Phó Thủ tướng nêu 5 yêu cầu để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số y tế trong kỷ nguyên mới

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã nhấn mạnh các thông tin trên tại Diễn đàn đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực y tế diễn ra hôm nay (6/6) tại Hà Nội. Sự kiện này do Pharma Group phối hợp với Bộ Y tế và FPT tổ chức.

Diễn đàn lần này là không gian đối thoại đa chiều giữa các nhà hoạch định chính sách, cơ quan quản lý, chuyên gia trong và ngoài nước, doanh nghiệp y dược, doanh nghiệp công nghệ, viện nghiên cứu và các tổ chức quốc tế.

Diễn đàn quy tụ hàng loạt tên tuổi lớn trong lĩnh vực y tế, dược phẩm và công nghệ cùng đại diện các tổ chức quốc tế, như Harvard Medical School, McKinsey, Pfizer, Takeda và các trung tâm nghiên cứu từ Nhật Bản, Singapore...

Tại diễn đàn, các chuyên gia trong nước và quốc tế đã thảo luận về những trụ cột chiến lược- thể chế, hạ tầng và nhân lực - nhằm định hình tương lai của ngành y tế Việt Nam. Hai chủ đề được tập trung thảo luận nhiều nhất là: Nghiên cứu và phát triển, tạo đột phá trong chăm sóc sức khỏe, hướng tới hệ thống y tế công bằng, bền vững.

Cả 2 chủ đề này gắn chặt với định hướng chính sách trong Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Trong đó, trí tuệ nhân tạo được xác định là công cụ, là chìa khóa then chốt mang tính đột phá, giúp tăng tốc triển khai các giải pháp y tế tiên tiến, đưa Việt Nam tiến nhanh trên hành trình hiện thực hóa tầm nhìn 2045.

Thúc đẩy mạnh mẽ, toàn diện chuyển đổi số y tế, bảo đảm hiệu quả, tiết kiệm

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Lê Thành Long nhấn mạnh, sức khoẻ là vốn quý nhất của con người. Những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn xác định chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân là một trong những nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu; đã ban hành và triển khai hiệu quả nhiều chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật để phát triển lĩnh vực y tế.

"Hiện nay, hệ thống y tế của Việt Nam chịu tác động mạnh mẽ, sâu rộng của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo", Phó Thủ tướng nói.

Đây vừa là xu hướng tất yếu, vừa là yêu cầu bắt buộc để ngành y tế phát triển bền vững, công bằng, chất lượng, hiệu quả và hội nhập quốc tế. Khoa học công nghệ đang làm thay đổi sâu sắc cách tiếp cận trong khám, chữa bệnh, phòng chống dịch bệnh, nghiên cứu khoa học, đào tạo, quản lý y tế và quản lý sức khoẻ người dân.

Theo Phó Thủ tướng Lê Thành Long, chuyển đổi số y tế vẫn còn không ít khó khăn, thách thức: Hạ tầng, hệ thống an toàn thông tin, an ninh mạng chưa đồng bộ; chuyển đổi số chưa đồng đều giữa các lĩnh vực; nguồn nhân lực y tế chất lượng cao còn thiếu, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Bên cạnh đó, đại dịch COVID-19 đã làm bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế, nhất là về y tế dự phòng, y tế cơ sở, năng lực cung ứng thuốc, thiết bị y tế…

Theo Phó Thủ tướng, những vấn đề trên đặt ra yêu cầu cấp thiết đổi mới trong lãnh đạo, chỉ đạo để triển khai mạnh mẽ, toàn diện công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân trong kỷ nguyên mới như chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại các cuộc làm việc với ngành y tế: Đổi mới tư duy từ khám, chữa bệnh sang tập trung phòng bệnh, nâng cao sức khỏe; đặc biệt là đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện trong lĩnh vực y tế.

Với tinh thần đó, vừa qua Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Nghị quyết số 59 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật; và Nghị quyết số 68 về phát triển kinh tế tư nhân. Đây là những chủ trương quan trọng, là những trụ cột thể chế nền tảng cho phát triển đất nước. Các nghị quyết này, cùng với nghị quyết của Bộ Chính trị trong lĩnh vực y tế được ban hành sắp tới, sẽ tạo động lực mạnh mẽ và tạo đột phá trong công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân.

Nhân dịp này, Phó Thủ tướng Lê Thành Long chia sẻ một số định hướng thời gian tới để đẩy mạnh hơn nữa chuyển đổi số y tế, không ngừng nâng cao chất lượng chăm sóc sức khoẻ nhân dân.

Một là, thúc đẩy mạnh mẽ, toàn diện chuyển đổi số y tế, bảo đảm hiệu quả, tiết kiệm trong bối cảnh nguồn lực còn hạn chế; triển khai hiệu quả sổ sức khỏe điện tử, bệnh án điện tử, đơn thuốc điện tử; liên thông dữ liệu các lĩnh vực y tế và bảo hiểm y tế. Tăng cường nghiên cứu, phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ, nhất là trí tuệ nhân tạo, blockchain, dữ liệu lớn, internet vạn vật… trong cung cấp dịch vụ y tế.

Hai là, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, nâng cao năng lực các trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm, kỹ thuật cao, phòng thí nghiệm và các cơ sở nghiên cứu khoa học; ưu tiên nghiên cứu trong lĩnh vực công nghệ sinh học, giám sát, cảnh báo sớm dịch bệnh, dược phẩm, thiết bị y tế.

