Người mang thai - Thuốc nào an toàn và thuốc nào cần tránh?

Một số triệu chứng phổ biến trong thai kỳ, như buồn nôn, ợ nóng, có thể khiến mẹ bầu cần dùng thuốc kê đơn hoặc không kê đơn (OTC). Ngoài ra, bạn cũng có thể gặp các triệu chứng không liên quan trực tiếp đến thai kỳ, ví dụ như dị ứng hoặc cảm lạnh... cần được điều trị.

Trong hầu hết các trường hợp, phụ nữ mang thai có thể thay đổi lối sống và chế độ ăn uống như là lựa chọn đầu tiên để kiểm soát các triệu chứng. Một số loại thuốc có thể được coi là an toàn khi dùng trong thai kỳ để giảm các triệu chứng này.

Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ thuốc nào, kể cả thuốc không kê đơn, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo thuốc an toàn cho cả mẹ và thai nhi.

Dưới đây là một số tình trạng sức khỏe phổ biến có thể gặp trong thai kỳ và gợi ý các biện pháp khắc phục an toàn:

1. Dị ứng khi mang thai

Khi bị dị ứng mẹ bầu có thể áp dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên như:

• Rửa mũi để làm dịu kích ứng.
• Sử dụng bộ lọc không khí để giảm chất gây dị ứng trong nhà.
• Tắm sau khi ra ngoài để loại bỏ phấn hoa và các chất gây dị ứng khác...

Một số loại thuốc có thể dùng để kiểm soát dị ứng trong thai kỳ:Loratidine, cetirizine, chlorpheniramine, fexofenadine, fluticasone propionate (Flonase – thuốc xịt mũi), budesonide (rhinocort – thuốc xịt mũi)...

Các thuốc nên tránh dùng gồm: Pseudoephedrine, triamcinolone, oxymetazoline (afrin)...

2. Đau đầu và giảm đau

Các biện pháp khắc phục tự nhiên:

• Đắp gạc ấm quanh mắt và mũi.
• Với chứng đau đầu do căng thẳng, hãy chườm lạnh, khăn ẩm hoặc túi chườm đá vào gốc cổ; massage nhẹ nhàng vai và cổ để giúp giảm đau.
• Ngủ một giấc ngắn.
• Nói chuyện với bác sĩ về các bài tập thư giãn an toàn có thể giúp giảm đau đầu hoặc đau nửa đầu

Đau đầu, đau nửa đầu hoặc các cơn đau khác có thể được kiểm soát an toàn hơn bằng các thuốc:

• Acetaminophen (Tylenol): Được ưu tiên sử dụng trong tất cả các tam cá nguyệt.
• Ibuprofen (advil) và naproxen (aleve): Chỉ nên dùng trong tam cá nguyệt thứ hai nếu acetaminophen không hiệu quả, tránh dùng trong tam cá nguyệt thứ ba vì nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi.

Các thuốc không nên dùng gồm:

• Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen, naproxen và diclofenac. Ibuprofen và naproxen có thể an toàn khi sử dụng trong tam cá nguyệt thứ hai, nhưng nên tránh sử dụng trong tam cá nguyệt thứ nhất và thứ ba.
• Ergotamine...

3. Triệu chứng cảm lạnh và cúm

Các biện pháp khắc phục tự nhiên bao gồm:Nghỉ ngơi thật nhiều, uống chất lỏng ấm, sử dụng máy tạo độ ẩm, ăn súp gà hoặc bất kỳ thực phẩm giàu dinh dưỡng nào khác để hỗ trợ hệ thống miễn dịch; súc miệng bằng nước muối để giảm các triệu chứng đau họng. Mật ong và chanh cũng có thể giúp ích.

Một số thuốc trị cảm lạnh, cúm không kê đơn có thể được dùng an toàn trong thai kỳ, nhưng chỉ nên sử dụng trong thời gian ngắn và tránh dùng trong tam cá nguyệt đầu tiên như: Acetaminophen, chlorpheniramine, loratadine, cetirizine, thuốc xoa menthol tại chỗ, diphenhydramine (Benadryl).

Nên tránh dùng các thuốc dưới đây trong tam cá nguyệt đầu tiên: Phenylephrine, pseudoephedrine, guaifenesin...

4. Ợ nóng

Ợ nóng có xu hướng nặng hơn trong tam cá nguyệt thứ ba.Các biện pháp khắc phục tự nhiên như: Nâng đầu giường lên khoảng 10-15 cm; hãy thử nhai kẹo cao su vì có thể giúp làm sạch axit tích tụ trong thực quản; uống trà gừng (gừng an toàn trong tam cá nguyệt đầu tiên, nhưng hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi uống trà gừng); ngồi dậy sau khi ăn và đi bộ nhiều hơn nếu có thể...

