Làng Từ Vân có nghề truyền thống là nghề thêu, vốn đã phát triển từ những năm thế kỷ 16. Tuy nhiên, do sự phát triển của thời đại, hiện nay làng chủ yếu chuyển sang làm kinh tế, chỉ còn một số lượng ít người còn giữ lại nghề thêu".

Cũng theo ông Kỳ, dù không còn nhiều hộ duy trì nghề may cờ Tổ quốc ở làng Từ Vân, song việc gìn giữ và phát triển làng nghề không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho các hộ mà còn thể hiện lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc.

Sản phẩm cờ của làng Từ Vân không chỉ cung cấp cho hầu hết các cửa hàng ở Hà Nội mà còn xuất đi nhiều địa phương trên cả nước và nước ngoài với số lượng lớn.

Trong số những lá cờ đỏ sao vàng có mặt ở mọi miền Tổ quốc, khẳng định nền độc lập, chủ quyền của Việt Nam, có rất nhiều lá cờ của làng Từ Vân...