Chuẩn bị gì cho kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính?
Bộ GD&ĐT đang khẩn trương xây dựng Đề án tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính thí điểm từ 2027. Đây là xu thế tất yếu, song đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đồng bộ mọi mặt, từ hạ tầng, nhân lực đến ngân hàng câu hỏi, đặc biệt là phải giải quyết bài toán công bằng giữa các vùng miền.
Lộ trình thi tốt nghiệp THPT trên máy tính
Ông Huỳnh Văn Chương - Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT) cho biết, lộ trình thí điểm tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính đang được triển khai tập trung vào nhiều khâu cốt lõi: xây dựng đề án, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy, tập huấn đội ngũ khảo thí, xây dựng ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa, chuẩn bị hạ tầng kỹ thuật và phần mềm, thử nghiệm, thí điểm và đảm bảo an ninh, an toàn.
Lộ trình cụ thể được xác định rõ ràng: Tháng 4-5/2026, Bộ GD&ĐT sẽ tổ chức thử nghiệm câu hỏi thi trên máy tính với quy mô khoảng 100.000 thí sinh, nhằm phục vụ quá trình xây dựng ngân hàng câu hỏi và công tác chuẩn bị phạm vi rộng.
Đến tháng 7/2026, Bộ GD&ĐT trình Chính phủ xem xét ban hành Đề án tổ chức thi tốt nghiệp THPT trên máy tính. Tiếp đó, tháng 10-12/2026, Bộ GD&ĐT sẽ ban hành quy trình, quy định chính thức về thi trên máy tính, đồng thời các địa phương bố trí điểm thí điểm và chuẩn bị đầu tư cơ sở vật chất. Cuối cùng, vào tháng 6/2027, kỳ thi chính thức sẽ được tổ chức trên máy tính tại các điểm có đủ điều kiện, các điểm thi khác vẫn áp dụng hình thức thi trên giấy.
Yêu cầu kỹ thuật, bảo mật và bài toán hạ tầng công bằng
Các chuyên gia đều khẳng định thi trên máy tính là xu hướng tất yếu, nhưng thành công đòi hỏi sự đồng bộ và chuyên nghiệp cao độ, đặc biệt trong việc cân bằng công nghệ và điều kiện vùng miền.
Trao đổi với phóng viên Báo Sức khỏe và Đời sống, từ góc độ giáo viên trực tiếp giảng dạy, thầy Nguyễn Quốc Hoàn - giáo viên Trường THPT Nguyễn Gia Thiều (Hà Nội) chia sẻ: "Nếu thi trên máy mà kết quả có thể công bố nhanh, đó là điều tuyệt vời.
Điều chúng tôi lo lắng nhất không phải là kỹ năng của học sinh, vì các em rất thành thạo máy tính. Vấn đề ở sự chuẩn bị, năng lực tổ chức và sự sẵn sàng của hệ thống tại các địa phương. Rất cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng về đội ngũ người thực hiện, đường truyền, tính bảo mật và phần mềm hoạt động ổn định cùng khả năng hiển thị chính xác các đề thi trên mọi máy tính, mọi màn hình. Quy trình xử lý sự cố phải rõ ràng tuyệt đối và thống nhất trên toàn quốc, để không ảnh hưởng đến tâm lý và kết quả của thí sinh, nhất là ở các địa phương chưa có điều kiện tổ chức thi quy mô lớn trên máy tính".
Tiếp nối các yêu cầu kỹ thuật, TS. Lê Quang Minh, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Thông tin, Đại học Quốc gia Hà Nội nhận định, tổ chức thi tốt nghiệp THPT trên máy tính hoàn toàn phù hợp và khả thi. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả cần chuẩn bị kỹ lưỡng, toàn diện, trong đó trước hết là hệ thống văn bản pháp lý rõ ràng, cụ thể - đây là điều kiện tiên quyết.
TS. Lê Quang Minh đặc biệt nhấn mạnh khâu ngân hàng đề cần phải phong phú, đảm bảo đủ số lượng, tính khoa học, sư phạm và khả năng đánh giá chính xác năng lực người học. Đề thi cần tương đồng giữa các đợt, tránh sai lệch về độ khó. "Đề thi chính là khâu cần quan tâm chuẩn bị bài bản nhất nếu tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính". Ngoài ra, ông cũng đề cập đến yêu cầu phần mềm tổ chức thi phải bảo đảm an toàn, bảo mật, chống gian lận; không gian phòng thi phải đạt chuẩn, có hệ thống giám sát.
Kinh nghiệm tổ chức các kỳ thi lớn tại Việt Nam như Kỳ thi đánh giá năng lực hay Kỳ thi đánh giá tư duy đã chứng minh tính khả thi, nhưng cũng chỉ ra những rào cản lớn về nguồn lực. PGS.TS Vũ Duy Hải - Trưởng ban Tuyển sinh, Hướng nghiệp, Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, thi cho cả triệu học sinh sẽ phải tổ chức nhiều đợt và tại nhiều địa điểm khác nhau, do đó cần huy động nguồn lực về máy tính và CNTT của cả hệ thống giáo dục. Ông khẳng định: "Nguồn lực hiện có của các cơ sở giáo dục đại học và các trường THPT mới đáp ứng được một phần, vì vậy cần có thêm sự đầu tư đặc biệt là từ các Sở GD&ĐT".
Việc tổ chức thi tốt nghiệp THPT trên máy tính là một bước tiến mạnh mẽ trong chuyển đổi số giáo dục, đòi hỏi sự quyết tâm cao độ từ Bộ GD&ĐT và sự đầu tư, chuẩn bị khẩn trương, đồng bộ từ tất cả các địa phương để đảm bảo sự công bằng và hiệu quả khi chính thức đưa vào áp dụng.