[Phóng sự ảnh] Giọt máu nghĩa tình và hành trình 'chặn' nguy cơ lây nhiễm HIV

[Phóng sự ảnh] Giọt máu nghĩa tình và hành trình 'chặn' nguy cơ lây nhiễm HIV

SKĐS - Máu và chế phẩm máu là loại thuốc điều trị đặc biệt, có thể níu giữ sự sống nhưng luôn tiềm ẩn những nguy cơ, rủi ro cho người bệnh, trong đó có việc lây nhiễm các mầm bệnh. Để đảm bảo an toàn truyền máu, loại bỏ nguy cơ lây nhiễm HIV và các mầm bệnh, mỗi đơn vị máu hiến tặng đều phải phải trải qua nhiều công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ và chính xác: xét nghiệm sàng lọc, điều chế các chế phẩm máu, lưu trữ và bảo quản. Hành trình của một đơn vị máu nghĩa tình - từ ven của người hiến đến ven của người nhận là cả một hành trình của yêu thương, sự tận tâm và khoa học.

Để bảo đảm an toàn cho người nhận máu không bị lây nhiễm các bệnh qua đường truyền máu, việc bắt buộc xét nghiệm sàng lọc những tác nhân gây bệnh cũng được xem là một trong những giải pháp quan trọng. Tổ chức Y tế Thế giới quy định các đơn vị máu phải được sàng lọc virus HIV, viêm gan B, viêm gan C và giang mai trước khi truyền cho người bệnh.

Tại Việt Nam, từ năm 1987, Viện Huyết học – Truyền máu và một số cơ sở lớn trong cả nước đã thực hiện sàng lọc HBsAg, anti-HIV bằng kỹ thuật ELISA thủ công. Đầu năm 1991, kỹ thuật ngưng kết hồng cầu thụ động được đưa vào sử dụng cho xét nghiệm sàng lọc HIV.

"Điều lệnh Truyền máu" năm 1992 cũng đã quy định những xét nghiệm phải thực hiện đối với một đơn vị máu toàn phần gồm: định nhóm máu hệ ABO, hệ Rh; sàng lọc HBsAg, kháng thể HCV, kháng thể HIV, giang mai và sốt rét. Sau đó, Viện cũng tổ chức nhiều lớp tập huấn cho các cán bộ tuyến tỉnh và tuyến huyện trên phạm vi toàn quốc về kỹ thuật SERODIA và kỹ thuật ELISA sàng lọc HIV, HBsAg cho người hiến máu.

Đầu năm 1995, kỹ thuật ELISA bán tự động được triển khai thường quy cho sàng lọc cả 03 loại virus HIV, virus viêm gan B và virus viêm gan C.

Công tác sàng lọc máu ngày càng được quan tâm, chú trọng để đảm bảo độ chính xác, an toàn. Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương đã áp dụng các kỹ thuật hiện đại, tự động trong xét nghiệm sàng lọc như: hóa phát quang (2011), điện hóa phát quang (2014), sinh học phân tử (2015).

Việc áp dụng kỹ thuật sinh học phân tử (Nucleic acid test – NAT) để sàng lọc cho 100% đơn vị máu tiếp nhận được tại Viện đã góp phần ngăn ngừa tối đa việc lây truyền HIV và các virus cho người bệnh khi người hiến máu nhiễm tác nhân gây bệnh ở giai đoạn cửa sổ. Việc rút ngắn "giai đoạn cửa sổ", xóa tan nỗi ám ảnh của nhân viên y tế đã là bước đột phá, mở ra một kỷ nguyên mới về sàng lọc và đảm bảo an toàn truyền máu.

Các sinh phẩm được sử dụng trong sàng lọc máu cũng ngày càng hiệu quả hơn. Trước đây, sinh phẩm sử dụng trong sàng lọc chỉ phát hiện kháng thể (giai đoạn cửa sổ bị kéo dài) thì hiện nay đã có sinh phẩm phát hiện được cả kháng nguyên và kháng thể của virus (giai đoạn cửa sổ rút ngắn hơn).

Từ năm 2017 đến nay, phần mềm quản lý xét nghiệm sàng lọc máu tại Viện được hoàn thiện, kết nối kết quả xét nghiệm giữa đơn vị máu với người hiến máu đồng thời đối chiếu lịch sử xét nghiệm giữa các lần hiến máu của người hiến máu. Điều này tạo điều kiện cho in nhãn chế phẩm máu; đồng thời các đơn vị gửi mẫu xét nghiệm tập trung có thể sử dụng kết quả xét nghiệm ngay tại thời gian kết quả được phê duyệt.

Hành trình của một giọt máu không chỉ là câu chuyện của người hiến và người nhận, mà còn là minh chứng cho sức mạnh của tình người kết hợp với khoa học. Nhờ các kỹ thuật tiên tiến trong sàng lọc máu và sự tận tâm của những người làm công tác truyền máu, mỗi đơn vị máu trao tặng đều góp thêm hy vọng và niềm tin cho những bệnh nhân cần máu.

Mời bạn đọc dõi theo "Một chuyến đi của máu":