Trận động đất xảy ra ở một khu vực đặc biệt có chấn động mạnh tác động trực tiếp tới đảo Luzon, đảo lớn nhất của quần đảo, gây hoảng sợ cho cư dân và làm rung chuyển các tòa nhà ở xa Thủ đô Manila, nằm cách xa hơn 300 km về phía Nam.
Theo Viện Địa chấn Mỹ (USGS), trận động đất được ghi lại lúc 8h43 sáng ngày 27/7 theo giờ địa phương, ở độ sâu tương đối nông 10 km ở tỉnh miền núi Abra thuộc quần đảo Philippines. USGS đã đo được cường độ động đất lên tới 7,1 độ Richter. Nhiều dư chấn yếu hơn cũng được ghi nhận.
Cơn chấn động đã gây ra những trận lở đất thảm khốc. Hàng chục nghìn ngôi nhà cũng như các nhà thờ lịch sử có từ những ngày đầu Công giáo ở Philippines đã bị phá hủy. Trận động đất mạnh này đã làm thay đổi cảnh quan của hòn đảo và gây ra một cú "vỡ lòng đất" ngoạn mục, nâng một phần mặt đất lên tới 3 mét và tạo ra một bức tường đá phía trên tâm chấn.
Trưa 27/7, Phó Tỉnh trưởng Abra Joy Bernos thông báo 1 người thiệt mạng được tìm thấy sau trận động đất. Bà Joy Bernos cho biết, nạn nhân 25 tuổi, thiệt mạng khi đang làm việc trong tòa nhà 7 tầng thì bị sập ở La Trinidad, thủ phủ của tỉnh Benguet. 7 công nhân khác trên cùng một công trường đã được cứu hộ an toàn.
USGS cho biết, đây là khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng bởi các trận động đất rất mạnh. Kể từ năm 1970, trong bán kính 250 km xung quanh tâm chấn của trận động đất lần này đã ghi nhận tới 11 trận động đất với cường độ ít nhất là 6,5 độ richter. Có nghĩa là trung bình khoảng 5 năm xảy ra động đất 1 lần.
Chỉ huy cảnh sát địa phương Edwin Sergio cho biết tại thị trấn Dolores, nằm rất gần tâm chấn, người dân sợ hãi bỏ chạy khỏi nhà và các cửa sổ của khu chợ địa phương bị vỡ tan tành, các bức tường bị nứt nghiêm trọng.
Một chỉ huy cảnh sát khác, Nazareno Emia, cho biết một số người bị thương đã được đưa đến bệnh viện. "Một số tòa nhà có vết nứt. Điện và internet bị cắt. Trận động đất đã làm hư hại nhiều ngôi nhà và cơ sở kinh doanh trên một diện tích lớn."
Người phát ngôn Cơ quan Quản lý Thảm họa Quốc gia Mark Timbal cho biết, lở đất đã được báo cáo ở nhiều nơi trong khu vực bị ảnh hưởng. Ông nói thêm rằng không có thiệt hại nào được báo cáo về các con đập và các hoạt động thu dọn đang được tiến hành trên các con đường.
Trước tình trạng này, chính quyền địa phương đã cho đóng cửa các trường học và cơ sở kinh doanh tại nhiều địa phương.
Philippines thường xuyên hứng chịu các trận động đất do nằm trên "Vành đai lửa" Thái Bình Dương qua Nhật Bản và Đông Nam Á. Trận động đất hôm nay là trận động đất mạnh nhất trong nhiều năm. Vào tháng 10 năm 2013, một trận động đất mạnh 7,1 độ richter trên đảo Bohol, trung tâm đất nước, khiến hơn 200 người chết và 400.000 người phải di dời.
Vào năm 1990, một trận động đất mạnh 7,8 độ richter ở miền Bắc Philippines đã giết chết hơn 1.200 người, gây thiệt hại trên diện rộng ở Manila.