Trung thu thời COVID-19: Mặt nạ giấy bồi ế ẩm, chịu cảnh đắp chiếu ở ngay làng nghề truyền thống

Các năm trước cứ gần tới mỗi dịp Trung thu, người làng Ông Hảo lại tất bật đục đẽo, bồi giấy, quét sơn từ tận tờ mờ sáng để còn kịp sản xuất ra các loại đồ chơi truyền thống như trống, mặt nạ, đầu lân phục vụ nhu cầu chơi tết Trung thu. Năm nay do dịch COVID-19, làng mặt nạ giấy bồi càng thêm ế ẩm vì ít mối đặt hàng.

Một số hộ làm đồ chơi Trung thu truyền thống như gia đình ông Vũ Huy Đông chỉ dám sản xuất cầm chừng. Khi các tỉnh thành trên cả nước đồng loạt hạn chế tổ chức lễ hội khiến sản phẩm đồ chơi truyền thống như mặt nạ giấy không có đầu ra. Thời điểm này mọi năm, đường làng Ông Hảo chật cứng những chiếc xe tải từ các tỉnh như Đà Nẵng, Hải Phòng, Hà Nội,.. tới để lấy hàng thì năm nay khung cảnh đìu hiu đến lạ thường. 

Được biết, nghề làm đồ chơi Trung Thu ở làng Ông Hảo đã có cách đây khoảng 40 năm. Ban đầu các cụ trong làng chỉ làm trống phách, sau đó mới phát triển làm thêm cả mặt nạ giấy bồi và đầu lân.

Các năm trước, bình quân mỗi dịp Trung thu, gia đình ông Đông cung cấp ra thị trường hơn 10.000 chiếc mặt nạ giấy bồi. Thế nhưng năm nay, tính tới thời điểm hiện tại xưởng ông chỉ bán được khoảng 4000 chiếc mặt nạ. Thu nhập của cả gia đình vì thế cũng giảm mất hơn 50% so với mọi năm.

Nhìn về phía đống mặt nạ chưa sơn màu chất đống ở khoảng sân lớn, ông Đông ngậm ngùi: "Nhu cầu mặt nạ thô hằng năm là rất cao do nhiều trường học liên hệ đặt mua hoặc các cháu học sinh về đây để vui chơi và trải nghiệm. Thế nhưng đến giờ cũng chẳng có đơn hàng nào. Còn hơn 2 tuần nữa là tới Trung thu, nếu như tình hình dịch bệnh vẫn không có tiến triển tốt lên thì đành cất hàng đi, chờ năm sau mới hoàn thiện nốt"

Gia đình ông Đông đã rót cả trăm triệu đồng tiền vay ngân hàng để đầu tư chuẩn bị nguyên liệu từ cuối năm ngoái. Tuy nhiên dịch ập tới khiến cho các mặt hàng ông sản xuất ra phải đắp chiếu. 

Năm nay, mặt nạ Trung thu truyền thống như Tễu, Chí Phèo, Thị Nở, 12 con giáp có giá bán buôn tại xưởng từ 15.000 đồng – 30.000 đồng. Các loại trống to, nhỏ được gia đình ông bán với giá từ 20.000 đồng-100.000 đồng.

Tại phố Hàng Mã, Hà Nội, giá cả mặt nạ dao động từ 30.000 - 50.000 đồng/chiếc, trống từ 20.000 - 60.000/chiếc tùy kích cỡ. Thậm chí có cả mặt nạ bằng nhựa của Trung Quốc mỏng dính như từ giấy được bán với giá chỉ từ 10.000 đồng/chiếc. Đắt nhất là các loại đầu lân, đầu sư được làm từ đơn giản đến tỉ mỉ có giá từ 60.000 đến vài triệu đồng/chiếc

"Nếu như không có dịch COVID-19, mỗi người trong gia đình tôi có thể thu nhập khoảng 4-5 triệu/tháng. Khoản thu nhập như vậy được coi là  “đủ ăn” với mức sống ở thôn quê. Ngoài ra tôi còn thuê thêm vài người trong làng để khoán sản phẩm cho họ đem về nhà làm, mỗi ngày công tôi trả họ 150.000 đồng. Năm nay mặc dù thu nhập đã giảm đi mất một nửa, nhưng chúng tôi vẫn quyết tâm tiếp tục sản xuất mặt nạ, đầu lân vì đây đã là truyền thống nhiều đời các cụ trong làng để lại ” – ông Đông chia sẻ

Hiện nay làng Ông Hảo đã gần như không còn ruộng để canh tác, phụ nữ lớn tuổi lên thành phố làm nghề trông trẻ, còn lại thanh niên trong làng phần lớn đã đi làm công nhân ở các khu công nghiệp Yên Mỹ gần đó.

Sản xuất đồ chơi truyền thống ở làng Ông Hảo là nghề làm quanh năm chứ không phải là công việc thời vụ mỗi dịp Trung thu. Đây có thể coi là nguồn thu nhập chính của một số hộ gia đình làm nghề và bà con dân làng.

Ngoài mục đích duy trì truyền thống của cha ông, nghề làm mặt nạ giấy bồi còn tạo công ăn việc làm cho người dân trong làng, phù hợp với sức làm của người lớn tuổi, lại không phải lo mưa nắng.