Các lựa chọn thuốc an toàn bao gồm:

• Thuốc kháng axit chứa nhôm, canxi hoặc magiê – thường là lựa chọn đầu tay.
• Sucralfat – hỗ trợ bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Thuốc đối kháng thụ thể H2 (H2RA): Cimetidine, ranitidine – dùng khi kháng axit không hiệu quả.
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Esomeprazole, omeprazole – sử dụng khi kháng axit và H2RA không đáp ứng.

Không nên dùng các thuốc như: Natri bicacbonat, bismuth subsalicylate hoặc bất kỳ hợp chất nào có chứa bismuth, thuốc kháng axit có chứa natri bicarbonate, thuốc kháng axit có chứa canxi (lớn hơn 1.000 mg canxi nguyên tố mỗi ngày), vonoprazan...

5. Tiêu chảy

Trong hầu hết các trường hợp, tiêu chảy thường sẽ tự khỏi sau vài ngày. Nên bù nước bằng đường uống và thay đổi chế độ ăn uống cho phụ nữ mang thai bị tiêu chảy.

Các biện pháp khắc phục tự nhiên:Uống nhiều nước để tránh mất nước; thử chế độ ăn BRAT (chuối, cơm, táo nghiền và bánh mì nướng). Tuy nhiên, nếu tình trạng tiêu chảy không thuyên giảm, bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc.

Một số loại thuốc có thể an toàn cho phụ nữ mang thai bị tiêu chảy bao gồm:

• Chế phẩm kaolin
• Các chế phẩm pectin, loperamide (liều thấp nhất có thể cho những người bị tiêu chảy nặng).

Không nên dùng:Diphenoxylate-atropine (lomotil), bismuth subsalicylate (pepto-Bismol).

6. Táo bón

Thay đổi lối sống như tăng lượng chất lỏng nạp vào, ăn nhiều chất xơ và tập thể dục nhẹ thường là phương pháp điều trị đầu tiên để kiểm soát táo bón khi mang thai.

Biện pháp khắc phục tự nhiên:

• Ăn nhiều chất xơ hơn, mục tiêu là khoảng 25-30 gam chất xơ mỗi ngày
• Hãy thử uống nước ép mận
• Di chuyển nhiều hơn nếu có thể...

Tuy nhiên, nếu những phương pháp này không hiệu quả, bác sĩ có thể kê đơn dùng thuốc để cải thiện nhu động ruột. Một số loại thuốc có thể an toàn để kiểm soát táo bón khi mang thai bao gồm:

• Thuốc nhuận tràng tạo khối, chẳng hạn như psyllium (metamucil), calcium polycarbophil và methylcellulose (citrucel). Những loại thuốc này không được cơ thể hấp thụ tốt, vì vậy nhìn chung an toàn.
• Dung dịch polyetylen glycol...

Không nên dùng:Dầu khoáng, thuốc nhuận tràng kích thích như bisacodyl và senna, sản phẩm có chứa bismuth và dầu thầu dầu.

7. Nhiễm trùng nấm men

Nhiễm trùng nấm men thường gặp trong thời kỳ mang thai.

Biện pháp khắc phục tự nhiên:

• Uống sữa chua có chứa vi khuẩn sống, đặc biệt là Lactobacillus acidophilus .
• Mặc đồ lót rộng rãi và thoáng khí...
• Chỉ nên sử dụng kem bôi âm đạo và thuốc đạn để điều trị nhiễm trùng nấm men trong thai kỳ.

Một số phương pháp điều trị nhiễm trùng nấm men có thể an toàn cho phụ nữ mang thai bao gồm:

• Kem bôi âm đạo hoặc thuốc đạn có chứa miconazole hoặc clotrimazole
• Kem nystatin

Không nên dùng: Viên nén fluconazole uống.

8. Buồn nôn và nôn

Biện pháp khắc phục tự nhiên: Ăn đồ ăn nhạt, hãy xem xét chế độ ăn BRATT, thêm gừng vào bữa ăn...

Các chuyên gia khuyên dùng pyridoxine (vitamin B6) là lựa chọn đầu tiên để kiểm soát tình trạng buồn nôn và nôn trong thai kỳ. Các lựa chọn an toàn khác có thể bao gồm: Doxylamine succinate, diphenhydramine, ondansetron (thuốc này được dùng khi các loại thuốc khác không có tác dụng)...

Mời xem thêm video được quan tâm: