Ứng dụng trí tuệ nhân tạo và Big Data trong kiểm tra, giám sát và phát hiện vi phạm trong ngành Y tế

Tầm nhìn của Bộ Y tế về ứng dụng AI và Big Data

Trong bối cảnh chuyển đổi số là xu thế tất yếu, cuộc cách mạng công nghệ đang mở ra nhiều cơ hội quý giá cho ngành Y. Đặc biệt, Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là cơ sở để ngành Y tiến hành đột phá về đổi mới tư duy, đẩy mạnh quyết tâm phát triển y tế số.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, việc ứng dụng AI và Big Data là một bước tiến quan trọng trong công cuộc hiện đại hóa ngành y tế. Ông nhấn mạnh: "Chuyển đổi số không chỉ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ mà còn là công cụ đắc lực trong việc phát hiện các vi phạm, gian lận, góp phần xây dựng ngành y tế minh bạch và hiệu quả".

Các chuyên gia tại VinBrain (Công ty trí tuệ nhân tạo) cho biết, AI có khả năng phân tích hàng triệu hồ sơ bệnh án và dữ liệu y tế để phát hiện các dấu hiệu bất thường mà con người khó có thể nhận ra. Ví dụ, hệ thống AI của VinBrain đã hỗ trợ phát hiện sớm các trường hợp kê đơn thuốc không hợp lý tại nhiều bệnh viện lớn, giúp ngăn chặn các hành vi gian lận trong thanh toán bảo hiểm y tế .

Bộ Y tế đang phối hợp cùng các doanh nghiệp công nghệ để xây dựng hệ sinh thái dữ liệu y tế liên thông, kết nối thông tin từ các bệnh viện, phòng khám, nhà thuốc và bảo hiểm y tế. Mục tiêu là tạo ra một hệ thống giám sát thông minh, tự động phát hiện các vi phạm và gian lận, đồng thời hỗ trợ quản lý hiệu quả nguồn lực y tế trên toàn quốc.

Việc ứng dụng AI và Big Data trong y tế dự kiến sẽ giúp giảm 25-30% chi phí quản lý và tăng khả năng phát hiện vi phạm lên tới 40% trong vòng 3 năm tới, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ và bảo vệ quyền lợi người bệnh.

Ứng dụng AI và Big Data tại các bệnh viện hàng đầu

Bệnh viện Bạch Mai là một trong những đơn vị tiên phong ứng dụng AI và Big Data trong việc kiểm tra, giám sát và phát hiện vi phạm trong ngành Y tế. Từ năm 2023, bệnh viện đã triển khai các hệ thống AI hỗ trợ giảm thiểu sai sót trong kê đơn thuốc, giúp giảm khoảng 30% lỗi do con người gây ra trong quá trình kê đơn. Đồng thời, hệ thống còn phát hiện hơn 150 trường hợp gian lận trong thanh toán bảo hiểm y tế, góp phần bảo vệ quyền lợi chính đáng của người bệnh và nâng cao hiệu quả quản lý tài chính y tế.

Sự hợp tác mới đây giữa Bệnh viện Bạch Mai và tập đoàn Philips từ năm 2025 đã nâng tầm ứng dụng AI trong chẩn đoán hình ảnh và quản lý dữ liệu y tế, giúp phát hiện sớm các bệnh lý phức tạp và giảm thiểu sai sót trong chẩn đoán và điều trị.

Tương tự, Bệnh viện Chợ Rẫy đã triển khai hệ thống giám sát thông minh dựa trên AI, giúp phát hiện các dấu hiệu bất thường trong hồ sơ khám chữa bệnh và kê khai chi phí. Hệ thống này đã hỗ trợ bệnh viện phát hiện và xử lý hơn 200 trường hợp vi phạm trong năm 2024, đồng thời góp phần tiết kiệm ngân sách y tế .

Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo và Big Data trong ngành Y tế Việt Nam đang mở ra nhiều cơ hội để nâng cao hiệu quả kiểm tra, giám sát và phát hiện vi phạm. Sự phối hợp chặt chẽ giữa đội ngũ y bác sĩ, chuyên gia công nghệ và các cơ quan quản lý sẽ là chìa khóa để xây dựng một ngành y tế minh bạch, hiện đại và hiệu quả hơn trong tương lai.

An Khánh