Viêm đại tràng giả mạc: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Viêm đại tràng giả mạc là gì?

Bài viết có sử dụng các tư vấn chuyên môn của bác sĩ Nguyễn Phương Anh trên báo Sức khỏe & Đời sống.

Tin liên quan

Viêm đại tràng cấp tính: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

 

Đây là bệnh xuất hiện ở những người sau dùng kháng sinh vì quá trình phát triển quá mức của loại vi khuẩn mang tên Clostridium difficle (C. difficile). Nhưng không phải ai sử dụng kháng sinh cũng bị bệnh này. Đồng thời, không phải kháng sinh nào cũng gây nên bệnh lý này. Căn bệnh đặc biệt này chỉ xuất hiện ở vài người và do vài loại kháng sinh gây ra mà thôi.

Lúc vi khuẩn gây hại trong ruột già mà điển hình là C. difficile phát hành độc tố mạnh, bệnh sẽ tiến triển. Các độc tố làm kích ứng ruột sẽ tạo nên những biểu hiện của căn bệnh này.

C. Difficile là loại vi khuẩn kỵ khí và có nha bào. Vậy nên sở hữu sức đề kháng cao lúc ra bên ngoài lẫn lúc ở trong đường tiêu hóa. C. Difficile sản sinh nên độc tố ruột, từ đó độc tố làm độc tế bào. Lúc độc tố ảnh hưởng niêm mạc ruột già sẽ làm viêm, đồng thời tăng bài tiết tạo nên giả mạc màu trắng. Giả mạc vừa mềm vừa dễ bong, lúc bong để lại viêm loét cũng như làm chảy máu niêm mạc…

Nguyên nhân viêm đại tràng giả mạc

Có rất nhiều nguyên nhân gây nên căn bệnh đặc biệt này. Bài viết này sẽ điểm qua những nguyên nhân chủ yếu và phổ biến nhất.

Trong ruột già chứa khá nhiều các loại vi khuẩn khác nhau. Tuy nhiên các loại vi khuẩn này tồn tại cân bằng nhau. Vậy nên khi dùng thuốc điều trị có cả kháng sinh, sự cân bằng này bị phá vỡ. Bệnh lý xuất hiện lúc có loại vi khuẩn nhất định (điển hình là C. difficile) phát triển nhanh chóng hơn những loại vi khuẩn khác. Dẫn đến số lượng độc tố do C. difficile tiết ra nhiều vượt trội, từ đó làm tổn thương ruột già.

Tuy loại thuốc kháng sinh nào cũng có thể gây ra bệnh, nhưng có vài loại kháng sinh có nguy cơ gây bệnh vượt trội hơn hẳn. Có thể kể đến là:

• Fluoroquinolone (ví dụ như ciprofloxacin và levofloxacin)
• Penicillin (ví dụ như amoxicillin và ampicillin)
• Clindamycin (Cleocin)
• Cephalosporin (ví dụ như cefixime Suprax)
• Ampicillin...

Ngoài ra, dùng những thuốc điều trị khác cũng có thể gây ra bệnh lý này. Như thuốc dùng trong hóa trị điều trị ung thư. Vì loại thuốc này có khả năng làm mất cân bằng bình thường của hệ vi khuẩn trong ruột già. Vài bệnh lý như viêm loét đại tràng, bệnh Crohn cũng có thể là nguyên nhân gây ra căn bệnh này.

Đối tượng nguy cơ cao nhiễm bệnh viêm đại tràng giả mạc

• Người trên 65 tuổi.
• Người có hệ miễn dịch kém.
• Người nhiễm bệnh viêm ruột hay ung thư đại trực tràng.
• Người trải qua phẫu thuật đường ruột hay đang nằm viện.
• Đang hóa trị liệu điều trị ung thư.
• Người đang nằm viện.

Triệu chứng viêm đại tràng giả mạc

Những dấu hiệu bệnh lý thường xuất hiện sau một đến hai ngày lúc bắt đầu uống thuốc kháng sinh. Thậm chí có thể xuất hiện sau vài tuần khi đã hoàn thành liệu trình thuốc kháng sinh. Phụ thuộc vào mức độ bệnh nhẹ hay nặng, mà có các dấu hiệu và triệu chứng khác nhau.

