Lộ diện bom lượn mới của Ukraine trên tiêm kích MiG-29

Sự xuất hiện của loại bom này trên MiG-29 cho thấy Kiev đang nỗ lực không ngừng trong việc mở rộng năng lực tấn công từ xa, vừa bảo vệ an toàn cho phi công và máy bay, vừa tăng cường khả năng đánh phá hiệu quả hơn vào các mục tiêu của Nga dọc chiến tuyến.

Quan trọng hơn, động thái này khẳng định Ukraine quyết tâm phát triển thêm những vũ khí tự chế tạo trong nước, giảm bớt sự phụ thuộc vào viện trợ từ phương Tây.

Vũ khí mới lần đầu xuất hiện trên MiG-29

Hình ảnh mới được công bố cho thấy loại bom này được treo dưới cánh trái một chiếc MiG-29 sơn màu xanh – vàng nổi bật, gợi nhớ tới đội bay biểu diễn Falcons nổi tiếng của Ukraine.

Quan sát bên ngoài, vũ khí mới có nhiều điểm tương đồng với UMPK của Nga – vốn là bộ kit giá rẻ giúp biến bom thường thành bom dẫn đường. Giống như UMPK, quả bom Ukraine được gắn vào một mô-đun "thiết bị bay" với cánh gấp, bung ra ngay sau khi tách khỏi máy bay. Ước tính quả bom nặng khoảng 500 kg.

Thông tin thử nghiệm loại bom này xuất hiện từ tháng 6, khi Ukraine tiến hành thả thử trên máy bay ném bom Su-24 Fencer. Tuy nhiên, việc tích hợp trên MiG-29 – dòng tiêm kích chủ lực của Không quân Ukraine lại hợp lý hơn, bởi chúng phổ biến hơn Su-24 và cũng từng được chọn để mang nhiều loại vũ khí phương Tây viện trợ.

Đặc điểm kỹ thuật và khả năng

So với phiên bản thử nghiệm năm ngoái trên Su-24, quả bom mới này khác biệt khá nhiều, cho thấy quá trình cải tiến rõ rệt. Theo truyền thông Ukraine, dự án do văn phòng thiết kế Medoid thực hiện và vẫn cần thêm kinh phí để hoàn thiện.

Trong các thử nghiệm gần đây, bom đã đạt tầm bắn 60 km, với mục tiêu nâng lên 80 km. Con số này cao hơn so với UMPK của Nga, có tầm bắn tối đa khoảng 70 km, tùy điều kiện thả.

Về độ chính xác, nhà phát triển khẳng định loại bom này sẽ có khả năng dẫn đường chính xác hơn, nhờ hệ thống điều hướng nội địa kết hợp với công nghệ do Pháp sản xuất, có khả năng kháng nhiễu tác chiến điện tử tốt hơn.

Hiện vẫn chưa rõ tình trạng hoạt động chính thức, nhưng nếu hoàn thiện, đây sẽ là vũ khí hữu ích cho Ukraine, đặc biệt khi Kiev đang cần những phương án rẻ hơn để duy trì nhịp độ tấn công.

Vì sao loại bom này quan trọng?

Để hiểu rõ hơn, cần nhìn lại hiệu quả mà UMPK mang lại cho Nga. Loại bom dẫn đường thô sơ này bắt đầu xuất hiện ở Ukraine từ đầu năm 2023, đến tháng 4 cùng năm, Không quân Ukraine cho biết Nga đã thả tới "20 quả mỗi ngày". Chúng được phóng từ ngoài tầm với của phòng không Ukraine, khiến việc đánh chặn "gần như bất khả thi".

Dù độ chính xác không cao và thường bị lỗi, UMPK vẫn cho phép máy bay Nga tấn công gián tiếp mà không cần dùng tới tên lửa đắt tiền. Đây chính là ưu thế khiến Ukraine buộc phải tìm cách chế tạo phiên bản của riêng mình.

Trong khi đó, các vũ khí chính xác tầm xa do phương Tây viện trợ cho Kiev như JDAM-ER, SDB (Mỹ), hay AASM Hammer (Pháp) đều hiện đại hơn nhiều nhưng số lượng hạn chế và chi phí đắt đỏ. Không quân Ukraine từng thừa nhận cần ít nhất 100 quả bom/ngày để duy trì sức ép, con số vượt xa năng lực cung ứng của phương Tây.

Mới đây, Ukraine cũng sẽ nhận lô đạn tấn công tầm xa ERAM (3.350 quả), một giải pháp giá rẻ và hiệu quả. Thế nhưng, chúng đi kèm nhiều giới hạn do Washington áp đặt, trong đó có việc không được phép sử dụng để đánh sâu vào lãnh thổ Nga.

Chính vì thế, một loại bom nội địa, rẻ hơn, có thể tích hợp trên nhiều dòng máy bay khác nhau, từ MiG-29, Su-25 đến F-16 và Mirage 2000 trong tương lai, là giải pháp mà Ukraine rất cần.

Loại bom mới cũng sẽ có hạn chế nhất định. UMPK của Nga dù được dùng rộng rãi nhưng vẫn bị đánh giá là "chắp vá", tỉ lệ hỏng hóc cao. Điều này đã thúc đẩy Nga phát triển phiên bản mới hơn – UMPB, với thiết kế tinh vi, gần giống bom SDB của Mỹ.

Theo thống kê, riêng tháng 8 vừa qua, Nga đã thả 4.390 quả bom dẫn đường xuống các mục tiêu Ukraine, cao hơn nhiều so với tháng 7 (3.786 quả). Tháng 4/2025 là thời điểm Nga dùng bom loại này nhiều nhất, vượt mốc 5.000 quả.

Đối diện với cường độ tấn công cao như vậy, Ukraine cần khẩn trương phát triển bom lượn của riêng mình. Kinh nghiệm "chịu trận" trước bom Nga sẽ giúp Kiev rút ra bài học để thiết kế phiên bản cải tiến hơn, với độ chính xác cao và khả năng kháng nhiễu tốt hơn.

Xuân Minh