Tháo gỡ vướng mắc trong giáo dục và đào tạo ở mô hình chính quyền hai cấp

Tháo gỡ những khó khăn về đội ngũ cán bộ, giáo viên

Một trong những vướng mắc lớn nhất sau khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp là việc bố trí cán bộ phụ trách lĩnh vực giáo dục ở cấp xã và công tác quản lý đội ngũ giáo viên. Để giải quyết vấn đề này, Bộ GD&ĐT đã đề nghị UBND cấp tỉnh chủ động phân bổ hợp lý biên chế công chức, đồng thời chỉ đạo rà soát đội ngũ hiện có tại Phòng Văn hóa - Xã hội để bố trí đúng người, đáp ứng tiêu chuẩn theo quy định mới.

Bộ GD&ĐT khuyến khích các địa phương có thể huy động các công chức đã từng công tác tại Phòng GD&ĐT trước đây, hoặc tiếp nhận, biệt phái cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên có chuyên môn, kinh nghiệm phù hợp để phụ trách lĩnh vực này ở cấp xã. Ngoài ra, UBND cấp tỉnh cũng có thể xem xét thành lập Hội đồng tư vấn giáo dục cấp xã hoặc các tổ/nhóm cán bộ quản lý cơ sở giáo dục cốt cán để hỗ trợ triển khai các hoạt động giáo dục. Thành phần tham gia có thể là các cán bộ, nhà giáo đang công tác hoặc đã nghỉ hưu, đảm bảo không phát sinh đơn vị hành chính mới.

Để nâng cao hiệu quả quản lý, Bộ GD&ĐT đề nghị các sở GD&ĐT chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan để nắm bắt và giải quyết kịp thời các khó khăn. Đồng thời, cần tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ công chức cấp xã, chuyển đổi phương pháp quản lý từ hành chính sang kiến tạo, thúc đẩy; từ mô hình mệnh lệnh, kiểm soát sang mô hình đặt mục tiêu, trao quyền, hỗ trợ phát triển. Đặc biệt, việc đẩy mạnh chuyển đổi số và trang bị kỹ năng công nghệ thông tin, ứng dụng trí tuệ nhân tạo sẽ giúp công việc đạt hiệu quả cao hơn.

Phân cấp cho Sở GD&ĐT quản lý đội ngũ giáo viên

Trong văn bản, Bộ GD&ĐT cũng đề nghị UBND cấp tỉnh, Chủ tịch UBND cấp tỉnh xem xét, quyết định việc phân cấp, ủy quyền cho Sở GD&ĐT chủ trì thực hiện việc tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, biệt phái, thuyên chuyển giáo viên, nhân viên trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh.

Bộ GD&ĐT nhấn mạnh: Luật Tổ chức chính quyền địa phương quy định Chủ tịch UBND cấp xã chỉ thực hiện công tác này nếu được phân cấp. Trong bối cảnh hiện tại, đội ngũ công chức cấp xã phụ trách lĩnh vực GD&ĐT còn thiếu về số lượng và kinh nghiệm, việc giao Sở GD&ĐT chủ trì là phù hợp với điều kiện, năng lực hiện có.

Giải pháp này không chỉ giúp giảm đầu mối trung gian, đồng bộ về chất lượng tuyển dụng, tiết kiệm chi phí và tăng cơ hội cho người dự tuyển, mà còn góp phần khắc phục tình trạng thừa/thiếu cục bộ giáo viên, nhân viên. Từ đó, đảm bảo cơ cấu đội ngũ giáo viên theo cấp học, môn học và hoạt động giáo dục một cách hiệu quả nhất. Đối với các nhiệm vụ khác, Bộ GD&ĐT đề nghị UBND cấp tỉnh xem xét, giao Sở GD&ĐT chủ trì tham mưu, giúp việc cho UBND cấp tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước về giáo dục tại địa phương.

Ổn định đội ngũ, sẵn sàng cho năm học mới 2025-2026

Để chuẩn bị cho năm học mới, Bộ GD&ĐT đề nghị UBND cấp tỉnh quan tâm giữ ổn định, đảm bảo đủ số lượng giáo viên, nhân viên, người lao động trong các cơ sở giáo dục công lập. Các địa phương cần tiếp tục thực hiện tuyển dụng giáo viên theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 61/CĐ-TTg.

Trong trường hợp chưa thực hiện tuyển dụng, Bộ GD&ĐT đề nghị UBND cấp tỉnh xem xét bố trí kinh phí để ký hợp đồng lao động, hoặc điều động, biệt phái, bố trí liên trường, liên cấp nhằm đảm bảo đủ đội ngũ cho năm học mới. Đồng thời, cần kịp thời thực hiện hợp đồng thay thế những trường hợp nghỉ ốm đau, thai sản, nghỉ hưu, thôi việc.

Ngoài các chế độ lương thưởng, UBND các cấp cần quan tâm tạo điều kiện bố trí cơ sở vật chất, rà soát, cải tạo nhà công vụ và các chính sách hỗ trợ để đảm bảo điều kiện sinh hoạt và làm việc cho đội ngũ giáo viên khi thực hiện điều động, biệt phái.

Về định mức giáo viên, Bộ GD&ĐT lưu ý các cơ sở giáo dục sau sáp nhập tiếp tục áp dụng cách tính định mức theo vùng như trước đây cho đến khi có hướng dẫn mới. Trong trường hợp đặc biệt, UBND cấp tỉnh sẽ quyết định định mức học sinh/lớp phù hợp với thực tế.

Với những hướng dẫn cụ thể và kịp thời này, các địa phương sẽ có cơ sở để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, từ đó ổn định đội ngũ và chuẩn bị tốt nhất cho năm học 2025-2026.