Bộ trưởng Đào Hồng Lan: Hoàn thiện hành lang pháp lý về phòng bệnh, nâng cao sức khỏe nhân dân
Sáng 23/10, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã trình Quốc hội dự án Luật Phòng bệnh. Theo đó, việc xây dựng Luật nhằm thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác phòng bệnh.
Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và phù hợp thực tiễn
Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, dự án Luật Phòng bệnh được xây dựng nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý về phòng bệnh, góp phần nâng cao sức khỏe (cả về thể chất và tinh thần), tầm vóc, tuổi thọ, chất lượng cuộc sống của người Việt Nam.
Cùng với đó, Luật được xây dựng nhằm thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác phòng bệnh; khắc phục những hạn chế trong công tác này; đồng thời đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch bệnh và đòi hỏi của thực tiễn.
Dự án Luật kế thừa 5 điều, sửa đổi 39 điều, bãi bỏ Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2007. Luật mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với hoạt động phòng bệnh, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật; quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức; đồng thời tham khảo kinh nghiệm quốc tế phù hợp.
Về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng: Luật quy định về công tác phòng, chống bệnh truyền nhiễm; phòng, chống bệnh không lây nhiễm; phòng, chống các rối loạn sức khỏe tâm thần; vấn đề dinh dưỡng trong phòng bệnh; và các điều kiện bảo đảm phòng bệnh.
Về bố cục của dự thảo Luật: Căn cứ 5 chính sách đã được Chính phủ thông qua (gồm phòng, chống bệnh truyền nhiễm; phòng, chống bệnh không lây nhiễm; phòng, chống các rối loạn sức khỏe tâm thần; dinh dưỡng trong phòng bệnh; và các điều kiện bảo đảm phòng bệnh), dự thảo Luật gồm 6 chương, 41 điều.
Dự án Luật tập trung vào 2 nhóm nội dung chính
Nhóm 1: Nội dung sửa đổi, hoàn thiện quy định về phòng, chống bệnh truyền nhiễm. Gồm các quy định về: giải thích từ ngữ; chính sách của Nhà nước; nội dung quản lý nhà nước về phòng bệnh; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong phòng bệnh; các hành vi bị nghiêm cấm; thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng bệnh và nâng cao sức khỏe toàn dân.
Ngoài ra, Luật quy định cách thức phân loại dịch bệnh, thanh toán chi phí phòng bệnh (ngoại trừ một số bệnh truyền nhiễm lưu hành). Cùng với đó là các biện pháp phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm như giám sát, cách ly y tế, kiểm dịch y tế; bảo đảm an toàn, an ninh sinh học cho xét nghiệm; quy định về vắc xin, sinh phẩm và tiêm chủng. Dự thảo cũng bổ sung quy định về biện pháp ứng phó trong tình trạng khẩn cấp, phòng thủ dân sự khi dịch bệnh vượt quá khả năng ứng phó của cấp có thẩm quyền, cũng như quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Nhóm 2: Nội dung bổ sung mới so với quy định hiện hành. Trong đó có quy định về phòng, chống bệnh không lây nhiễm; các biện pháp phòng chống, kiểm soát yếu tố nguy cơ gây bệnh; phát hiện sớm, dự phòng bệnh và quản lý bệnh tại cộng đồng; phòng, chống các rối loạn sức khỏe tâm thần; xác định yếu tố nguy cơ, biện pháp phòng ngừa, quyền và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân; bảo đảm vấn đề dinh dưỡng trong phòng bệnh...Ngoài ra, quy định về bảo đảm dinh dưỡng trong phòng bệnh; Các điều kiện bảo đảm để phòng bệnh.
Đã thể chế hóa chủ trương của Đảng về công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân
Thẩm tra Tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội (VHXH) Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban thống nhất về mục đích, quan điểm xây dựng luật; nội dung dự thảo Luật đã thể chế hóa chủ trương của Đảng về công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân; phù hợp với quy định của Hiến pháp, cơ bản bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật và tương thích với các điều ước quốc tế.
Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị: tiếp tục rà soát, nghiên cứu thể chế hóa đầy đủ các quan điểm của Đảng về công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, nhất là các nội dung trong Nghị quyết số 72; nghiên cứu, bổ sung các quy định phù hợp về phòng, chống bệnh truyền nhiễm, các rối loạn sức khỏe tâm thần, dinh dưỡng trong phòng bệnh tại dự thảo Luật để bảo đảm thực hiện được mục đích ban hành Luật và sự cân đối giữa 5 chính sách đã được quy phạm hóa trong dự thảo Luật; rà soát, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, nhất là Luật BHYT, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Luật Bảo vệ sức khỏe nhân dân và các dự án luật có liên quan trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10.
Về phòng, chống bệnh không lây nhiễm (Điều 27, 28 và 29): Ủy ban đề nghị tiếp tục nghiên cứu, bổ sung đầy đủ các quy định theo giải pháp đã lựa chọn trong Báo cáo đánh giá tác động, trong đó nghiên cứu thể chế hóa các nội dung liên quan đến phòng, chống bệnh không lây nhiễm tại Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị.
Về phòng, chống rối loạn sức khỏe tâm thần (Điều 30 và 31): đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định làm rõ đối tượng có nguy cơ cao mắc rối loạn sức khỏe tâm thần; các biện pháp phòng ngừa mắc rối loạn sức khỏe tâm thần và nguồn kinh phí thực hiện cho các hoạt động này. Ngoài ra, đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định liên quan đến sức khỏe tâm thần, phòng, chống rối loạn tâm thần đối với học sinh, sinh viên và người bị sang chấn tâm lý sau thiên tai, thảm họa.
Về dinh dưỡng trong phòng bệnh (Điều 32 và 33): đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định nhằm bảo đảm đầy đủ việc áp dụng nguyên tắc "dinh dưỡng trong phòng bệnh phải được thực hiện trong suốt vòng đời, theo từng lứa tuổi, từng đối tượng" đã được quy định tại khoản 1, Điều 32.
Về các điều kiện bảo đảm để phòng bệnh (Chương V): Ủy ban thống nhất về sự cần thiết quy định Quỹ Phòng bệnh, trong đó có các quy định về nguồn hình thành quỹ.
Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị: có cơ chế kiểm soát quỹ như "định kỳ 2 năm một lần, Chính phủ báo cáo Quốc hội về kết quả hoạt động và việc quản lý, sử dụng quỹ"; quy định rõ mục đích, nhiệm vụ cụ thể và nguyên tắc sử dụng Quỹ, đặc biệt là nhiệm vụ hỗ trợ hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá; không làm phát sinh thêm tổ chức mới trong quá trình thành lập Quỹ Phòng bệnh.