Thanh tra phát hiện hàng loạt vi phạm tại VietCredit

Thanh tra Ngân hàng Nhà nước vừa thông báo kết luận thanh tra đối với VietCredit. Kết quả thanh tra cho thấy, bên cạnh kết quả đạt được, VietCredit cũng dính hàng loạt vi phạm, bị Thanh tra xử phạt trên 700 triệu đồng.

Theo kết luận thanh tra, những kết quả đạt được của VietCredit bao gồm: Trong thời kỳ thanh tra, VietCredit đảm bảo đủ số lượng nhân sự và đáp ứng điều kiện, tiêu chuẩn làm thành viên Hội đồng quản trị (HĐQT), thành viên Ban Kiểm soát (BKS), Người điều hành theo quy định của pháp luật và theo quy định tại Điều lệ VietCredit. 

Sau khi chuyển đổi mô hình từ kinh doanh truyền thống sang mô hình kinh doanh trên nền tảng số (thời điểm 31/12/2023 có 1.327 nhân viên với 27 điểm giới thiệu dịch vụ và 1 chi nhánh tại TP.HCM. Đến 30/6/2024 chỉ còn 689 nhân viên tại trụ sở chính và 1 chi nhánh tại TP.HCM. Đến 31/7/2025 chỉ còn 355 nhân viên tại trụ sở chính và 1 chi nhảnh tại TP.HCM) đã thực sự tiết giảm được chi phí vận hành của doanh nghiệp.

VietCredit giúp người dùng (khách hàng) dễ dàng tiếp cận nguồn vốn tín dụng phục vụ nhu cầu đời sống, tín dụng tiêu dùng một cách nhanh chóng/thuận tiện trên cơ sở phân tầng/tiếp cận/cung ứng sản phẩm tín dụng tiêu dùng phù hợp với từng đối tượng khách hàng qua các nền tảng số của bên thứ ba (MISA Lending, KiotViet, Grab, MoMo, Zalo-Fiza, VNPТ Money, 10Office, Viettell Money, ТОРІ).

Tăng trưởng tín dụng của VietCredit qua các năm: Cho vay khách hàng năm 2022 đạt 4.418.438 triệu đồng, 2023 đạt 4.621.315 triệu đồng (tăng 4,59% so với năm 2022), 2024 đạt 6.299.656 triệu đồng (tăng 36,32% so với năm 2023), đến 31/7/2025 đạt 7.267.379 triệu đồng (tăng 15,36% so với năm 2024).

Bên cạnh những mặt tích cực, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước cũng phát hiện hàng loạt vi phạm, tồn tại trong thời kỳ thanh tra.

Về hoạt đổng quản trị, điều hành, quản lý rủi ro: Trong thời kỳ thanh tra, HĐQT VietCredit chưa có nghị quyết về việc sửa đổi, bổ sung phân công nhiệm vụ cho từng thành viên HĐQT sau khỉ có quyết định chấm dứt hoạt động và giải thể một số Ủy ban/Hội đồng trực thuộc HĐQT. Đến ngày 29/09/2025, HĐQT VietCredit đã ban hành Nghị quyết số 829/2025/VietCredit-NQ về việc cập nhật phân công nhiệm vụ thành viên HĐQT. 

Báo cáo hoạt động năm 2024 và định hướng năm 2025 gửi Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) có nội dung đánh giá hiệu quả làm việc của ban điều hành nhưng chưa có nội dung đánh giá hiệu quả làm việc đối với hoạt động của Người điều hành.

Báo cáo đánh giá định kỳ hàng năm (2023, 2024) của HĐQT chưa đánh giá độc lập về hiệu quả làm việc của Tổng giám đốc theo quy định tại khoản 11, Điều 63, Luật Các TCTD năm 2010 và khoản 11, Điều 70, Luật Các TCTD năm 2024.