Ba là, thúc đẩy mạnh mẽ công nghiệp dược trong nước, nâng cao năng lực tự chủ về thuốc, vaccine, sinh phẩm, nguyên liệu làm thuốc và thiết bị y tế. Tập trung nghiên cứu, sản xuất thuốc mới, thuốc phát minh, thuốc ứng dụng công nghệ cao, thuốc dược liệu, vaccine, sinh phẩm.

Bốn là, tăng cường hợp tác công tư, liên doanh, liên kết, bảo đảm hiệu quả, minh bạch; tạo điều kiện thuận lợi cho khu vực tư nhân đầu tư, cung cấp dịch vụ y tế chất lượng cao, nghiên cứu khoa học, sản xuất thuốc, vaccine, thiết bị y tế. Khuyến khích phát triển bệnh viện tư nhân, trung tâm nghiên cứu quy mô lớn, trình độ kỹ thuật chuyên sâu, cơ sở y tế ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; cơ sở chăm sóc người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em...

Năm là, đẩy mạnh hội nhập quốc tế, tăng cường hợp tác với các quốc gia có trình độ khoa học công nghệ y tế phát triển trên thế giới; ưu tiên trao đổi học thuật, liên kết đào tạo nhân lực y tế, y tế số chất lượng cao, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ mới, hiện đại.

Nhân dịp này, Phó Thủ tướng trân trọng cảm ơn và mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp trong nước và nước ngoài tiếp tục đồng hành, phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ ngành y tế Việt Nam phát triển toàn diện và bền vững, chăm sóc và bảo vệ tốt hơn sức khỏe người dân, đồng thời đóng góp vào sự phát triển của ngành y tế khu vực và trên thế giới.

Công nghệ AI giúp các công ty dược rút ngắn quá trình khám phá thuốc từ 5-6 năm xuống chỉ còn một năm

Theo ông Trương Gia Bình, Trưởng ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn FPT, 20 năm trước Việt Nam không có công nghệ phần mềm, nhưng hiện nay nước ta đứng thứ nhì thế giới về xuất khẩu phần mềm. Do đó, hoàn toàn có thể thành công trong lĩnh vực y tế, nhất là việc liên doanh phát triển thuốc mới trên nền tảng trí tuệ nhân tạo.

"Mục tiêu của chúng ta muốn người dân Việt được sống khỏe. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để người dân Việt có thể tiếp cận thuốc mới nhiều nhất có thể. Dân ta có bệnh và thế giới có thuốc. Làm thế nào để dân ta được sử dụng những loại thuốc mới đó sớm như là người dân Singapore và Mỹ đã được thụ hưởng? Chúng ta có làm được không? Nếu chúng ta coi đó là mục tiêu của cơ chế cạnh tranh quốc gia thì chắc chắn chúng ta sẽ làm được"- ông Trương Gia Bình nói.

Trong khuôn khổ Diễn đàn “Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số thúc đẩy chăm sóc sức khỏe toàn diện, bền vững, đáp ứng yêu cầu phát triển của Việt Nam trong kỷ nguyên mới” 2025, các đại diện và đơn vị tham dự đã cùng thảo luận về các trụ cột chiến lược – thể chế, hạ tầng và nhân lực – nhằm định hình tương lai y tế Việt Nam.

Hai chủ đề đột phá được tập trung nhấn mạnh là: nghiên cứu và phát triển (R&D), tạo đột phá trong chăm sóc sức khỏe; hướng tới hệ thống y tế công bằng, bền vững. Cả hai chủ đề gắn chặt với định hướng chính sách của Việt Nam, đặc biệt là Nghị quyết 57-NQ/TW, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Trí tuệ nhân tạo (AI) được xác định là công cụ, là chìa khóa then chốt mang tính đột phá, gắn liền sâu sắc với định hướng chính sách, giúp tăng tốc triển khai các giải pháp y tế tiên tiến, đưa Việt Nam tiến nhanh trên hành trình hiện thực hóa tầm nhìn 2045.

Theo số liệu thống kê 80% chuyên gia dược phẩm và khoa học đời sống hiện đang sử dụng AI để khám phá thuốc, 95% các công ty dược phẩm đang đầu tư vào năng lực AI. Công nghệ AI đang giúp các công ty dược phẩm rút ngắn quá trình khám phá thuốc từ 5-6 năm xuống chỉ còn một năm. Các ứng dụng AI có khả năng tạo ra giá trị hàng năm từ 350 tỷ đến 410 tỷ USD cho các công ty dược phẩm vào năm 2025. Việc sử dụng AI trong các thử nghiệm lâm sàng có thể giúp tiết kiệm 70% chi phí cho mỗi thử nghiệm và rút ngắn thời gian thực hiện là 80%.

Với chủ đề bao quát cả chiến lược quốc gia lẫn sáng kiến cụ thể, Diễn đàn hướng đến giải quyết ba thách thức trọng tâm: nâng cao chất lượng sống người dân, cải thiện khả năng tiếp cận y tế và thúc đẩy ngành công nghiệp dược phát triển theo hướng đổi mới sáng tạo dựa trên AI, dữ liệu.

Ông Darrell Oh, chủ tịch Pharma Group khẳng định: “Pharma Group – đại diện cho ngành dược phẩm phát minh – cam kết đồng hành cùng Việt Nam trên hành trình hiện thực hóa tầm nhìn 2045. Nhưng chúng tôi không thể đi một mình. Chỉ khi cùng chung tay, chúng ta mới có thể biến khát vọng chính sách thành những thay đổi thực chất, góp phần nâng cao sức khỏe người dân một cách lâu dài. Bởi đầu tư cho y tế chính là đầu tư cho nguồn lực quý giá nhất của đất nước – con người Việt Nam.”

Thái Bình/Ảnh: Trần Minh