• Có thể nôn hoặc buồn nôn.
• Bị sốt cao, có thể lên 38-39 độ C.
• Đau bụng (đau âm ỉ kéo dài, đau quặn thắt, hoặc đau từng cơn…).
• Tiêu chảy hoặc phân rắn. Phân thường lẫn máu hay chất nhầy, có mủ đi cùng.

Bên cạnh đó còn xuất hiện nhiều dấu hiệu và triệu chứng đa dạng khác nhau, tùy theo đối tượng và tình trạng bệnh. Nhiều trường hợp bệnh tiến triển nặng, có nguy cơ đe dọa đến tính mạng. Nên thăm khám và chữa trị sớm ngay khi các dấu hiệu, triệu chứng bệnh xuất hiện.

Biến chứng của bệnh viêm đại tràng giả mạc

Các biểu hiện bệnh viêm đại tràng giả mạc thường ít và không rõ ràng nên dễ dẫn đến chủ quan. Khi người bệnh nhận thấy những dấu hiệu rõ rệt và đi khám thì cũng là lúc bệnh ở giai đoạn nặng, cơ thể suy kiệt, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy nếu ở trong đối tượng nguy cơ và nhận thấy những biểu hiện nghi là viêm đại tràng giả mạc, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để thăm khám và điều trị, tránh biến chứng nguy hiểm.

Một số biến chứng có thể gặp phải khi mắc viêm đại tràng giả mạc mà không kịp thời điều trị:

• Hạ kali máu do sự mất kali trong quá trình tiêu chảy quá nhiều.
• Cơ thể mất nước dẫn đến hạ huyết áp khiến cơ thể mất chất điện giải,
• Suy thận do tiêu chảy.
• Thủng ruột kết dẫn đến nhiễm khuẩn ổ bụng.

Chẩn đoán viêm đại tràng giả mạc

Có nhiều phương pháp chẩn đoán viêm đại tràng giả mạc trong y học. Tùy theo bác sỹ, trang thiết bị máy móc, đối tượng bệnh nhân và tình trạng bệnh lý…mà người bệnh sẽ có phương pháp chẩn đoán và điều trị phù hợp nhất. Một số bước chẩn đoán cơ bản thường được sử dụng như:

• Xét nghiệm mẫu phân: Dùng vài mẫu phân khác nhau nhằm phát hiện C. difficile lây nhiễm ở ruột già.
• Xét nghiệm máu: Giúp chỉ ra chỉ số cao bất thường ở những tế bào máu trắng, còn được gọi là bạch cầu. Theo đó sẽ xác định xem có nhiễm bệnh hay không.
• Nội soi đại tràng hay soi đại tràng sigma: Bác sỹ sẽ sử dụng một ống gắn máy ảnh mini nơi đầu. Nhằm kiểm tra bên trong bụng người bệnh có triệu chứng bệnh lý hay không. Kiểm tra xem có các mảng màu vàng do bị tổn thương, có vết sưng hay không…
• Xét nghiệm bằng hình ảnh: Trường hợp bệnh nhân xuất hiện dấu hiệu nghiêm trọng, bác sỹ thường chụp X Quang hay quét CT bụng. Nhằm tìm kiếm những biến chứng có thể xảy ra như phình ruột già, vỡ ruột… Những biến chứng này khá nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh.

Cách điều trị viêm đại tràng giả mạc

Biện pháp chữa trị thông thường là dừng ngay việc uống thuốc kháng sinh hiện tại. Đồng thời bắt đầu dùng kháng hiệu hiệu quả với C. difficile. Ở trường hợp hiếm, có thể cần phải phẫu thuật.

