Lộ rõ bất cập sau loạt vụ cháy trong ngõ nhỏ, hẻm sâu ở Hà Nội
Loạt vụ cháy trong ngõ nhỏ, hẻm sâu ở Hà Nội thời gian qua cho thấy rõ những hạn chế trong hạ tầng và công tác phòng cháy, chữa cháy.
Thời gian gần đây, trên địa bàn Hà Nội liên tiếp xảy ra những vụ cháy nghiêm trọng gây thiệt hại lớn về tài sản, thương vong về người, đặc biệt là tại khu vực nhà dân nằm sâu trong ngõ, ngách chật hẹp. Thực tế này cho thấy công tác phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ tại những khu vực dân cư này đang đối mặt với nhiều khó khăn, bất cập.
Theo đó, chỉ từ tối 10/10 đến rạng sáng 11/10, Hà Nội ghi nhận hai vụ cháy lớn tại phường Láng và phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Đáng chú ý, vụ cháy xảy ra sáng 11/10 tại số 9, hẻm 12 ngách 17 ngõ 180 phố Kim Hoa, phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám khiến 5 người trong một gia đình tử vong.
Theo Đại tá Phạm Trung Hiếu, Trưởng phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (Công an thành phố Hà Nội), ngôi nhà nơi 5 người trong cùng 1 gia đình tử vong do hỏa hoạn này nằm sâu trong ngõ, cách đường giao thông chính khoảng 300 mét, gây khó khăn lớn cho lực lượng chữa cháy khi triển khai phương tiện và tiếp cận hiện trường.
Tương tự, vụ cháy tối 10/10 tại khu vực đường Đê La Thành cũng diễn ra trong ngõ nhỏ, có đoạn chỉ đủ cho một người đi qua, khiến xe cứu hỏa không thể tiếp cận, việc kéo đường ống dẫn nước gặp nhiều trở ngại. Những yếu tố này làm giảm hiệu quả cứu hỏa, kéo dài thời gian xử lý đám cháy.
Bên cạnh yếu tố hạ tầng, thiết bị và phương tiện chuyên dùng phục vụ chữa cháy trong các ngõ sâu hiện còn hạn chế. Hà Nội hiện có hàng nghìn tuyến đường, phố, ngõ, ngách, hẻm dài hơn 200 mét mà xe chữa cháy không thể tiếp cận, chủ yếu ở khu vực nội thành. Nhiều nơi còn tồn tại tình trạng mái che, mái vẩy vượt quá ranh giới cho phép, lưới điện và cáp viễn thông chằng chịt, bục bệ và hàng quán lấn chiếm vỉa hè, làm ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cơ động của phương tiện cứu hỏa.
Người dân tại các khu phố cũ phản ánh, nhiều ngõ chỉ vừa đủ hai xe máy tránh nhau. Nhà cửa xây kiểu 'nhà ống', lắp khung sắt, chuồng cọp khiến việc thoát hiểm gần như không thể khi xảy ra cháy. Khu vực này còn tập trung nhiều nhà trọ, chung cư mini với mật độ dân cư cao, nguy cơ cháy nổ thường trực.
Những vụ cháy nhà dân nằm sâu trong các ngõ ngách nhỏ hẹp khiến công tác chữa cháy, cứu hộ cứu nạn gặp nhiều khó khăn.
Theo ông Bùi Xuân Thái, Phó Chủ tịch Hiệp hội Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ Việt Nam, quy chuẩn quốc gia quy định trong khu dân cư phải có trụ nước cứu hỏa ngoài nhà. Tuy nhiên, trên thực tế, chỉ các khu đô thị mới được xây dựng gần đây mới có trụ chữa cháy, còn phần lớn khu dân cư cũ tại Hà Nội chưa đáp ứng được yêu cầu này.
Từ các vụ cháy vừa qua có thể thấy, công tác phòng cháy, chữa cháy tại khu vực ngõ, ngách sâu cần được xem xét lại về quy hoạch, hạ tầng và năng lực ứng cứu tại chỗ. Bên cạnh mô hình 'Điểm chữa cháy công cộng' và 'Tổ liên gia an toàn phòng cháy, chữa cháy' đã triển khai, chính quyền cơ sở được khuyến nghị vận động người dân trang bị phương tiện chữa cháy ban đầu như bình cứu hỏa xách tay, búa, rìu, kìm cộng lực, đồng thời mở lối thoát nạn thứ hai để giảm thiểu rủi ro.
Một số địa phương đã bước đầu rút ngắn bán kính chữa cháy bằng việc bố trí lực lượng và phương tiện thường trực tại khu vực trung tâm. Tại phường Hoàn Kiếm, lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ phối hợp cùng chính quyền địa phương tổ chức trực chiến tại khu vực phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm và tuyến phố chợ đêm, nhằm tiếp cận nhanh khi có sự cố.
Trong khi đó, lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ Công an thành phố Hà Nội cũng thử nghiệm phương tiện kéo vòi chữa cháy tự chế, giúp rút ngắn thời gian di chuyển vào các ngõ hẹp. Thành phố đồng thời thành lập Trung tâm Thông tin chỉ huy kết nối hệ thống báo sự cố, hỗ trợ cơ sở khai báo và cập nhật dữ liệu phòng cháy, chữa cháy. Thiếu tướng Nguyễn Hồng Ky, Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội, cho rằng việc vận hành trung tâm sẽ góp phần tận dụng 'thời gian vàng' trong ứng phó sự cố.
Trên quy mô tổng thể, Hà Nội đang triển khai Đề án nâng cao năng lực và bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Mục tiêu gồm lắp đặt 3.050 trụ nước chữa cháy ngoài nhà, xây dựng phương án cấp nước cho khoảng 9.483 tuyến ngõ, ngách có chiều sâu trên 200 mét. Các khu vực không nằm trong diện giải tỏa cũng cần được bổ sung hệ thống cấp nước và họng tiếp nước để phục vụ công tác cứu hỏa.
Chỉ khi các giải pháp hạ tầng, trang thiết bị và ý thức phòng cháy được thực hiện đồng bộ, công tác phòng cháy, chữa cháy tại các ngõ sâu, hẻm nhỏ ở Hà Nội mới có thể hạn chế tối đa thiệt hại do cháy nổ gây ra.