Thứ trưởng Bộ Y tế: Lứa tuổi học đường là 'giai đoạn vàng cuối cùng' để can thiệp toàn diện về dinh dưỡng

TS.BSCKII Nguyễn Tri Thức - Thứ trưởng Bộ Y tế đã nhấn mạnh thông tin trên tại Hội thảo khoa học quốc tế về dinh dưỡng học đường năm 2025: Vì một Việt Nam khỏe mạnh - Vì tầm vóc Việt diễn ra sáng nay - 14/8 do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế tổ chức với sự đồng hành của Tập đoàn TH.

Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa dự hội thảo cùng sự tham dự của nhiều lãnh đạo bộ, ban, ngành, đoàn thể trung ương và các đơn vị chuyên môn của Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo...

Dinh dưỡng thiếu hụt hoặc mất cân đối sẽ gây ra những hệ lụy nghiêm trọng về sức khỏe của trẻ

Trong phát biểu đề dẫn với chủ đề "Tầm quan trọng của dinh dưỡng cho người Việt trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc", Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức nêu rõ, Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã từng căn dặn "Con người là vốn quý nhất của xã hội, sức khỏe là vốn quý nhất của con người".

Lời căn dặn này càng trở nên có ý nghĩa trong giai đoạn phát triển hiện nay khi đất nước chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc với khát vọng về một đất nước hùng cường, hạnh phúc, ấm no.

"Tuy nhiên để đạt được khát vọng đó, một trong những điều kiện quan trọng là cần có một thế hệ người Việt khỏe mạnh về thể chất và tinh thần, sáng suốt về trí tuệ. Và yếu tổ then chốt, nền tảng để đạt được điều đó chính là dinh dưỡng"- Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức, dinh dưỡng thiếu hụt hoặc mất cân đối sẽ gây ra những hệ lụy nghiêm trọng: trẻ em thấp còi, suy dinh dưỡng; người trưởng thành dễ mắc bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch, béo phì; và cả xã hội phải gánh chịu chi phí y tế cao, giảm năng suất lao động, ảnh hưởng trực tiếp đến sức cạnh trang quốc gia.

Đảng và Nhà nước ta đã luôn xác định vai trò then chốt của công tác dinh dưỡng. Ngày 05/01/2022, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 02/QĐ-TTg về phê duyệt Chiến lược Quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2045 với mục tiêu tổng quát là thực hiện dinh dưỡng hợp lý để cải thiện tình trạng dinh dưỡng phù hợp với từng đối tượng, địa phương, vùng, miền, dân tộc, góp phần giảm thiểu gánh nặng bệnh tật, nâng cao tầm vóc, thể lực và trí tuệ của người Việt Nam.

"Nhìn lại chặng đường đã qua, chúng ta có quyền tự hào. Việt Nam được cộng đồng quốc tế ghi nhận là một điểm sáng về cải thiện dinh dưỡng khi chiều cao của thanh niên Việt Nam trong thập kỷ qua (từ 2010-2020) có sự cải thiện rõ rệt, nam và nữ thanh niên 18 tuổi tăng lần lượt là 3,7 cm và 2,6 cm.

Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em dưới 5 tuổi đã giảm một cách ngoạn mục, từ trên 30% cách đây một thập kỷ, nay xuống còn dưới 19,6% (năm 2020), tốc độ giảm này nhanh hơn mức trung bình của khu vực Đông Nam Á. Những con số biết nói đó là minh chứng cho nỗ lực không ngừng nghỉ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội"- Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức nói.

Coi đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư cho phát triển

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, bên cạnh những thành tựu đáng khích lệ, chúng ta đang đối diện với nhiều thách thức, cũng như những yêu cầu, đòi hỏi đặt ra trong kỷ nguyên mới, công tác dinh dưỡng còn nhiều khó khăn, hạn chế.

Đó là "vùng lõm" về suy dinh dưỡng và khoảng trống về công bằng. Tỷ lệ trẻ em thấp còi ở vùng dân tộc thiểu số vẫn còn trên 30%, gần gấp đôi mức trung bình toàn quốc; sự tấn công của "kẻ thù thầm lặng" mang tên thừa cân, béo phì khi tại các thành phố lớn, tỷ lệ học sinh thừa cân, béo phì đã tăng gần gấp đôi trong thập kỷ qua, vượt ngưỡng 20%.

Cùng đó là khoảng cách về tầm vóc so với một số nước trong khu vực và trên thế giới. Dù đã cải thiện, chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam vẫn thấp hơn Nhật Bản, Hàn Quốc , Thái Lan.

Nhấn mạnh lứa tuổi học đường là "giai đoạn vàng cuối cùng" để can thiệp toàn diện về dinh dưỡng và vận động, tạo ra tác động thay đổi trọn đời, do vậy, Thứ trường Nguyễn Tri Thức cho rằng tập trung nâng cao, cải thiện dinh dưỡng cho học sinh trong các trường học là một định hướng chiến lược quan trọng để hướng tới mục tiêu nâng cao tầm vóc, thể lực và trí tuệ của người Việt Nam.

Khẳng định tầm quan trọng của hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức nêu một số vấn đề cần quan tâm thảo luận, trong đó thứ nhất, hoàn thiện thể chế, chính sách - Coi đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư cho phát triển. Làm thế nào để xây dựng một "Chương trình Sữa học đường và Dinh dưỡng học đường" mang tầm quốc gia, đảm bảo tính khoa học, minh bạch và hiệu quả? Cần những cơ chế chính sách nào để khuyến khích xã hội hóa, huy động nguồn lực từ doanh nghiệp và cộng đồng cho bữa ăn học đường?

Thứ hai, xây dựng "Hệ sinh thái Dinh dưỡng học đường toàn diện" - Từ "ăn no" đến "ăn đúng, ăn đủ và vận động khoa học". Chúng ta cần một cuộc cách mạng trong nhận thức, chuyển bữa ăn học đường từ mục tiêu "ăn no" sang "ăn đúng - ăn đủ - ăn đa dạng - ăn an toàn".

Thứ ba, đẩy mạnh chuyển đổi số và hợp tác quốc tế. Làm thế nào để xây dựng cơ sở dữ liệu số về dinh dưỡng để quản lý thực đơn và theo dõi sức khỏe từng học sinh trên cả nước? Mô hình thành công nào của Nhật Bản, Hàn Quốc, Phần Lan... có thể được áp dụng một cách sáng tạo và phù hợp với điều kiện của Việt Nam?

Cũng tại diễn đàn quan trọng này, Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị các Bộ, ngành, địa phương hãy đưa dinh dưỡng học đường thành một ưu tiên trong các chương trình, kế hoạch hành động.

Ngành Giáo dục, các thầy cô giáo hãy là những người tiên phong trên lĩnh vực quan trọng này.

Cộng đồng doanh nghiệp cần thể hiện trách nhiệm xã hội, chung tay cùng Chính phủ và các bộ, ngành.

Các bậc phụ huynh hãy là những đồng minh tin cậy, bắt đầu từ chính bữa ăn gia đình.

Lãnh đạo Bộ Y tế cũng trân trọng đề nghị các đối tác quốc tế tiếp tục sát cánh, chia sẻ kinh nghiệm quý báu cùng Việt Nam.