Lúc bắt đầu tiến hành chữa trị, những dấu hiệu và triệu chứng bệnh sẽ được cải thiện chỉ sau vài ngày. Dưới đây là vài phương pháp chữa trị hiệu quả và đúng cách:

• Dừng ngay những loại thuốc kháng sinh hiện tại: Đây là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh lý này. Vậy nên điều cần làm trước mắt là dừng ngay những loại kháng sinh đó. Ít nhất có thể giảm triệu chứng tiêu chảy cho người bệnh.
• Chuyển qua dùng kháng sinh khác: Trường hợp dù đã ngưng kháng sinh cũ mà vẫn còn mắc những dấu hiệu bệnh, hãy chuyển sang loại kháng sinh khác có hiệu quả kháng lại vi khuẩn C. difficile. Cách này giúp các vi khuẩn bình thường phát triển như lúc đầu, phục hồi sự cân bằng vi khuẩn trong ruột già.

Được biết, kháng sinh chữa trị bệnh này thường sử dụng đường uống. Nhưng tùy theo mức độ trầm trọng của tình trạng viêm và thuốc men, người bệnh có thể được chữa bằng loại thuốc tiêm tĩnh mạch, hay thông qua ống mũi dạ dày.

• Cấy ghép phân FMT: Trường hợp nhiễm bệnh nặng, người bệnh có thể sẽ được cấy ghép phân từ người hiến tặng khỏe mạnh. Phương pháp này giúp khôi phục lại sự cân bằng của hệ vi khuẩn ở đại tràng. Bác sỹ sẽ phối hợp chữa trị kháng sinh theo sau cấy ghép phân này.
• Phẫu thuật: Phẫu thuật chỉ áp dụng khi người bệnh bị suy nội tạng, vỡ đại tràng hoặc viêm phúc mạc…

Tùy theo đối tượng bệnh nhân và tình trạng bệnh lý mà có phương pháp điều trị phù hợp nhất. Nên thăm khám ở cơ sở y tế uy tín, chất lượng với đội ngũ y bác sỹ trình độ chuyên môn cao. Có như vậy mới chẩn đoán chính xác và điều trị bệnh hiệu quả.

Phòng ngừa viêm đại tràng giả mạc

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Đừng để đến khi bị bệnh mới tìm cách chữa trị. Hãy phòng ngừa bệnh bằng các cách đơn giản như sau.

• Uống đủ nước: Uống đủ nước vừa tốt cho sức khỏe, vừa có thể hỗ trợ ngăn ngừa căn bệnh này. Tuy nhiên, nên uống nước sạch và hạn chế uống nước giàu đường hay chứa cồn, caffeine. Điển hình là trà, cafe, nước ngọt có gas… Vì sẽ làm trầm trọng thêm các dấu hiệu bệnh.
• Ăn thức ăn mềm và dễ tiêu hóa: Ví dụ như táo, chuối, gạo… Đừng nên ăn nhiều thực phẩm nhiều chất xơ như đậu, rau quả, các loại hạt… Khi các dấu hiệu được cải thiện, mới dần dần bổ sung chất xơ vào thực đơn hằng ngày. Nên chia nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày thì vì tập trung ít bữa ăn lớn.
• Tránh những loại thức ăn gây dị ứng: Hạn chế ăn nhiều chất béo, nhiều gia vị, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ… Vì các loại thực phẩm này sẽ khiến dấu hiệu bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
• Chế độ sinh hoạt khoa học: Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, nên kết hợp chế độ sinh hoạt ngủ nghỉ điều độ. Ăn chín uống sôi và ăn no ngủ kỹ giúp cơ thể khỏe mạnh và nâng cao sức đề kháng. Đừng nên làm việc quá sức và bỏ bữa thường xuyên.

Hy vọng qua những thông tin hữu ích trên, cung cấp đến bạn nhiều kiến thức và cách phòng ngừa bệnh viêm đại tràng giả mạc đúng cách. Người bệnh sẽ biết được nguyên nhân viêm đại tràng giả mạc là gì? Các dấu hiệu, triệu chứng viêm đại tràng giả mạc để sớm phát hiện và thăm khám kịp thời. Cũng như biết cách điều trị viêm đại tràng giả mạc hiệu quả và đúng cách. Mọi băn khoăn thắc mắc về bệnh viêm đại tràng nói riêng và bệnh lý tiêu hóa nói chung, liên hệ chúng tôi để được tư vấn tận tình hơn