Điều ít biết về những chiếc ngai đang được trưng bày tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế

Hoàng Dũng• 01/06/2025 05:30

Tại Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế hiện nay đang trưng bày nhiều hiện vật quý giá, trong đó có bảo vật quốc gia ngai hoàng đế Duy Tân.

Những ngày cuối tháng 5, dư luận bức xúc trước việc ngai vua triều Nguyễn được đặt ở vị trí trang trọng nhất trong điện Thái Hòa, Đại nội Huế (nơi nhà vua thiết đại triều, tổ chức các nghi lễ quan trọng của triều đình) bị một đối tượng phá hoại, làm hư hỏng phần tựa tay bên trái phía trước ngai.

Theo các tài liệu, chiếc ngai được chế tác dưới thời vua Gia Long (1802-1820), vị vua sáng lập ra triều Nguyễn. Năm 2015, ngai được Thủ tướng Chính phủ công nhận bảo vật quốc gia.

Hiện nay, ngoài ngai vua triều Nguyễn, một chiếc ngai khác cũng là bảo vật quốc gia đang được trưng bày, đó là ngai hoàng đế Duy Tân.

Những hình ảnh về chiếc ngai hoàng đế Duy Tân được trưng bày tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế do PV Báo Sức khỏe & Đời sống ghi nhận:

Điều ít biết về những chiếc ngai đang được trưng bày tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế- Ảnh 1.
Theo Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, hoàng đế Duy Tân lên ngôi năm 1907, là hoàng đế thứ 11 của triều Nguyễn khi mới 7 tuổi. Để phù hợp với vóc dáng của hoàng đế, triều đình cho đặc chế chiếc ngai với kích thước nhỏ dùng trong lễ đăng quang của nhà vua. Ảnh tư liệu.
Điều ít biết về những chiếc ngai đang được trưng bày tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế- Ảnh 2.
Ngai hoàng đế Duy Tân (niên đại đầu thế kỷ XX) là hiện vật biểu trưng đầy đủ tính vương quyền của chế độ quân chủ đồng thời là tác phẩm nghệ thuật tạo hình, điêu khắc có giá trị lịch sử, văn hóa và mỹ thuật đặc sắc.
Điều ít biết về những chiếc ngai đang được trưng bày tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế- Ảnh 3.
Chiếc ngai được chế tác dựa trên những nguyên tắc cơ bản của điển chế triều đình về chế tạo đồ. Ngai được trang trí với đồ án chủ đạo là rồng 5 móng. Tạo hình rồng trên ngai được thể hiện ở nhiều vị trí với nhiều tư thế, biểu đạt những trạng thái khác nhau.
Điều ít biết về những chiếc ngai đang được trưng bày tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế- Ảnh 4.
Ở điểm tỳ tay, đầu rồng ngẩng cao, nét điêu khắc đơn giản nhưng chắc khỏe.
Điều ít biết về những chiếc ngai đang được trưng bày tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế- Ảnh 5.
Rồng ở phần bệ ngai chạm nổi gồ ghề, mang vẻ uy nghi, kết hợp với hình tượng chim phụng thể hiện dáng điệu thăng hoa, viên mãn.
Điều ít biết về những chiếc ngai đang được trưng bày tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế- Ảnh 6.
Ngoài ra, tùy theo vị trí các kiểu thức, hoa văn trang trí trên ngai mà áp dụng kỹ thuật sơn, thếp vẽ vàng, chạm nổi hay chạm lộng, phần nào thể hiện sự phong phú, đa dạng của nghệ thuật điêu khắc gỗ cũng như bàn tay tài hoa của các nghệ nhân đương thời.
Điều ít biết về những chiếc ngai đang được trưng bày tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế- Ảnh 7.
Ngày 31/12/2024, Thủ tướng Chính phủ có quyết định công nhận 33 bảo vật quốc gia (đợt 13, năm 2024), trong đó có ngai hoàng đế Duy Tân.
Điều ít biết về những chiếc ngai đang được trưng bày tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế- Ảnh 8.
Cũng tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế hiện nay đang trưng bày 2 chiếc ngai làm bằng chất liệu gỗ sơn son thếp vàng thời Khải Định (1916 - 1925). Trong ảnh, chiếc ngai đặt ở bên phía tay trái theo hướng cửa vào của bảo tàng.
Điều ít biết về những chiếc ngai đang được trưng bày tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế- Ảnh 9.
Chiếc ngai còn lại đặt ở bên phía tay phải theo hướng cửa vào của bảo tàng. Ở phần trên ngai là hình ảnh mặt trời trên nền dải mây cách điệu thể hiện quyền lực tối cao của nhà vua. Tay ngai 2 bên là 2 hình rồng hướng ra phía trước trong tư thế đạp mây uy nghi thể hiện sức mạnh của vua...

Ông Ngô Văn Minh, Giám đốc Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế cho biết, hiện nay đơn vị đang quản lý 12 hiện vật/bộ hiện vật với 38 hiện vật đơn lẻ. Các hiện vật đa số đang trưng bày phục vụ du khách tham quan, chỉ riêng áo Tế giao được làm chất liệu bằng vải, dễ bị tác động của môi trường trong quá trình trưng bày nên đang được bảo quản tại kho.

Sau khi chiếc ngai vua triều Nguyễn bị phá hoại, đơn vị đưa chiếc ngai phục chế trưng bày tại điện Thái Hòa. Chiếc ngai bị đối tượng phá hoại đang được bảo quản tại kho để chờ các cơ quan có thẩm quyền đánh giá, có phương án sửa chữa...




Hoàng Dũng