Mờ mắt ở người cao tuổi không chỉ là lão hóa, đừng chủ quan!

Đó cũng là tâm lý của ông P.X.M, 67 tuổi đến từ Ba Đình, Hà Nội. Thấy mắt trái mờ dần từ Tết nhưng ông M., chủ quan không đi khám. Vài tháng gần đây ông thấy mắt mờ nhiều hơn, ông tự đi mua thuốc "bổ mắt" về tra.

Lúc đầu cũng thấy "quang mắt, dễ chịu". Tuy nhiên vài ngày nay ông thấy mắt trái khó chịu hơn, chảy nước mắt, cộm. Lấy tay che thử mắt phải ông mới "tá hỏa" thấy mắt trái không nhìn thấy gì!

Đến Bệnh viện chuyên khoa Mắt HITEC cơ sở 55 Hàm Long khám, ông được các bác sĩ khuyên cần phẫu thuật gấp.

ThS.BS Nghiêm Thị Hồng Hạnh, Giám đốc Bệnh viện cho hay: "Mắt ông M., bị đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp. Đây là bệnh của cả 2 mắt, dù mắt phải mới chỉ hơi mờ (Thị lực còn tới 7/10), trong khi mắt trái chỉ còn lờ mờ thấy bóng bàn tay trước mặt.

Đục thủy tinh thể + Tăng nhãn áp = Nguy cơ mù vĩnh viễn

Theo các chuyên gia, đục thủy tinh thể tuổi già là một bệnh lý diễn biến âm thầm và từ từ, thường xảy ra ở người trên 50 tuổi. Thị lực của người bệnh sẽ giảm dần theo thời gian (có khi tới nhiều năm) mà không gây đau đớn, chói cộm hoặc đỏ mắt. Đục thủy tinh thể thường diễn tiến qua 3 giai đoạn:

+ Giai đoạn bắt đầu: Người bệnh có cảm giác nhìn mờ như có một lớp sương mỏng trước mắt, đặc biệt là khi trời sáng. Tầm nhìn ban đêm bắt đầu giảm sút. Một số người có thể thấy thị lực nhìn gần tạm thời tốt hơn, có thể bỏ hoặc giảm số kính lão đang đeo. Hiện tượng này còn được gọi là "cận thị hóa" ở người lão thị. Đây là dấu hiệu sớm của đục thủy tinh thể. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, tình trạng này sẽ khác và thị lực sẽ giảm rõ rệt;

+ Giai đoạn tiến triển: người bệnh nhìn mờ nhiều hơn, có thể thấy chói mắt khi nhìn vào nguồn sáng mạnh (đèn pha ô tô, ánh nắng) – tình trạng nhậy cảm với ánh sáng. Việc nhận diện màu sắc cũng trở nên kém và không trung thực - màu sắc có vẻ nhạt và tối hơn. Người bệnh gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt: như khó đọc sách, lái xe, hoặc di chuyển trong điều kiện thiếu sáng hoặc quá sáng;

+ Giai đoạn đục thủy tinh thể hoàn toàn: Thị lực giảm nghiêm trọng, đôi khi chỉ còn nhận biết sáng tối và hướng ánh sáng. Thủy tinh thể đục hoàn toàn, có thể nhìn thấy đốm trắng hoặc xám qua lỗ đồng tử. Giai đoạn này, thủy tinh thể có thể phồng to ra, xơ cứng, đẩy mống mắt về phía trước, thu hẹp góc tiền phòng, hạn chế thoát thủy dịch dẫn đến nhãn áp tăng đột ngột, gây ra cơn glôcôm góc đóng cấp tính.

Tình trạng này được gọi là glôcôm thứ phát do đục thủy tinh thể với các triệu chứng phát sinh như đau nhức mắt dữ dội, đỏ mắt, và có nguy cơ mù lòa vĩnh viễn.

Khi nào cần phẫu thuật đục thủy tinh thể?

Phẫu thuật là phương pháp điều trị hiệu quả và triệt để duy nhất cho đục thủy tinh thể. Bệnh nhân nên cân nhắc phẫu thuật khi đục thủy tinh thể bắt đầu ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Các bác sĩ nhãn khoa nhấn mạnh: Việc trì hoãn phẫu thuật có thể làm thủy tinh thể cứng hơn, gây khó khăn cho quá trình phẫu thuật và làm tăng nguy cơ biến chứng

Tăng nhãn áp có thể vừa là hậu quả của đục thủy tinh thể, vừa có thể là một tình trạng bệnh lý độc lập. Trong trường hợp này, phẫu thuật thay thủy tinh thể không chỉ giúp bệnh nhân lấy lại thị lực mà còn giải quyết tận gốc nguyên nhân gây tăng nhãn áp, bằng cách loại bỏ thủy tinh thể đã đục và làm rộng góc tiền phòng.

Cả đục thủy tinh thể và tăng nhãn áp (đặc biệt là glaucoma góc mở nguyên phát) đều là các bệnh lý liên quan đến quá trình lão hóa. Do đó, người cao tuổi rất dễ mắc cả hai bệnh đồng thời: người bệnh không chỉ đơn giản là giảm thị lực, mà còn tăng nhãn áp tiến triển âm thầm gây tổn thương dây thần kinh thị giác. Khi đó, thủy tinh thể đục còn làm cản trở việc quan sát dây thần kinh thị giác, gây khó khăn trong việc đánh giá mức độ tổn thương của glocom.

Bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật cả đục thủy tinh thể và tăng nhãn áp trong cùng một lần mổ, giúp bệnh nhân cải thiện thị lực và kiểm soát nhãn áp đồng thời, giảm số lần phẫu thuật và thời gian hồi phục.

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh, bác sĩ có thể quyết định phẫu thuật đục thủy tinh thể trước để cải thiện thị lực, sau đó tiếp tục điều trị tăng nhãn áp bằng thuốc nhỏ mắt hoặc laser. Thậm chí, việc mổ đục thủy tinh thể đơn thuần cũng có thể giúp giảm nhãn áp ở một số bệnh nhân.

BS Hạnh cho biết: "Tăng nhãn áp có thể là hậu quả của đục thủy tinh thể, đặc biệt trên mắt có các yếu tố nguy cơ như: mắt nhỏ, góc tiền phòng hẹp … nhưng cũng có thể là 2 bệnh lý đồng thời trên mắt người cao tuổi. Phân biệt mối liên hệ giữa hai bệnh lý này rất quan trọng giúp bác sĩ đưa ra phương án điều trị tối ưu nhất cho bệnh nhân, đảm bảo vừa cải thiện thị lực, vừa bảo vệ dây thần kinh thị giác khỏi tổn thương vĩnh viễn…"

Đục thủy tinh thể là một tình trạng lão hóa thường gặp, có thể điều trị khỏi hoàn toàn nếu được theo dõi và điều trị đúng thời điểm. Nhưng đục thủy tinh thể có tăng nhãn áp lại là một cấp cứu nhãn khoa và khi đó người bệnh không thể tìm lại được thị lực như trước.

"Vì vậy người bệnh không nên chủ quan, ngay cả khi đã được chẩn đoán đục thủy tinh thể tuổi già, vẫn cần được khám, theo dõi định kỳ theo tư vấn chuyên môn của bác sỹ để tránh những biến chứng đáng tiếc!"- BS Hạnh khuyến cáo.

Phạm Thị Bích Mận (Hệ thống Bệnh viện Mắt HITEC)