Báo cáo của HĐQT về hoạt động năm 2024 và định hướng năm 2025 không có nội dung đánh giá cụ thể hiệu quả làm việc của từng thành viên HĐQT theo quy định tại khoản 9, Điều 64, Luật Các TCTD năm 2010 và khoản 11, Điều 71, Luật Các TCTD năm 2024.

Báo cáo tự đánh giá hoạt động của BKS và từng thành viên BKS gửi ĐHĐCĐ (năm 2023, năm 2024) không có nội dung kết quả giám sát định kỳ hàng năm về việc thông qua và thực hiện dự án đầu tư, mua, bán tài sản cố định, hợp đồng, giao dịch khác của công ty, mặc dù kết quả rà soát trong năm 2024 không phát sinh. Tuy nhiên, BKS vẫn phải báo cáo ĐHĐCĐ theo quy định tại khoản 5, Điều 52, Luật Các TCTD năm 2024.

Các Biên bản họp của Uy ban Quản lý rủi ro (QLRR) đặc biệt là các cuộc họp có nhiều nội dung, không có bảng tổng hợp kết quả biểu quyết thống nhất, không thống nhất của từng thành viên tham dự cuộc họp đối với từng nội dung.

Từ phiên họp định kỳ Quý II/2024 các biên bản họp đã ghi rõ kết quả biểu quyết thống nhất, không thống nhất của từng thành viên; Từ ngày 01/08/2024 đến thời điểm thanh tra, sau khi có 01 thành viên Ủy ban QLRR chấm dứt hợp đồng lao động, HĐQT chưa ban hành quyết định sửa đổi, bổ sung về nhân sự của Ủy ban QLRR, đến ngày 29/09/2025, HĐQT VietCredit đã ban hành Quyết định số 831/2025/ VietCredit-QĐ về cơ cấu Uy ban QLRR.

HĐQT, Tổng giám đốc (Người điều hành) thực hiện chưa hiệu quả nhiệm vụ, quyền hạn của mình trong việc kiểm tra, giám sát, chỉ đạo, do đó còn để xày ra một số tồn tại, vi phạm trong hoạt động, như: Ban hành quy định nội bộ về phân loại tài sản có, trích lập dự phòng rủi ro và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro; về phân loại nợ, cam kết ngoại bảng, trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro.

Mẫu hợp đồng tín dụng, bản điều khoản/điều kiện giao dịch chung cho vay/phát hành thẻ vay có nội dung không đúng, không đầy đủ theo quy định của pháp luật. Gửi quy định nội bộ cho NHNN không đúng thời hạn. Kế hoạch kiểm toán nội bộ gửi NHNN không có các nội dung về mục tiêu kiểm toán, nguồn lực kiểm toán.

Về công tác xử lý nợ xấu và thực hiện các giải pháp xử lý nợ xấu: việc thực hiện phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu đã được cấp có thầm quyền phê duyệt.

VietCredit hoàn thành thu hồi nợ xấu nội bảng, ngoại bảng năm 2023 vượt kế hoạch (mục tiêu thu hồi nợ xấu nội bảng là 0,03 tỷ đồng, kết quả thu được 0,69 tỷ đồng. Mục tiêu thu hồi nợ ngoại bảng 3,35 tỷ đồng, kết quả thu được 31,7 tỷ đồng). Tuy nhiên năm 2024 và trong 7 tháng đầu năm 2025 chỉ đạt 3% so với kế hoạch thu hồi nợ xấu nội bảng đặt ra.

Việc xử lý tài sản nhận gán xiết nợ đã thực hiện bán đấu giá thành công tàu CFC03, CFC04. Đối với các tàu CFC01, CFC02 chuyển sang phương án khai thác cho thuê và đã tạo ra dòng tiền; tàu CFC 05 đang hoàn thiện hồ sơ pháp lý đề bàn giao cho bên mua. Việc xử lý các khoản nợ đã bán cho VAMC, VietCredit đã tiến hành mua lại một phần khoản nợ khi trái phiếu đặc biệt đến hạn và đạng tiếp tục đôn đốc khách hàng, khởi kiện ... nhưng chưa đạt được mục tiêu như kể hoạch.

