Diễn biến đợt mưa lớn nhất từ đầu mùa ở miền Bắc

Đề phòng ngập lũ do mưa lớn ở nhiều khu vực

Ông Nguyễn Hữu Thành, Phó trưởng phòng Dự báo Thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, chiều và tối 20/5, ở khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ có mưa rào và rải rác có dông, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Lượng mưa tính từ 13h đến 22h ngày 20/5 có nơi trên 70mm như: Cẩm Mỹ (Đồng Nai) 95.4mm, Cái Bè (Tiền Giang) 76.6mm, Càng Long (Trà Vinh) 71.8mm,…

Dự báo, chiều và tối ngày 21/5, khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ có mưa, mưa vừa và rải rác có dông, cục bộ có nơi mưa to với lượng mưa từ 20-40mm, có nơi trên 70mm. Ngoài ra, chiều tối và đêm 21/5 ở khu vực Bắc Bộ có mưa rào và dông cục bộ. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Từ đêm 22/5 đến ngày 24/5, ở khu vực Bắc Bộ có khả năng xảy ra một đợt mưa, vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to với tổng lượng mưa phổ biến 70-150mm, có nơi trên 250mm.

Từ chiều tối và đêm 23/5 đến đêm 24/5, Thanh Hóa đến Hà Tĩnh cũng có khả năng xảy ra một đợt mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ xuất hiện mưa rất to với tổng lượng mưa phổ biến 40-100mm, có nơi trên 150mm.

Từ chiều tối và đêm 23/5 đến đêm 24/5, ở khu vực Bắc Trung Bộ có khả năng xảy ra một đợt mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to với tổng lượng mưa phổ biến 40-100mm, có nơi trên 150mm. Cảnh báo nguy cơ mưa có cường suất lớn (>100mm/3h). Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh. Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do mưa lớn, lốc, sét, mưa đá: cấp 1.

Mưa lớn có khả năng gây ra tình trạng ngập úng tại các vùng trũng, thấp, khu đô thị, công nghiệp; lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc (thông tin cảnh báo khu vực nguy cơ lũ quét, sạt lở đất thời gian thực được cung cấp trực tuyến trên trang thông tin điện tử của Cục Khí tượng Thủy văn tại địa chỉ: https://luquetsatlo.nchmf.gov.vn và trong bản tin riêng cảnh báo lũ quét, sạt lở đất).

TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai dự báo miền Trung có 3 ngày 21, 22 và 23/5 trời nắng. Đến chiều tối 23/5 miền Trung sẽ chuyển mưa, người dân nên thu hoạch hoa màu trước khi bước vào đợt mưa lớn.

Đợt mưa lớn sắp tới do sự hình thành front Meiyu sẽ vào khoảng ngày 23 và 24/5. Cụ thể, từ ngày 22 - 25/5, Bắc bộ và Thanh Hóa có khả năng xảy ra đợt mưa lớn diện rộng, lượng mưa phổ biến từ 100 - 250 mm, có nơi trên 350 mm. Trong đợt mưa này có thể xuất hiện mưa cục bộ với cường suất lớn (trên 100 mm trong 3 giờ).

Theo kịch bản mưa được dự báo hiện nay, người dân, các địa phương cần đề phòng nguy cơ từ ngày 22 - 25/5, trên thượng nguồn sông Thao, sông Lô và một số sông nhỏ ở Bắc bộ, Thanh Hóa có khả năng xuất hiện một đợt lũ với biên độ lũ lên phổ biến từ 2 - 5m.

Mưa lũ cực đoan xuất hiện nhiều trong tháng 6 và 7

TS Nguyễn Ngọc Huy chia sẻ thêm, năm 2025 là một năm có khí hậu trung tính, là năm có sự biến động nhiều của hệ thống khí hậu khu vực Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Vì vậy, đồng thời với việc xuất hiện các đợt nắng nóng gay gắt trong tháng 6 và tháng 7 thì cũng sẽ xuất hiện nhiều trận mưa cực đoan xen kẽ. Sang tháng 8 - 11, front Meiyu ít xuất hiện nhưng lại sẽ hình thành các dải hội tụ mang hình thái của "dòng sông khí quyển" gây mưa nhiều hơn năm 2024.

Ông Mai Văn Khiêm, giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho biết trước khi đón đợt mưa lớn diện rộng từ ngày 22 đến 25/5, khu vực Bắc Bộ những ngày tới hiện tượng mưa dông vẫn còn xuất hiện, tập trung vào chiều tối và đêm. Ngoài ra ở khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ, những vùng đã bắt đầu vào mùa mưa nên các đợt mưa dông vào chiều tối và đêm cũng sẽ xuất hiện thường xuyên hơn.

Về những lưu ý trong đợt mưa lớn sắp tới, ông Khiêm cho biết đây đang là thời điểm giao mùa nên hiện tượng mưa dông mạnh có thể xuất hiện kèm theo lốc xoáy, sét và mưa đá, gió giật mạnh. Các nguy cơ này không chỉ đối với các tỉnh Bắc Bộ mà các địa phương ở Tây Nguyên và Nam Bộ.

Lũ quét, sạt lở đất là nguy cơ thường trực, đặc biệt là các tỉnh miền Bắc vừa trải qua một đợt mưa lớn nên tại các vùng đồi núi như Bắc Kạn, Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang… đất đá đã bão hòa nước nên nguy cơ trượt lở đất vẫn ở mức cao, người dân cần đề phòng với các hiện tượng trượt lở, tránh gây thiệt hại về người và tài sản vật chất.

Với kịch bản mưa được dự báo như trên thì cần đề phòng nguy cơ lũ ở thượng nguồn sông Thao, sông Lô và một số sông nhỏ ở Bắc Bộ, Thanh Hóa. Ngoài ra, do mưa cường suất lớn chắc chắn xuất hiện ngày càng thường xuyên có thể gây ra ngập úng tại các vùng trũng thấp, khu đô thị, khu công nghiệp.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các tỉnh, thành phố theo dõi chặt chẽ bản tin dự báo, cảnh báo về mưa lớn, lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất và thông tin kịp thời, đầy đủ cho các cấp chính quyền cơ sở và người dân để chủ động phòng tránh.

Triển khai lực lượng xung kích kiểm tra, rà soát các khu dân cư ven sông, suối, khu vực thấp trũng, có nguy cơ xảy ra ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất để chủ động khơi thông dòng chảy những nơi bị tắc nghẽn; tổ chức di dời, sơ tán người dân đến nơi an toàn;

Tổ chức lực lượng canh gác, kiểm soát, hỗ trợ, hướng dẫn bảo đảm giao thông an toàn cho người và phương tiện, nhất là tại các ngầm, tràn, khu vực ngập sâu, nước chảy xiết, khu vực đã xảy ra sạt lở hoặc có nguy cơ xảy ra sạt lở; kiên quyết không cho người và phương tiện đi qua nếu không bảo đảm an toàn;

Không để xảy ra thiệt hại đáng tiếc về người do bất cẩn, chủ quan; bố trí lực lượng, vật tư, phương tiện để khắc phục sự cố, đảm bảo giao thông thông suốt trên các trục giao thông chính khi xảy ra mưa lớn.

Sẵn sàng phương án tiêu nước chống úng bảo vệ sản xuất, khu công nghiệp, khu đô thị, khu tập trung dân cư; Sẵn sàng lực lượng, phương tiện để cứu hộ, cứu nạn khi có yêu cầu.