Viêm đại tràng co thắt: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả

Thế nào là viêm đại tràng co thắt

Bài viết có sử dụng các tư vấn chuyên môn của TS.BS. Trần Văn Chiển - Khoa Y học cổ truyền - Bệnh viện Trung ương Quân Đội 108 trên báo Sức khỏe & Đời sống.

Tin liên quan

TOP 10 bệnh viện chữa viêm đại tràng ở Hà Nội và TPHCM

 

Viêm đại tràng co thắt biểu hiện bằng những cơn đau quặn bụng thường xuyên, tăng co bóp đại tràng, rối loạn tính chất của phân, đại tiện thất thường, gây đau đớn khó chịu cho bệnh nhân. 

Bệnh chiếm tỉ lệ cao trong số các bệnh nhân đến khám tại các phòng khám chuyên khoa tiêu hóa. Đây là bệnh lý không quá nguy hiểm đối với sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên bệnh có thể gây nhiều phiền toái và khó chịu dưới tác động yếu tố tâm lý lo lắng hay stress của người bệnh. Điều này làm giảm chất lượng cuộc sống và đòi hỏi một chế độ chăm sóc và điều trị hợp lý nhằm giảm thiểu tình trạng bệnh.

Triệu chứng viêm đại tràng co thắt

• Viêm đại tràng co thắt gây bụng đau quặn thắt: Người bệnh sẽ bị các cơn đau bụng quặn thắt và kéo dài âm ỉ. Đồng thời đi cùng là các dấu hiệu ợ nóng, đầy hơi và tâm trạng stress lo lắng. Các dấu hiệu này rõ nhất sau khi người bệnh ăn những món chua cay, hải sản hay đồ sống. Lúc xì hơi hay đi đại tiện, các dấu hiệu khó chịu mới giảm bớt.
• Viêm đại tràng co thắt gây đại tiện thất thường: Đại tiện thất thường là một trong những dấu hiệu của bệnh lý này. Đại tiện lỏng: 3-5 lần/ngày, phân lỏng hoặc nát, phân có thể lẫn nhầy nhưng không bao giờ có máu theo phân. Đặc biệt, táo bón và tiêu chảy xen kẽ lẫn nhau. Đại tiện xong thì người bệnh vẫn cảm giác đau bụng và muốn đi tiếp. Chú ý, phần đầu phân rắn còn phần đuôi lại nát. Kèm với phân là mùi hôi và chất nhầy.

• Viêm đại tràng co thắt tác động thần kinh: Trường hợp người bệnh thường xuyên cảm thấy lo âu và stress, chứng tỏ bệnh lý đã chuyển biến nặng. Nên đưa người bệnh đến cơ sở thăm khám ngay để được điều trị đúng cách và kịp thời. Đồng thời, giữ tinh thần và tâm lý bệnh nhân thư giãn, thoải mái và tránh căng thẳng, âu lo nhất có thể.
• Dấu hiệu, triệu chứng viêm đại tràng co thắt khác: Nếu để bệnh kéo dài, người bệnh sẽ cảm thấy rất mệt mỏi và cơ thể suy nhược, xanh xao. Bên cạnh đó còn bị nhiều dấu hiệu khác đi cùng như mất ngủ, stress, chóng mặt, tim đập nhanh…

Triệu chứng viêm đại tràng co thắt giai đoạn nghiêm trọng:

• Chảy máu trực tràng
• Tiêu chảy vào buổi tối
• Khó nuốt thức ăn
• Thiếu máu vì thiếu sắt
• Sụt ký nhanh chóng mà không biết lý do
• Nôn ói nhiều
• Đại tiện rất nhiều lần trong ngày hoặc rất nhiều ngày không đi đại tiện
• Đau bụng quặn thắt thường xuyên và vẫn không giảm dù đã xì hơi hoặc đi đại tiện…

Nguyên nhân viêm đại tràng co thắt

• Nhu động tiêu hóa hoạt động kém gây viêm đại tràng co thắt:

Nhu động ruột là một bộ phận thiết yếu trong hệ tiêu hóa. Giữ chức năng co bóp trộn đều thức ăn rồi vận chuyển qua nhiều bộ phận trong đường tiêu hóa. Bệnh nhân mắc bệnh lý về ruột già sẽ có nhu động ruột bị thay đổi cường độ co bóp.

Hoạt động kém và bất thường của nhu động ruột là nguyên nhân làm rối loạn tiêu hóa. Cường độ co bóp nhanh làm người bệnh bị đầu hơi, tiêu chảy, chướng bụng khó chịu. Còn cường độ bo bóp chậm thì giảm quá trình vận chuyển thức ăn. Làm phân người bệnh bị khô cứng và tạo nên tình trạng bị táo bón.

• Tâm lý tác động viêm đại tràng co thắt:

Một trong những nguyên nhân gây ra bệnh lý này mà nhiều người không ngờ tới, đó chính là tâm lý stress và lo âu kéo dài. Áp lực tinh thần càng cao khiến dấu hiệu bệnh ngày càng rõ rệt và trầm trọng. Tâm lý ảnh hưởng tiêu cực tới dây thần kinh của hệ tiêu hóa. Khiến rối loạn hoạt động hệ tiêu hóa, từ đó gây ra bệnh.

Ngoài ra, tâm lý áp lực khiến những tín hiệu giữa não với ruột kết hợp kém. Làm quá trình tiêu hóa bị rối loạn. Dẫn đến tình trạng người bệnh đại tiện thất thường và khi thì bị táo bón, khi lại bị tiêu chảy.

• Viêm ruột, nhiễm trùng gây viêm đại tràng co thắt:

Bệnh nhân mắc căn bệnh này có hệ miễn dịch đường ruột bị suy giảm. Trường hợp vi khuẩn và virut nhân cơ hội gây bệnh nhiễm trùng, tình trạng bệnh lý sẽ đặc biệt nguy hiểm. Dấu hiệu rõ rệt của sự nguy hiểm này là người bệnh sẽ bị tiêu chảy nặng kéo dài.

• Chế độ ăn uống gây viêm đại tràng co thắt:

Chế độ ăn uống không lành mạnh, chế độ dinh dưỡng không khoa học hợp lý là một trong những nguyên nhân gây bệnh phổ biến. Đó là thường xuyên ăn thực phẩm cay nóng, ăn đồ ăn nhanh giàu chất bảo quản, thức ăn để lâu hay không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Ngoài ra còn do người bệnh thường xuyên uống rượu bia, nước ngọt có ga cũng như các chất kích thích khác. Uống nhiều sữa và chế phẩm từ sữa giàu lactose. Bên cạnh đó còn do thói quen ăn nhanh và nhai không kỹ, lại thường xuyên bỏ bữa…

Bên cạnh chế độ ăn uống dinh dưỡng hợp lý, nên tập thói quen sinh hoạt khoa học. Không nên thức khuya, tránh bỏ bữa, siêng tập thể dục để nâng cao thể trạng. Ăn ngủ đúng giờ đúng giấc không chỉ ảnh hưởng tích cực đến quá trình điều trị bệnh, mà còn tăng sức đề kháng giúp cơ thể khỏe mạnh toàn diện hơn.

• Rối loạn nội tiết tố gây viêm đại tràng co thắt:

Theo nhiều số liệu thống kê cho thấy, phụ nữ nhiễm bệnh cao gấp đôi nam giới. Lý do chính là vì thay đổi nội tiết tố trong chu kỳ kinh nguyệt, thời kỳ mang thai và tiền mãn kinh. Vậy nên phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới nhiều.

Viêm đại tràng co thắt có nguy hiểm không?

Có thể nói, đây là bệnh lý lành tính. Bệnh không gây tổn thương thực thể đường ruột, cũng như không gây nguy hiểm đến tính mạng con người. Nhưng nếu để tình trạng bệnh kéo dài, sẽ làm rối loạn chức năng của ruột già. Từ đó tác động xấu đến hệ tiêu hóa. Gây nên các cơn đau kéo dài, tác động tiêu cực đến sức khỏe cũng như đời sống người bệnh.

Vậy nên phải sớm thăm khám để phát hiện và điều trị bệnh kịp thời. Có như vậy mới ngăn ngừa gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm về sau. Đồng thời, hãy cố gắng tránh tối đa các nguyên nhân gây bệnh. Vì phòng bệnh vẫn luôn tốt hơn chữa bệnh!

Cách điều trị viêm đại tràng co thắt

Điều trị viêm đại tràng co thắt bằng thuốc Tây y:

Trường hợp bệnh tiến triển nặng, bác sỹ sẽ thăm khám và chỉ định dùng thuốc điều trị. Một số loại thuốc có thể được chỉ định:

• Thuốc chống co thắt ruột già, hỗ trợ giảm các cơn co thắt bụng.
• Thuốc nhuận tràng hỗ trợ điều hòa nhu động ruột, đồng thời giảm tình trạng táo bón.
• Thuốc chống trầm cảm khiến bệnh nhân giảm bớt tâm lý stress, áp lực, lo lắng.
• Thuốc cầm tiêu chảy (nhóm thuốc Actapulgite và Loperamid), hỗ trợ làm chậm quá trình co bóp cơ ruột.
• Đặc biệt ở nữ giới, nếu tình trạng bệnh ngày càng nghiêm trọng và khó có thể can thiệp bằng chế độ ăn uống, sinh hoạt… buộc phải sử dụng thuốc đặc trị chữa tiêu chảy nặng hay táo bón trầm trọng.