Về hoạt động cấp tín dụng: Kết quả thanh tra cho thấy, hoạt động cấp tín dụng của VietCredit đối với khách hàng thông qua các nền tảng số do bên thứ ba cung ứng còn có các tồn tại, vi phạm về thẩm định và quyết định cho vay; vi phạm về lập hợp đồng, thỏa thuận cấp tín dụng có nội dung không đầy đủ về biện pháp đôn đốc, thu hồi nợ và thời hạn xử lý đề nghị tra soát, khiếu nại; vi phạm về kiểm tra giám sát sau cho vay. Vi phạm về thời điểm trích lập dự phòng rủi ro; vi phạm về thông báo chuyển nợ quá hạn khi không thông báo đầy đủ lãi suất áp dụng đối với dư nợ gốc bị quá hạn ...

Các biện pháp kiểm tra, giám sát sau cho vay (qua các hình thức: cuộc gọi tự động TTS, Email, Telecall) đối với khách hàng không thực sự hiệu quả khi không xác định được mục đích sử dụng vốn vay của khách hàng. Đồng thời, việc tham chiếu CIC trên các kênh sản phẩm S37 và R21 nhưng chưa tham chiếu CIC trên các kênh sản phẩm B11T về các nghĩa vụ nợ của khách hàng tại các TCTD khác nhằm có cơ sở xác định về năng lực tài chính, cũng như khả năng trả nợ của khách hàng, do đó có thể phát sinh các rủi ro tiềm ẩn về khả năng trả nợ trong tương lai của khách hàng khi chưa thu thập đầy đủ thông tin về khách hàng.

Về hoạt động cấp tín dụng qua thẻ vay, VietCredit chưa có biện pháp tích cực thông qua bên thứ ba (trung gian thanh toán/ngân hàng đại lý) nhằm kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ và/hoặc hạn chế giao dịch rút tiền qua ATM ngay sau khi khoản vay được kích hoạt và xác định mục đích sử dụng vốn vay của khách hàng.

Kết luận thanh tra đã chỉ ra  nguyên nhân dẫn đến các vi phạm, tồn tại trên do HĐQT, BKS, Người điều hành chưa thực hiện đầy đủ và hiệu quả nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định pháp luật và Điều lệ VietCredit trong hoạt động quản trị, điều hành, kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ về tổ chức, điều hành, triển khai thực hiện hoạt động kinh doanh.

Công tác kiểm tra, kiểm soát, kiểm toán nội bộ chưa kịp thời phát hiện các vi phạm, tồn tại trong hoạt động để kịp thời kiến nghị, chấn chỉnh, dẫn đến còn xảy ra các tồn tại, vi phạm.

Trách nhiệm của các vi phạm, tồn tại nêu trên thuộc về HĐQT, BKS, Người điều hành, Hội đồng tín dụng, Hội đồng Xử lý rủi ro và các đơn vị có liên quan đến những tồn tại, vi phạm đã nêu trong kết luận, chịu trách nhiệm trong việc quản trị, điều hành, kiểm soát và/hoặc tham mưu chỉ đạo, phê duyệt, kiểm tra, giám sát.

Các cá nhân có liên quan đến các tồn tại, vi phạm đã nêu trong kết luận, chịu trách nhiệm trong việc thực hiện thẩm định, kiểm tra, giám sát, quản lý và/hoặc tham mưu, đề xuất phê duyệt.

Căn cứ kết quả thanh tra, Trưởng Đoàn thanh tra VietCredit đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạmhành chính (VPHC) số 13/QĐ-XPHC ngày 09/10/2025 đối với 08 hành vi VPHC của VietCredit với tổng số tiền phạt VPHC là 702 triệu đồng. Ngày 14/10/2025,VietCredit đã thực hiện nộp tiền phạt VPHC theo Quyết định số 13/QĐ-XPHC.

Minh Tâm