Người dân cần chuẩn bị gì trước lộ trình cấm xe máy xăng?

Tại kỳ họp thứ 28 - kỳ họp chuyên đề của Hội đồng Nhân dân Thành phố Hà Nội, tổ chức ngày 26/11, với đa số đại biểu tán thành, Hội đồng Nhân dân Thành phố đã thông qua Nghị quyết thay thế Nghị quyết số 47/2024/NQ-HĐND quy định về thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn Thủ đô. Nghị quyết mới được ban hành trên cơ sở tờ trình của UBND Thành phố Hà Nội, do Phó Chủ tịch UBND Thành phố Vũ Thu Hà ký, nhằm cập nhật, hoàn thiện khung pháp lý phục vụ kiểm soát ô nhiễm không khí, phát triển giao thông xanh và bền vững.

Theo UBND Thành phố, việc xây dựng và trình nghị quyết này xuất phát từ yêu cầu thực hiện Luật Thủ đô năm 2024, các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12.7.2025 và các văn bản liên quan về kiểm soát phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Trước khi trình Hội đồng Nhân dân Thành phố, dự thảo nghị quyết đã được lấy ý kiến các sở, ngành, UBND cấp xã, tổ chức, doanh nghiệp, hiệp hội, chuyên gia và phản biện xã hội, đồng thời được Sở Tư pháp thẩm định, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và phù hợp thực tiễn.

Vùng phát thải thấp và lộ trình thực hiện

Nghị quyết mới quy định rõ tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp, phạm vi các vùng này và các biện pháp được áp dụng theo từng giai đoạn. Theo đó, vùng phát thải thấp là các khu vực thuộc vùng bảo vệ nghiêm ngặt, vùng hạn chế phát thải trong Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; các khu vực thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông nghiêm trọng từ mức D đến F theo tiêu chuẩn quốc gia; hoặc những nơi có chỉ số chất lượng không khí (AQI) trong ít nhất một năm gần nhất ở mức dưới trung bình.

Về lộ trình triển khai, từ ngày 1/7/2026, Hà Nội sẽ thí điểm vùng phát thải thấp tại một số khu vực trong Vành đai 1, gồm 9 phường khu vực trung tâm. Từ ngày 1/1/2028, phạm vi được mở rộng ra Vành đai 1 và một phần khu vực trong Vành đai 2. Đến ngày 1/1/2030, Thành phố thực hiện vùng phát thải thấp tại Vành đai 3 trở vào, bao phủ 36 phường, xã. Từ năm 2031, các khu vực trên địa bàn thành phố nếu đáp ứng bất kỳ tiêu chí nào đều phải tổ chức vùng phát thải thấp.

UBND Thành phố cho biết, việc triển khai được thiết kế theo lộ trình nhiều năm, gắn với điều kiện hạ tầng giao thông, năng lực vận tải công cộng và khả năng thích ứng của người dân, không thực hiện đồng loạt, không gây xáo trộn đột ngột.

Cấm xe máy xăng, người dân cần chuẩn bị gì?

Một trong những nội dung trọng tâm của nghị quyết là biện pháp quản lý phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch, trong đó có xe mô tô, xe gắn máy chạy xăng. Theo quy định, trong các vùng phát thải thấp, thành phố sẽ cấm xe mô tô, xe gắn máy sử dụng xăng lưu thông theo khung giờ, thời điểm hoặc khu vực cụ thể; đồng thời cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch hoạt động kinh doanh vận tải thông qua các nền tảng công nghệ. Đối với ô tô, Hà Nội hạn chế, tiến tới cấm các phương tiện không đáp ứng quy chuẩn khí thải mức 4 lưu thông vào vùng phát thải thấp theo lộ trình tương ứng.

Đáng chú ý, nghị quyết cũng đặt ra yêu cầu chuyển đổi xanh đối với phương tiện kinh doanh vận tải. Xe mô tô kinh doanh phải hoàn thành lộ trình chuyển đổi trước năm 2030; riêng taxi, từ 1/7/2026, toàn bộ phương tiện đầu tư mới hoặc thay thế buộc phải sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, tiến tới thay thế hoàn toàn phương tiện dùng nhiên liệu hóa thạch.

Theo UBND Thành phố, đây là nội dung trực tiếp ảnh hưởng đến người dân, do đó cần được nhìn nhận trong tổng thể lộ trình dài hạn, chứ không chỉ ở thời điểm bắt đầu áp dụng. Với thời gian chuẩn bị kéo dài nhiều năm, người dân được khuyến nghị chủ động cập nhật thông tin về khu vực cư trú, làm việc, theo dõi các đề án vùng phát thải thấp sẽ được công bố công khai, để có phương án đi lại phù hợp.

Việc cấm, hạn chế xe máy xăng không tách rời các chính sách hỗ trợ và đầu tư hạ tầng. UBND Thành phố sẽ tiếp tục trình Hội đồng Nhân dân Thành phố ban hành chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện sử dụng năng lượng sạch, đồng thời đẩy nhanh phát triển giao thông công cộng, hạ tầng trạm sạc, điểm trung chuyển, nhằm tạo điều kiện cho người dân từng bước thay đổi thói quen đi lại.

Ngoài các biện pháp trên, trong vùng phát thải thấp còn áp dụng nhiều giải pháp bổ trợ như không đầu tư mới và đăng ký mới có kiểm soát phương tiện dùng nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt với phương tiện thuộc sở hữu của tổ chức; cấm xe tải trên 3,5 tấn sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông; tăng cường giám sát bằng công nghệ, xử lý vi phạm và tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng.

UBND Thành phố Hà Nội nhấn mạnh, việc Hội đồng Nhân dân Thành phố thông qua nghị quyết mới không chỉ nhằm kiểm soát ô nhiễm không khí trước mắt, mà còn hướng tới tái cấu trúc giao thông đô thị theo hướng xanh - bền vững, đồng thời bảo đảm hài hòa giữa mục tiêu môi trường và ổn định đời sống nhân dân. Trong bối cảnh đó, sự chủ động chuẩn bị, thích ứng của người dân và doanh nghiệp được xem là yếu tố then chốt quyết định hiệu quả của lộ trình cấm xe máy xăng trong những năm tới.

Xem thêm video được quan tâm:

Thành Long