Người phụ nữ nguy kịch vì thuyên tắc phổi do dùng thuốc tránh thai phối hợp liên tục trong thời gian dài

Nam Thương• 17/08/2025 14:26

Sử dụng thuốc tránh thai phối hợp liên tục hơn 10 năm, người phụ nữ nguy kịch vì bị sốc tắc nghẽn do thuyên tắc phổi nguy cơ cao, huyết khối tĩnh mạch khoeo hai bên.

Ngày 17/8, Bệnh viện Nhân dân 115 (TPHCM) cho biết, bệnh viện vừa tiếp nhận và điều trị thành công bước đầu cho một trường hợp thuyên tắc phổi nguy kịch - biến chứng tim mạch hiếm gặp có thể đe doạ tính mạng liên quan đến việc sử dụng thuốc tránh thai phối hợp kéo dài.

Theo đó, đêm 11/08, nữ bệnh nhân nữ 45 tuổi nhập Bệnh viện Nhân dân 115 trong tình trạng khó thở dữ dội, nặng ngực và choáng váng.

Khai thác bệnh sử được biết, bệnh nhân có tiền sử sử dụng thuốc tránh thai dạng phối hợp (28 viên) liên tục hơn 10 năm.

Người phụ nữ nguy kịch vì thuyên tắc phổi do dùng thuốc tránh thai phối hợp liên tục trong thời gian dài- Ảnh 1.
Bệnh nhân nguy kịch do thuyên tắc phổi do sử dụng thuốc tránh thai kéo dài.

Tại bệnh viện, bác sĩ ghi nhận người bệnh tụt huyết áp, có dấu hiệu sốc nặng. Điện tâm đồ và siêu âm tim cho thấy hình ảnh gợi ý tình trạng quá tải cấp tính tim phải – dấu hiệu thường gặp trong thuyên tắc phổi cấp nặng.

Ngay lập tức, người bệnh được chuyển đến khoa Hồi sức tích cực và Chống độc để được điều trị chuyên sâu, dự kiến can thiệp ECMO nếu cần.

Sau khi hội chẩn liên khoa các bác sĩ chẩn đoán xác định bệnh nhân bị sốc tắc nghẽn do thuyên tắc phổi nguy cơ cao, huyết khối tĩnh mạch khoeo hai bên, có yếu tố nguy cơ là sử dụng thuốc tránh thai phối hợp lâu năm.

Bên cạnh đó, do bệnh nhân làm công nhân may phải ngồi lâu góp phần vào yếu tố nguy cơ hình thành huyết khối tĩnh mạch và thuyên tắc phổi.

Các bác sĩ quyết định sử dụng thuốc tiêu sợi huyết nhằm làm tan cục máu đông đang bít tắc mạch máu phổi.

Sau khi truyền xong thuốc 1 giờ, người bệnh bắt đầu hồi phục rõ rệt, tỉnh táo, hết khó thở, ngực nhẹ hơn, huyết áp cải thiện, thuốc vận mạch được giảm liều đáng kể. Siêu âm tim kiểm tra lại cho thấy chức năng tim phải cải thiện rõ rệt.

Đến nay, người bệnh đã gần như trở về bình thường, tự thở khí phòng, huyết áp ổn định, không cần thuốc vận mạch và tiếp tục sử dụng thuốc kháng đông. Người bệnh tiếp tục được theo dõi chặt chẽ tại khoa Hồi sức tích cực và Chống độc để được quản lý tối ưu bệnh lý huyết khối trước khi ra viện. Đồng thời, người bệnh cũng sẽ được gửi khám bác sĩ chuyên khoa Sản để được tư vấn phương pháp tránh thai khác ít nguy cơ huyết khối hơn.

Thuốc tránh thai phối hợp (chứa estrogen và progestin) là một trong những biện pháp tránh thai phổ biến và hiệu quả. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chứng minh estrogen trong thuốc có thể làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối tĩnh mạch sâu và thuyên tắc phổi, đặc biệt ở những phụ nữ sử dụng kéo dài, hút thuốc lá, béo phì hoặc có bệnh lý nền tim mạch.

Hiện nay, ngoài thuốc tránh thai phối hợp, phụ nữ có thể lựa chọn nhiều biện pháp tránh thai khác với mức độ an toàn cao hơn, tùy tình trạng sức khỏe:

  • Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin: dạng viên uống hàng ngày, que cấy tránh thai hoặc vòng tránh thai nội tiết. Do không chứa estrogen, nguy cơ huyết khối thấp hơn đáng kể.
  • Vòng tránh thai bằng đồng: không ảnh hưởng đến hệ đông máu, phù hợp cho phụ nữ có nguy cơ huyết khối hoặc chống chỉ định với nội tiết.
  • Bao cao su: vừa tránh thai hiệu quả, vừa phòng tránh bệnh lây truyền qua đường tình dục.
  • Tiêm thuốc tránh thai progestin, triệt sản nam/nữ hoặc phương pháp tính ngày an toàn: tuỳ nhu cầu và điều kiện cá nhân.

Việc lựa chọn biện pháp tránh thai cần được cá thể hoá và có sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa Sản. Các yếu tố như tuổi, tiền sử bệnh tim mạch – huyết khối, hút thuốc, béo phì, tiểu đường hay bệnh gan cần được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi dùng thuốc tránh thai nội tiết kéo dài.

Bác sĩ cảnh báo, tuyệt đối không nên tự ý sử dụng thuốc tránh thai kéo dài mà không có chỉ định và theo dõi của bác sĩ. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để chọn phương pháp tránh thai phù hợp, vừa hiệu quả, vừa đảm bảo an toàn sức khỏe lâu dài.


Nam Thương