Xây dựng cơ sở y tế không khói thuốc để bảo vệ sức khỏe cộng đồng

TS.BS Hà Anh Đức - Phó Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia, Cục trưởng Cục quản lý khám, chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), đồng Trưởng Ban Tổ chức Cuộc thi "Cơ sở y tế không khói thuốc lá" lần thứ I đã nhấn mạnh những thông tin trên tại lễ phát động cuộc thi Báo Sức khoẻ và Đời sống - cơ quan ngôn luận của Bộ Y tế và Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá tổ chức.

Hàng chục triệu lượt người được hưởng lợi ích từ môi trường y tế trong lành, không khói thuốc

Theo TS Đức, Việt Nam có hệ thống cơ sở y tế phát triển từ Trung ương đến địa phương gồm cả các cơ sở y tế công lập và tư nhân. Mỗi năm có hàng chục triệu lượt người dân đến khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế.

"Do vậy, việc xây dựng cơ sở y tế không khói thuốc không chỉ là trách nhiệm của các cơ sở y tế trong thực hiện Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá mà còn góp phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cho người bệnh, người nhà, nhân viên y tế, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ và hình ảnh của ngành y tế"- TS.BS Hà Anh Đức nói.

TS.BS Hà Anh Đức thông tin, trong những năm qua, nhờ sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Bộ Y tế, Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá đã hỗ trợ các bộ, ngành, các tỉnh/thành phố thúc đẩy việc tổ chức thực hiện quy định cấm hút thuốc theo đúng Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá tại các địa điểm công cộng trong đó cơ sở y tế là địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong cả khuôn viên.

Các cơ sở y tế cũng đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp như gắn biển “Cấm hút thuốc”, xây dựng quy chế nội bộ, gắn trách nhiệm của cán bộ y tế trong việc duy trì môi trường sạch – không khói thuốc; tư vấn tác hại thuốc lá và cai nghiện thuốc lá cho người bệnh và người nhà.

"Nhờ vậy, hàng chục triệu lượt bệnh nhân, người nhà, nhân viên y tế đã và đang được hưởng lợi ích từ môi trường y tế trong lành, không khói thuốc"- Giám đốc Quỹ, TS.BS Hà Anh Đức nhấn mạnh.

Cũng theo TS Đức, các hoạt động do Quỹ hỗ trợ đã tạo sự thay đổi lớn về nhận thức, ý thức trách nhiệm và hành vi của các lãnh đạo các đơn vị đến các cán bộ công chức, viên chức, người lao động và người dân đối với việc tuân thủ các quy định cấm hút thuốc tại cơ sở y tế, đảm bảo tạo môi trường không khói thuốc lá và giảm thiểu các nguy cơ sức khoẻ cho người dân.

Bên cạnh đó, Quỹ cũng hỗ trợ đào tạo, tập huấn về tư vấn, điều trị cai nghiện thuốc lá cho các cơ sở y tế trên cả nước, cung cấp dịch vụ tư vấn cai nghiện thuốc lá miễn phí qua tổng đài 1800 6606 (Bệnh viện Bạch Mai) cùng với hệ thống phòng tư vấn trực tiếp tại 10 bệnh viện tuyến trung ương và địa phương đã giúp hàng nghìn người bỏ thuốc. Tính từ năm 2017 đến 2024, hơn 3.125 người đã cai thuốc thành công thông qua hệ thống hỗ trợ này.

"Có thể khẳng định phong trào xây dựng cơ sở y tế không khói thuốc đã và đang tiếp tục góp phần giảm tỷ lệ hút thuốc, giảm phơi nhiễm khói thuốc thụ động, nâng cao hình ảnh ngành y tế và mang lại môi trường khám, chữa bệnh xanh – sạch – đẹp cho người dân"- Giám đốc Quỹ Hà Anh Đức bày tỏ.

Thông qua cuộc thi, Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá mong muốn tất cả các cơ sở y tế sẽ tích cực tham gia và ngày càng thực hiện tốt hơn, có nhiều sáng kiến hơn trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá và thực hiện môi trường không khói thuốc.

"Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ nguồn lực và phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, các tỉnh/thành phố để phong trào “Cơ sở y tế không khói thuốc” lan tỏa sâu rộng, bền vững"- TS Đức nêu rõ.

Nhiều mô hình hay về phòng chống tác hại của thuốc lá tại cơ sở y tế

Thời gian qua, nhiều bệnh viện đã chủ động triển khai mô hình bệnh viện không khói thuốc và đạt được những kết quả rất tích cực.

Điển hình là Bệnh viện Bạch Mai, từ năm 2015 đã thực hiện chiến dịch cấm hút thuốc hoàn toàn trong khuôn viên bệnh viện, đồng thời triển khai dịch vụ hỗ trợ cai nghiện thuốc lá cho bệnh nhân và cán bộ y tế và người dân. Tổng đài tư vấn cai nghiện thuốc lá của bệnh viện nhận được hàng chục cuộc gọi nhờ tư vấn mỗi ngày, mang lại hiệu quả thiết thực. Đã có nhiều bệnh nhân, người nhà bệnh nhân đến bệnh viện điều trị, khi biết bệnh viện có dịch vụ hỗ trợ cai nghiện thuốc lá đã đến tư vấn cai nghiện. Nhiều người đã bỏ được thuốc lá từ dịch vụ này.

Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cũng đi đầu trong việc tổ chức các chương trình giáo dục sức khoẻ, hỗ trợ người bệnh thay đổi thói quen sống và từ bỏ thuốc lá.

Bệnh viện Chợ Rẫy cũng tiên phong trong việc áp dụng các biện pháp kiểm soát chặt chẽ việc hút thuốc trong bệnh viện, lồng ghép công tác tuyên truyền, tư vấn bỏ thuốc trong các hoạt động khám chữa bệnh thường ngày. Đây là một trong những bệnh viện hàng đầu tại TP.HCM trong việc giảm thiểu tác hại của thuốc lá đối với bệnh nhân, đặc biệt là những người đang điều trị các bệnh lý mãn tính như bệnh tim, phổi và ung thư. Bệnh viện đã tổ chức nhiều hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng, bao gồm các hội thảo và chương trình hỗ trợ bỏ thuốc lá.

Các chuyên gia cũng cho rằng, để phát huy hiệu quả quy định bệnh viện không khói thuốc, theo ý kiến của một số chuyên gia, mỗi bệnh viện cần đưa ra quy định cấm hút thuốc hoàn toàn trong khuôn viên bệnh viện, bao gồm các khu vực nội trú, phòng khám, hành lang và nhà vệ sinh. Các biện pháp xử lý vi phạm cần rõ ràng và nghiêm ngặt để đảm bảo thực thi hiệu quả.

Để người hút thuốc không cảm thấy bị hạn chế, bệnh viện có thể tạo các khu vực riêng biệt ở ngoài khuôn viên bệnh viện. Tuy nhiên, cần có các biện pháp kiểm soát để không làm ảnh hưởng đến những người không hút thuốc.

Các bệnh viện cần tổ chức các chiến dịch tuyên truyền về tác hại của thuốc lá và khuyến khích bỏ thuốc. Tuyên truyền không chỉ dành cho bệnh nhân mà còn cho nhân viên y tế và cộng đồng. Bệnh viện cần tạo điều kiện để bệnh nhân và nhân viên y tế có thể tham gia các chương trình hỗ trợ bỏ thuốc lá như tư vấn, liệu pháp thay thế nicotine và các phương pháp điều trị y tế khác.

Thái Bình/ Ảnh: Thành Long