Nhiễm ký sinh trùng từ thói quen nhặt rau hàng ngày

PGS Đỗ Trường Sơn – Trưởng khoa Ngoại tổng hợp (Bệnh viện E) cho biết, hiện khoa đang điều trị cho 3 bệnh nhân nữ, có kết quả xét nghiệm dương tính với ký sinh trùng giun đũa chó mèo và giun lươn.

Trường hợp mắc giun lươn là bệnh nhân B.T.T (50 tuổi, Sơn La), trước khi đến viện người bệnh thường xuyên đau ở vùng hạ sườn phải, có tiền sử tăng huyết áp đã điều trị nhiều năm. Lo sợ mình bị ung thư (do mẹ bệnh nhân từng mắc ung thư gan và qua đời) nên bệnh nhân đến Bệnh viện E thăm khám.

Tại bệnh viện E, kết quả chụp cộng hưởng từ phát hiện hình ảnh dày khu trú ở đáy túi mật, theo dõi u túi mật. Ngoài ra, bệnh nhân còn có hạch ở vùng rốn gan kích thước 6mm.

Kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân dương tính với giun lươn, các xét nghiệm về ung thư đều bình thường, có men gan cao.

Khi nhận kết quả, bệnh nhân vô cùng bất ngờ, bản thân chị chưa từng nghe về ký sinh trùng giun lươn, hơn nữa vấn đề sinh hoạt, ăn uống rất hàng ngày rất sạch sẽ. Bát đũa ăn cơm luôn tráng nước sôi, hấp khử khuẩn trước khi ăn. Người bệnh chỉ bán hàng chứ không làm ruộng, cũng không trồng rau nên không tiếp xúc với đất cát. Gia đình cũng không nuôi chó mèo và bệnh nhân cũng không ăn đồ sống.

Các bác sĩ cho biết, trường hợp của bệnh nhân này nguyên nhân nhiễm bệnh có thể là do trong quá trình nhặt rau bị ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể qua vết xước măng rô ở ngón tay mà rau đó có chứa ấu trùng. Trước đó một thời gian bệnh nhân rất ngứa ở ngón tay cái và vị trí gần cổ tay, sau đó lại hết ngứa nên không để ý, không đi khám.

Ngoài bệnh nhân trên, hiện Bệnh viện E cũng đang điều trị cho hai trường hợp khác được chẩn đoán mắc giun đũa chó mèo. Đáng nói, cả hai trường hợp này đều có bệnh lý nền trước đó.

Trường hợp thứ nhất ở Hà Nội, từng mổ sỏi niệu quản trái năm 2021, cắt túi mật nội soi năm 2022, có áp xe phía trên thành ngực phải, phải chọc hút dịch ở ổ áp xe nhiều lần.

Gần đây, bệnh nhân đau vùng hố chậu trái, sờ thấy khối nên vào viện khám. Tại bệnh viện ngoài có ổ áp xe lớn ở ngực phải, bệnh nhân còn có đám thâm nhiễm mỡ sau phúc mạc ở hố chậu trái. Xét nghiệm cho thấy có tình trạng nhiễm khuẩn, dương tính với giun đũa chó mèo.

Bệnh nhân thứ 2 ở Tam Điệp, Ninh Bình đang điều trị bệnh lý về máu tại Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương. Thời gian gần đây bệnh nhân đau âm ỉ liên tục hạ sườn trái nên được chuyển tới Bệnh viện E kiểm tra.

Kết quả chụp chiếu phát hiện nhu mô lách có khối giảm tỷ trọng dạng dịch, kích thước 40x51x72mm, vỏ dày. Trong cơ thẳng bụng bên trái có khối kích thước 25x55x85cm.

Ngoài ra, tổ chức dưới da vùng thắt lưng 2 bên có các ổ thâm nhiễm diện rộng, kích thước bên phải 37x65mm, bên trái là 40x74mm. Xét nghiệm máu cho thấy tiểu cầu thấp, bạch cầu cao nhiều và dương tính với giun đũa chó mèo. Hiện bệnh nhân đang được điều trị tại Bệnh viện E.

Được biết, cả hai bệnh nhân này đều có thói quen ăn rau sống, bệnh nhân thứ 2 còn nuôi chó mèo thả rông tại gia đình.

Hệ lụy sức khỏe từ việc nhiễm ký sinh trùng

ThS. BS Vũ Mạnh Cường – Phụ trách khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện E cho biết, giun lươn thường lây qua da, vào mạch máu (tĩnh mạch) và cũng có thể lây qua đường ăn uống. Đó là lý do nhiều người dù ăn uống rất sạch sẽ nhưng vẫn nhiễm bệnh, đường lây nhiễm có thể do tiếp xúc với đất, nhặt rau có ấu trùng….

Khi giun lươn vào cơ thể, chúng có thể sẽ vào đường tiêu hóa, phát triển ở ruột non rồi qua chất thải ra môi trường hoặc cũng có thể đi theo các mạch rồi ký sinh ở nhiều bộ phận trong cơ thể như gan, não. Nếu giun lươn ký sinh vào gan dễ gây áp xe gan, lên não có thể gây áp xe não, tổn thương não. Nếu không phát hiện kịp thời có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Với với giun đũa chó mèo bệnh nhân có nguy cơ lây nhiễm khi tiếp xúc với nguồn phân chó mèo có chứa ấu trùng hoặc ăn các loại rau sống có chứa ấu trùng này.

Cũng giống như giun lươn, khi nhiễm ấu trùng giun đũa chó mèo, chúng phát triển ở ruột non sau đó có thể bị thải ra ngoài và bắt đầu một chu kỳ mới. Hoặc cũng có thể đi theo mạch máu, ký sinh ở khắp mọi nơi như gan, phổi, não.

Người bị nhiễm ký sinh trùng đa số đều có đặc điểm chung đó là mệt mỏi, chán ăn, thiếu máu, gầy sút cân. Một số trường hợp còn bị ấu trùng ký sinh dưới da gây tổn thương tại chỗ (với giun lươn).

Đặc biệt khi đi vào các cơ quan khác chúng có thể gây nên ổ áp xe, rất dễ nhầm lẫn với bệnh khác như u não, ung thư gan. Vì thế ngoài xét nghiệm (thường có bạch cầu ái toan cao), cần phải sinh thiết tại các tổn thương ở gan, não để có chẩn đoán chính xác nhất.

"Với những trường hợp nhiễm ký sinh trùng, tùy từng loại sẽ có thời gian điều trị khác nhau, có thể kéo dài từ 2-4 tuần theo đúng phác đồ của bác sĩ. Với trường hợp có ổ áp xe ở một số bộ phần thì cần tiến hành chọc hút. Đặc biệt, khi đã nhiễm ký sinh trùng, dù điều trị khỏi nhưng vẫn hoàn toàn có khả năng mắc lại, vì thế việc phòng bệnh là rất quan trọng.

Để phòng bệnh việc đầu tiên phải làm là ăn chín, uống sôi. Ngoài ra cần uống thuốc tẩy giun định kỳ, khi lao động cần phải có đồ bảo hộ vì có ký sinh trùng lây nhiễm qua da. Khi thấy các biểu hiện như xanh xao, sút cân, mệt mỏi cần đi khám để loại trừ khả năng mắc ký sinh trùng, BS Cường khuyến cáo.