Rau nhót là loại rau rất quen thuộc với người dân ven biển Quỳnh Lưu (Nghệ An). Từ một món ăn dân dã thường xuất hiện trên mâm cơm của người nghèo, giờ đây thứ rau dại này đã lên đời thành đặc sản nổi tiếng, thanh mát, lạ miệng mà bất cứ ai cũng muốn được một lần thưởng thức.
Rau nhót được xem là "lộc trời" chỉ có ở Nghệ An
Trước đây, loại rau dại này gắn với bữa cơm của người nghèo
Cây rau nhót có thân màu tím, lá giống hoa mười giờ, mọc dại ven các cánh đồng muối, ven các đầm nuôi tôm cá nước lợ hoặc ven sông. Loại rau này có từ bao giờ cũng chẳng ai rõ, không ai trồng, không cần ai chăm sóc mà vẫn mọc sum suê, xanh tốt. Vì thế, người dân nơi đây gọi nó là "lộc trời", là món quà thiên nhiên ban tặng cho người dân. Loại rau dại này mọc thành từng đám, từng tảng, thấp lè tè, rễ bám chặt vào đất, nhìn rất giống cây hoa mười giờ.
Rau nhót giống với cây hoa mười giờ
Với người dân ở Quỳnh Lưu, Nghệ An, rau nhót gắn liền với một thời nghèo khó. Chị Ngọc Ánh (người dân ở Quỳnh Lưu) kể lại: "Với những đứa trẻ sinh ra và lớn lên ở làng muối như chúng tôi, rau nhót là cả tuổi thơ. Hồi đó, sau mỗi buổi đi học, đám trẻ trong làng lại cắp rổ ra đồng, vạch từng bụi cỏ để tìm hái từng cọng rau nhót xanh non, về cho mẹ làm món rau trộn, ăn trừ bữa thay thịt cá bởi bữa ăn của nhà nghèo, ngoài cơm rau ra thì chẳng có thêm gì. Nếu có nhiều thì đem đi bán cho thương lái, mỗi rổ rau con con kiếm vài nghìn đồng mua sách vở đỡ đần cho bố mẹ.
Rau nhót giờ thuộc hàng hiếm vì không còn mọc nhiều như trước
Bây giờ về quê, tôi vẫn dặn mẹ hái rau nhót về ăn, sau đó mang lên thành phố để biếu bạn bè, đồng nghiệp cùng thưởng thức. Rau nhót giờ thuộc loại hàng hiếm vì không còn mọc nhiều như trước, hơn nữa việc hái rau khá kỳ công, mất thời gian nên nguồn cung ít dần"
Được biết, rau nhót sau khi được hái về, người dân còn phải mất khá nhiều công. Trước hết phải nhặt sạch, ngâm trong nước 1-2 tiếng cho giảm bớt vị mặn tự nhiên rồi lại rửa tiếp, luộc chín, vắt hết nước và dùng đũa đánh rời ra từng ngọn. Tuy sơ chế vất vả nhưng bù lại, rau nhót có thể chế được thành rất nhiều món ăn. Nếu trộn nộm thì chỉ cần vắt cho ráo nước, trộn cùng chút rau thơm, lá chanh, đường, ớt và lạc vừng rang. Nộm rau nhót khi ăn sẽ giòn giòn giống tảo biển, lại có vị thanh mát, vị chua cay mặn ngọt hài hòa; phảng phất mùi thơm của lá chanh, rau thơm; ngậy bùi của lạc rang…
Ngoài làm nộm, rau nhót còn được ăn ghém với cơm, bún hoặc bánh mướt, một loại bánh cuốn đặc trưng chỉ có tại vùng đất xứ Nghệ.
Nộm rau nhót là món đặc sản có mặt trong các nhà hàng
Vì sinh trưởng và phát triển trong môi trường tự nhiên nên rau nhót được xem là loại rau sạch và tốt cho sức khỏe.
Giờ đây, rau nhót trở thành món đặc sản mà không phải ai cũng có cơ hội được ăn thử. Với người dân xứ Nghệ, đĩa rau nhót trong những ngày hè sẽ làm cho bữa cơm hài hòa, thanh mát hơn. Còn với những người ở thành phố, đây là thứ rau dại lạ miệng, hấp dẫn mà ai cũng muốn được một lần thưởng thức. Vì sinh trưởng và phát triển trong môi trường tự nhiên nên rau nhót được xem là loại rau sạch và tốt cho sức khỏe.
Trước đây, rau nhót có giá 5-10 nghìn đồng/kg. Còn bây giờ, muốn mua rau nhót phải đặt trước, giá lên tới 50.000 đồng/kg. Loại rau này dễ bị dập nát, khó vận chuyển nên ít được bán ở thành phố.