Lưu ý, bệnh lý này không được khuyến khích điều trị bằng thuốc. Vì có thể gây nên nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Người bệnh không nên tự ý mua thuốc về uống nếu không có chỉ định của bác sỹ chuyên khoa.

Điều trị viêm đại tràng co thắt bằng phương pháp Đông y:

Đối với Tây y và Đông y, việc điều trị viêm đại tràng co thắt cũng đều không dễ dàng bởi bệnh khó dứt điểm và dễ tái lại nhiều lần. Điều này đòi hỏi người bệnh bên cạnh điều trị bằng thuốc cần giữ một chế độ sinh hoạt lành mạnh để việc điều trị điều trị được hiệu quả nhất.

Bài thuốc trị viêm đại tràng co thắt bằng Đông y:

Thành phần: 

• Phòng phong 16g
• Bạch truật 20g
• Bạch thược 28g
• Sa nhân 8g
• Mộc hương quảng 4g
• Trần bì 12g
• Hương phụ 16g

Cách dùng:

• Mài mộc hương quảng riêng
• Sắc các vị thuốc còn lại với 1600ml nước
• Dùng 20 ml thuốc sắc mài mộc hương quảng, hòa thuốc vào quấy đều.
• Chia đều 4 phần, uống trong ngày.
• Uống ấm tốt hơn uống lạnh.

Phòng ngừa viêm đại tràng co thắt

Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý

Nên ăn nhiều thực phẩm tốt cho tiêu hóa và cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể. Điều này hỗ trợ việc điều trị viêm đại tràng co thắt hiệu quả hơn và phòng ngừa tái phát. Một số lưu ý trong ăn uống như:

• Bột yến mạch, thịt, cá, trứng, sữa không chưa lactose.
• Uống đủ nước mỗi ngày, có thể uống nước ép trái cây để tăng vitamin.
• Ăn nhiều sữa chua và thực phẩm nhiều prebiotic hỗ trợ lợi khuẩn.
• Bổ sung rau xanh và trái cây vào khẩu phần ăn hằng ngày.
• Tránh ăn nhiều thức ăn giàu Sorbitol, thức uống có cồn.
• Hạn chế ăn thức ăn khó tiêu hóa, thức ăn nhiều dầu mỡ…
• Không bỏ bữa, ăn đúng bữa đúng giờ.
• Bên cạnh đó, tập ăn chín uống sôi.
• Ăn thực phẩm sạch, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
• Hạn chế đồ tái, sống hoặc thực phẩm bẩn vì chứa rất nhiều vi khuẩn gây hại.
• Không nên ăn quá no trong một bữa, mà nên chia nhiều bữa nhỏ để ăn trong ngày.
• Hạn chế uống bia rượu và cà phê
• Kiêng ăn những đồ ăn uống sinh hơi như đồ uống có ga, các loại đậu, bắp cải, nho, táo...

Giảm căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái: 

Giảm căng thẳng âu lo cũng là cách phòng ngừa và hỗ trợ giảm tình trạng bệnh hiệu quả. Nên tập các bài tập thư giãn như thiền, yoga… Tập hít thở sâu đúng cách để giúp ổn định tinh thần, đồng thời hỗ trợ nhu động ruột hoạt động tốt hơn. Siêng tập thể dục mỗi ngày giúp nâng cao thể trạng.

Khi nào cần tới bệnh viện?

Bệnh thường tái phát lặp đi lặp lại. Người bệnh cần thường xuyên theo dõi cơ thể, không nên chủ quan và cần tới cơ sở y tế ngay khi thấy những dấu hiệu:

• Sốt, sút cân nhanh
• Đi ngoài ra máu tươi hoặc phân đen
• Tự sờ thấy khối bất thường ở bụng
• Biểu hiện của thiếu máu như da niêm mạc nhợt, hay chóng mặt hoa mắt...

Qua những kiến thức bài viết vừa cung cấp về viêm đại tràng co thắt, hy vọng đã mang đến cho người đọc nhiều thông tin hữu ích. Người bệnh sẽ nhận biết sớm các dấu hiệu, triệu chứng viêm đại tràng co thắt. Biết được nguyên nhân viêm đại tràng co thắt để phòng ngừa nhiễm bệnh. Cũng như biết cách điều trị viêm đại tràng co thắt hiệu quả, đúng cách và kịp thời.