Nước là yếu tố quan trọng giúp vạn vật sinh sôi, tăng trưởng. Quan niệm thờ cúng lâu nay của người Việt về “Trần sao âm vậy” đã được ăn sâu vào tiềm thức. Dâng kỷ nước lên bàn thờ gia tiên bộc lộ lòng biết ơn, tôn kính của con cháu với ông bà tổ tiên, cùng thần linh giữ nhà.
Kỷ nước trên bàn thờ thường được đựng nước hoặc rượu đặt lên bàn thờ. Các ly nước được đặt ngay ngắn vào kỷ ngai, mang ý nghĩa tượng trưng cho sự vững chắc, bền lâu. Cầu mong sự soi sáng, tổ tiên phù hộ độ trì cho toàn thành viên trong gia đình.
Ý nghĩa của số lượng chén nước trên kỷ nước thờ
Kỷ nước là bộ chén nước thờ cúng, vật phẩm cơ bản nhưng không thể thiếu ở bất kỳ ban thờ nào. Khác với hũ “Nước – Muối – Gạo”, kỷ nước thường được đi theo bộ 3 ly hoặc 5 ly. Tuỳ theo không gian nhà rộng hay hẹp và ý nghĩa mà gia chủ muốn để chọn 3 hay 5 ly.
3 ly trên kỷ nước thờ
Thể hiện tấm lòng thành tâm của người âm dâng lên cho thần linh, tổ tiên. Theo thứ tự gia tiên cùng bà cô ông mãnh ở hai bên, ly giữa dâng thần. 3 ly nước còn mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tưởng niệm đạo làm con, khi cha mẹ mất con cháu để tang 3 năm. Và tương ứng với những câu thành ngữ tục ngữ sâu xa những cụ để lại “ba chìm bảy nổi”, “ba đời bảy họ”, nhớ ơn 3 đời tổ tiên ông cha.
5 ly trên kỷ nước thờ
Đại diện tổ tiên, bà cô ông mạnh được đặt hai bên, 3 ly ở giữa là sự thành tâm của gia chủ so với những vị thần linh. Đất trời có 5 ngũ hành “Kim – Mộc – Thuỷ – Hoả – Thổ”, số lượng 5 trong thờ cúng cũng thế cho nên mà thêm phần ý nghĩa.
Trong thờ cúng, 5 ngũ cúng được biểu lộ qua “Hương – Đăng – Trà – Hoa – Quả ”, bộc lộ sự toàn vẹn dâng lên tổ tiên thần linh. Cùng có chung ý nghĩa tâm linh vì sao có nhà chọn thờ kỷ nước 3 ly, lại có nhà thời thánh kỷ nước 5 ly? Điều này còn tùy thuộc vào diện tích quy hoạnh bàn thờ mỗi mái ấm gia đình. Bàn thờ có diện tích quy hoạnh lớn nên sử dụng kỷ nước 5 ly, nếu diện tích quy hoạnh nhã nhặn thì bộ kỷ thờ 3 ly cũng rất hài hòa và hợp lý.
Ngoài ra, việc chọn số lượng 3 và số 5 trong thờ cúng đều mang ý nghĩa tốt đẹp.
- Số lẻ tượng trưng cho phần Âm chỉ về đất
- Số chẵn tượng trưng cho phần Dương tượng trưng cho trời
Ông bà ta lâu nay đều ý niệm “dương cúng cho âm”. Trên bàn thờ những vật lễ cũng sẽ được lựa chọn đồ lẻ, việc thờ kỷ nước trên bàn thờ gia tiên cũng vậy.