Su-35 Nga có thể thay đổi cán cân sức mạnh ở Đông Phi?

Vào đầu năm 2024, Addis Ababa đã tiếp nhận hai chiếc Su-30 hai chỗ ngồi để phục vụ huấn luyện phi công cho các dòng máy bay hiện đại hơn. Với Su-35 – loại tiêm kích được đánh giá chỉ thua Su-57 trong biên chế Algeria, Ethiopia sẽ sở hữu một trong những phi đội mạnh nhất châu Phi.

Hiện Ethiopia đang đối mặt với căng thẳng lãnh thổ với Sudan, "xung đột lạnh" với Eritrea và bất đồng về sử dụng nguồn nước với Ai Cập. Cả ba quốc gia này đều không sở hữu máy bay có khả năng tương đương Su-35. Ai Cập, Sudan và Eritrea vẫn phụ thuộc chủ yếu vào MiG-29; riêng Eritrea có thêm vài chiếc Su-27 mua từ Nga đầu những năm 2000.

Trước khi có Su-35, Ethiopia cũng vận hành khoảng 18 chiếc Su-27, giúp họ duy trì thế cân bằng với các nước láng giềng. Tuy nhiên, sự xuất hiện của Su-35 sẽ tạo nên ưu thế áp đảo. Loại tiêm kích này từng chứng minh khả năng vượt trội trước MiG-29 và Su-27 trong xung đột Nga–Ukraine, khi Su-35 liên tục bắn hạ máy bay của Ukraine mà không ghi nhận tổn thất nào trong không chiến.

Không quân Ai Cập hiện thiếu các tiêm kích hạng nặng tầm xa như Su-27 hay Su-35. Kế hoạch mua Su-35 từng được Cairo khởi động nhưng phải hủy bỏ do sức ép trừng phạt từ phương Tây. Trong biên chế hiện nay, F-16 của Ai Cập bị hạn chế khả năng tác chiến tầm xa, còn MiG-29M và Rafale, dù hiện đại hơn, vẫn sẽ gặp bất lợi trước Su-35 của Ethiopia.

Su-35 có thể mang theo tên lửa không đối không tầm xa R-77M và R-37M, giúp tăng mạnh khả năng tấn công ngoài tầm nhìn. Ngoài ra, radar của Su-35 cũng có kích thước và công suất vượt trội, cho phép phát hiện và khóa mục tiêu từ khoảng cách xa gấp nhiều lần so với MiG-29M hay Rafale – vốn chỉ đạt tầm tác chiến khoảng 100 km.

Nếu thương vụ hoàn tất, Ethiopia sẽ trở thành quốc gia thứ ba đặt hàng Su-35 trong năm 2025, cùng với Algeria và Iran. Đây là dấu hiệu cho thấy Su-35 tiếp tục được ưa chuộng nhờ hiệu suất chiến đấu đã được kiểm chứng tại Ukraine và khả năng tích hợp vũ khí thế hệ mới.

Nga hiện cũng đang mở rộng dây chuyền sản xuất Su-35 để đáp ứng nhu cầu trong nước và quốc tế, giữa bối cảnh căng thẳng với phương Tây gia tăng.