Lần đầu phát hiện vi nhựa trong dịch nang buồng trứng người

Nghiên cứu do nhóm nhà khoa học tại Đại học Rome thực hiện, được công bố trên tạp chí khoa học Ecotoxicology and Environmental Safety, đã phân tích dịch nang trứng từ 18 phụ nữ đang trải qua điều trị hỗ trợ sinh sản tại một phòng khám ở Salerno, Italia.

Kết quả cho thấy, vi nhựa hiện diện trong mẫu của 14 người.

Dịch nang trứng đóng vai trò thiết yếu trong việc nuôi dưỡng trứng và truyền tín hiệu sinh học cho quá trình phát triển trứng. Sự hiện diện của vi nhựa trong môi trường này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng trứng, làm rối loạn hormone và đe dọa sức khỏe sinh sản nói chung.

Tiến sĩ Luigi Montano, tác giả chính của nghiên cứu, nhận định đây là một bước tiến quan trọng trong việc khám phá mối liên hệ giữa vi nhựa và sức khỏe sinh sản nữ giới, đồng thời cảnh báo rằng phát hiện này "rất đáng lo ngại".

"Phát hiện này có thể xem là lời cảnh báo nghiêm túc về mức độ xâm nhập ngày càng sâu của các chất ô nhiễm mới nổi vào hệ sinh sản của phụ nữ", nhóm nghiên cứu viết trong báo cáo.

Vi nhựa, những mảnh nhựa nhỏ hơn 5mm, đã được tìm thấy ở mọi nơi, từ đỉnh Everest đến đáy rãnh Mariana. Trong cơ thể con người, chúng được phát hiện trong máu, não, nhau thai, nước tiểu và tinh dịch.

Các nhà khoa học cho rằng thực phẩm là con đường chính dẫn đến việc con người tiếp xúc với vi nhựa, khi các nghiên cứu cho thấy hầu như tất cả mẫu thịt và rau củ được kiểm nghiệm đều chứa vi nhựa.

Nguy cơ lớn nhất đến từ việc vi nhựa có thể mang theo đến hơn 16.000 loại hóa chất khác nhau, bao gồm các hợp chất độc hại như PFAS, bisphenol A và phthalate, vốn đã được biết đến với các tác động tiêu cực đến hệ thần kinh, nội tiết và khả năng sinh sản.

Nghiên cứu của tiến sĩ Montano là một phần trong dự án lớn hơn mà ông đang dẫn dắt, nhằm đánh giá tác động của vi nhựa đến khả năng sinh sản. Trước đó, ông cũng đã phát hiện vi nhựa trong tinh dịch và nước tiểu người. Ông nghi ngờ vi nhựa là một trong những nguyên nhân chính khiến số lượng và chất lượng tinh trùng suy giảm trong nhiều năm qua, đặc biệt tại các khu vực ô nhiễm nặng.

Dù phần lớn các nghiên cứu trước đây tập trung vào ảnh hưởng của vi nhựa đối với nam giới, Ông Montano cảnh báo rằng phụ nữ cũng không miễn nhiễm. Các nghiên cứu trên động vật đã cho thấy sự hiện diện của vi nhựa có thể làm rối loạn hoạt động buồng trứng, giảm khả năng trưởng thành của trứng và làm giảm tỷ lệ thụ tinh.

Một số nghiên cứu khác còn ghi nhận sự biến đổi bất thường trong cấu trúc mô buồng trứng của chuột.

Ông Montano đặc biệt lo ngại rằng các hóa chất độc hại như bisphenol, phthalate hay PFAS có thể lợi dụng vi nhựa như một "con ngựa thành Troy" để xâm nhập vào cơ thể và hệ sinh sản nữ giới.

Tiến sĩ Xiaozhong Yu, một chuyên gia về vi nhựa tại Đại học New Mexico (Mỹ), nhận định rằng đây là một phát hiện quan trọng, song cũng nhấn mạnh rằng cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định ngưỡng phơi nhiễm và mức độ vi nhựa bắt đầu gây ra các tác động bất lợi.

Hiện tại, nhóm của ông Montano đang nghiên cứu liệu việc giảm sử dụng nhựa trong nhà bếp và chuyển sang chế độ ăn hữu cơ có thể làm giảm hàm lượng vi nhựa trong cơ thể hay không.

Dù khó tránh khỏi hoàn toàn do mức độ phổ biến của vi nhựa trong môi trường, các chuyên gia khuyến cáo người dân nên giảm thiểu tiếp xúc bằng cách hạn chế dùng đồ nhựa, đặc biệt là trong nấu nướng và bảo quản thực phẩm. Bao bì nhựa, hộp đựng, túi nilon, thậm chí là túi trà và ly giấy dùng một lần, tất cả đều có thể giải phóng hàng tỷ mảnh vi nhựa khi tiếp xúc với nhiệt độ cao.

Các chuyên gia cũng khuyên không nên làm nóng thực phẩm trong đồ nhựa và nên thay thế bằng vật liệu an toàn hơn như thủy tinh, thép không gỉ hoặc gỗ. Một số loại thuốc trừ sâu cũng có thể chứa vi nhựa hoặc chính là vi nhựa, vì vậy thực phẩm hữu cơ được coi là lựa chọn an toàn hơn trong việc hạn chế phơi nhiễm.

Xuân Minh