Phụ nữ mang thai có nên tiêm tăng cường mũi vaccine COVID-19?

Ngày 30/9, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) đã ban hành Hướng dẫn cập nhật về tiêm chủng vaccine COVID-19. Theo bản hướng dẫn, CDC khuyến cáo tất cả phụ nữ mang thai (không phân biệt tuần tuổi của thai nhi), đang cho con bú, người đang cố gắng mang thai hoặc có thể sắp mang thai, hãy tiêm vaccine phòng COVID-19 càng sớm càng tốt để ngăn ngừa tình trạng nghiêm trọng, tử vong hoặc những bất lợi nếu không may nhiễm COVID-19.

Bác sĩ Trần Thị Diệu Anh – Khoa sản (Bệnh viện Bãi Cháy) cho biết, phụ nữ mang thai rất cần được tiêm vaccine COVID-19, đặc biệt là những đối tượng có nguy cơ cao phơi nhiễm với virus SARS-CoV-2 như cán bộ, nhân viên y tế, đối tượng hoạt động dịch vụ thường xuyên phải tiếp xúc với nhiều người, người sinh sống trong vùng dịch…

Trong quá trình mang thai, thai phụ có tình trạng suy giảm miễn dịch hơn so với người bình thường. Khi thai phát triển, tử cung to lên đẩy cơ hoành lên cao làm cho dung tích phổi giảm cản trở hô hấp vì vậy nhu cầu oxy của phụ nữ có thai nhiều hơn bình thường.

Bên cạnh đó, do hiện tương giữ nước gây ra phù nên niêm mạc đường hô hấp dễ bị tổn thương hơn. Phụ nữ mang thai khi mắc COVID-19 thường tiến triển nặng nhanh hơn… và cần điều trị hồi sức tích cực nhiều hơn, nguy cơ tử vong cao hơn. Do đó, tiêm vaccine phòng COVID-19 rất cần thiết đối với phụ nữ mang thai để bảo vệ tính mạng cho mẹ và bé trước sự tấn công mạnh mẽ của đại dịch nhằm giảm các biến chứng nặng hoặc tử vong.

Theo Zing, ngày 21/10, CDC Mỹ đã mở rộng khuyến nghị có thể tiêm liều vaccine COVID-19 tăng cường. Trước đó, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cũng đã phê duyệt liều vaccine ngừa COVID-19 tăng cường của Pfizer và Moderna cho tất cả người trên 18 tuổi.

Cụ thể, người đã được tiêm 2 liều vaccine Moderna hoặc Pfizer được tiêm nhắc lại nếu họ: 65 tuổi trở lên; từ 18 tuổi trở lên, sống/làm việc trong viện dưỡng lão; từ 18 tuổi trở lên và có tình trạng bệnh lý tiềm ẩn; từ 18 tuổi trở lên và làm việc/sống trong môi trường có nguy cơ cao.

Những người đã được chủng ngừa J&J một liều có thể được tiêm nhắc lại nếu họ từ 18 tuổi trở lên và đã tiêm vaccine J&J trên hai tháng.

Với những khuyến nghị này, phụ nữ mang thai là một trong những đối tượng nên tiêm liều vaccine tăng cường.

Theo CDC, mang thai về mặt lý thuyết được coi là tình trạng bệnh lý tiềm ẩn khi nói đến COVID-19. "Những người mang thai và gần đây mang thai (ít nhất 42 ngày sau khi kết thúc thai kỳ) có nhiều khả năng bị bệnh nặng do COVID-19 hơn những người không mang thai”.

Trong khi đó, Hội Sản phụ khoa Mỹ (ACOG) cũng nhận định, những người mang thai, 6 tuần sau sinh, bao gồm cả nhân viên y tế nên tiêm liều vaccine tăng cường sau khi hoàn thành các mũi vaccine ban đầu.

Hiệp hội Y học Bà mẹ - Thai nhi (SMFM) khuyến cáo phụ nữ mang thai mắc COVID-19 có nguy cơ phải điều trị ICU gấp 3 lần; phải sử dụng ECMO gấp 2,4 lần và nguy cơ tử vong gấp 1,7 lần so với bệnh nhân không mang thai có triệu chứng.

Tiến sĩ Iffath Hoskins (bác sĩ sản phụ khoa tại Trung tâm Y tế NYU Langone ở New York) cho hay, khả năng miễn dịch của phụ nữ mang thai bị suy yếu khi có thêm bào thai phát triển bên trong mình. "Với COVID-19, chúng tôi biết rằng khả năng miễn dịch thấp là một trong những yếu tố nguy cơ có thể khiến một người dễ bị nhiễm bệnh. Ở phụ nữ mang thai, điều này còn đe dọa đến tính mạng. Họ có thể mắc bệnh nặng hơn, khả năng cao cần máy thở và gặp các biến chứng rất nghiêm trọng vì hệ thống miễn dịch của họ bị suy giảm", tiến sĩ Hoskins nói.

Tiến sĩ Hoskins cho biết thêm, nếu người mẹ giảm nguy cơ nhiễm nCoV vì tiêm liều vaccine tăng cường, thai nhi cũng tự động được bảo vệ bởi “nếu mẹ không mắc COVID-19, đứa trẻ cũng không có nguy cơ bị lây nhiễm”. Và khi phụ nữ mang thai tạo ra các kháng thể, chúng sẽ được truyền qua nhau thai và hỗ trợ bảo vệ thai nhi bên trong.

Phụ nữ mang thai cần lưu ý trước, trong và sau tiêm chủng:

- Chế độ ăn đảm bảo đủ dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, tâm lý thoải mái để có cơ thể khỏe mạnh và đáp ứng miễn dịch tốt nhất sau khi tiêm chủng.

- Sau tiêm chủng, nếu bị sốt dưới 38,5 độ C có thể cởi bớt, nới lỏng quần áo, chườm/lau bằng khăn ấm tại trán, hố nách, bẹn, uống đủ nước, không để nhiễm lạnh, đo lại nhiệt độ sau 30 phút. 

- Nếu sốt từ 38,5 độ trở lên hoặc đau mỏi người, đau tại chỗ tiêm thì có thể sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau thông thường chứa Paracetamol theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Trường hợp không hạ sốt hoặc sốt cao hơn 39 độ C cần thông báo ngay cho nhân viên y tế và đến cơ sở y tế gần nhất.

Nếu thấy sưng, đỏ, đau, nổi cục nhỏ tại vị trí tiêm cần tiếp tục theo dõi. Nếu sưng to nhanh nên đi khám ngay, tuyệt đối không bôi đắp bất cứ thứ gì lên chỗ sưng đau ở vị trí tiêm (ví dụ: thuốc đắp từ thảo dược, lá cây hay thuốc mỡ…).

Phụ nữ mang thai không nên ở một mình ít nhất là trong 3 ngày đầu tiên sau tiêm chủng vaccine phòng COVID-19; chủ động theo dõi sức khỏe của bản thân sau tiêm nghiêm ngặt trong vòng 3 tuần, kịp thời thông báo cho cán bộ tiêm chủng và đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám, chẩn đoán, xử trí kịp thời những phản ứng nặng, nghiêm trọng.