Cửa hàng chỉ nhận thanh toán tiền mặt nhằm 'né thuế': Thiệt nhiều hơn lợi

Gần đây, một số cửa hàng treo những tấm biển nhỏ ở quầy thu ngân với dòng chữ: “Chỉ nhận tiền mặt, không chuyển khoản”. Từ các quán cà phê, cửa hàng thời trang đến những quán ăn quy mô vừa và nhỏ, họ đang âm thầm từ chối thanh toán điện tử. Dù không công khai lý do, nhưng với nhiều khách hàng, đây rõ ràng là cách để lách thuế.

Trong thời đại số, khi điện thoại thông minh đã trở thành “chiếc ví thứ hai” của mọi người thì việc một số cửa hàng chỉ chấp nhận tiền mặt không chỉ gây bất tiện mà còn khiến họ đánh mất nhiều cơ hội kinh doanh.

Chị Nguyễn Thị Ngọc Mai (29 tuổi, nhân viên văn phòng tại Hà Nội) chia sẻ trải nghiệm không mấy dễ chịu: “Tôi hiếm khi mang theo tiền mặt, gần như mọi khoản chi tiêu đều thực hiện qua app ngân hàng hoặc ví điện tử. Hôm trước, tôi đi ăn ở một quán bún nổi tiếng. Đến lúc thanh toán, nhân viên báo chỉ nhận tiền mặt. Tôi phải đi rút tiền giữa trưa nắng rất bất tiện!”.

Không chỉ gây phiền toái, việc dùng tiền mặt còn tiềm ẩn rủi ro. Anh Trần Quốc Vũ, tài xế công nghệ kể lại: “Tôi từng bị móc túi ngay sau khi rút tiền. Nếu được chuyển khoản, tôi sẽ yên tâm hơn vì không phải mang theo tiền mặt”.

Từ góc độ người bán, việc từ chối chuyển khoản để lại những hệ quả dài hạn không hề nhỏ. Anh Quốc Việt, chủ một quán cà phê ở Hà Nội cho biết: “Chỉ nhận tiền mặt khiến cửa hàng tự thu hẹp tệp khách hàng. Trong khi người tiêu dùng ngày càng ưu tiên thanh toán không tiền mặt vì sự nhanh chóng, tiện lợi và an toàn, thì bắt họ trả tiền mặt là một rào cản. Nhiều người sẽ chọn đi nơi khác – đơn giản vì... bất tiện”.

Bên cạnh đó, anh Việt cho rằng, việc không sử dụng thanh toán điện tử làm giảm tính minh bạch tài chính, gây khó khăn trong quản lý sổ sách, đối chiếu thu chi, và thậm chí cản trở việc tiếp cận vốn vay hoặc mở rộng kinh doanh. Đây cũng là hành vi vi phạm nghĩa vụ thuế, có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự nếu mức độ gian lận lớn.

Tuy nhiên, không ít hộ kinh doanh nhỏ vẫn đang loay hoay với quá trình chuyển đổi. Một số tiểu thương e ngại bị truy thu, tăng thuế, trong khi bản thân lại chưa hiểu rõ quy trình phát hành hóa đơn điện tử hay cách vận hành phần mềm quản lý.

Chị Hằng, một tiểu thương lâu năm tại chợ dân sinh ở Hà Nội bộc bạch: "Khi nghe những thông tin từ báo đài, nhiều người buôn bán nhỏ như tôi không khỏi lo lắng. Chúng tôi rất mong các cơ quan chức năng có thể hướng dẫn cụ thể từng bước, hỗ trợ phần mềm cần thiết và tổ chức các buổi tập huấn miễn phí để bà con dễ tiếp cận”, chị Hằng chia sẻ.

Theo chị, hầu hết tiểu thương đều đồng thuận với chủ trương minh bạch hóa hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, điều khiến họ băn khoăn là việc ứng dụng công nghệ sẽ là thử thách lớn đối với những người lớn tuổi ã quen buôn bán theo cách truyền thống suốt mấy chục năm nay.

Việc che giấu doanh thu bằng cách thanh toán không minh bạch sẽ bị xử lý theo pháp luật

Theo Chi cục Thuế Khu vực I, quy định của pháp luật thuế, doanh thu tính thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là doanh thu bao gồm thuế (trường hợp thuộc diện chịu thuế) của toàn bộ tiền bán hàng, cung ứng dịch vụ mà hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được hưởng không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.

Chi cục Thuế Khu vực I nhấn mạnh hành vi treo biển "chỉ nhận tiền mặt" hoặc ghi nội dung chuyển khoản mập mờ - ví dụ "trả tiền mượn", "tiền cafe", "tiền ship"… để cơ quan chức năng gặp khó khăn khi xác định doanh thu không làm giảm nghĩa vụ thuế, mà ngược lại có thể trở thành dấu hiệu nghi ngờ cho hành vi che giấu doanh thu. Việc này còn đi ngược với xu hướng "Xã hội số - Kinh tế số - Công dân số" và chủ trương phát triển thanh toán không dùng tiền mặt của Đảng, Nhà nước.

Theo cơ quan thuế, việc cố tình che giấu doanh thu bằng hình thức thanh toán không minh bạch sẽ không làm giảm nghĩa vụ thuế mà khiến cơ sở kinh doanh đứng trước nguy cơ bị xử lý ấn định thuế, truy thu, xử phạt hành chính, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có dấu hiệu trốn thuế.

Xem thêm bài viết được quan tâm: