Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên chủ trì họp quán triệt công tác giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần và bắt buộc điều trị

Ngày 17/6/2025, tại Bộ Y tế, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đã chủ trì cuộc họp quán triệt công tác giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần và bắt buộc điều trị.

Tham dự có đại diện Lãnh đạo và cán bộ: Vụ Tổ chức các bộ và Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Viện Pháp y tâm thần Trung ương, Trung tâm giám định pháp y Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Sở Y tế các tỉnh, thành phố và các đơn vị liên quan.

Cuộc họp diễn ra theo hình thức trực tuyến kết nối điểm cầu Bộ Y tế với Sở Y tế các tỉnh, thành và toàn bộ hệ thống các Trung tâm pháp y trên cả nước.

Bộ Y tế đã có nhiều chỉ đạo, quán triệt... nhưng vẫn có cá nhân vi phạm

Báo cáo tại cuộc họp, TS Vương Ánh Dương - Phó Cụ trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh cho biết thời gian gần đây, liên quan đến lĩnh vực giám định pháp y, pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh tâm thần đã xảy ra một số vụ việc như đưa hối lộ, nhận hối lộ, môi giới hối lộ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy trong các cơ sở giám định và bắt buộc chữa bệnh,… gây bức xúc trong xã hội.

Các tổ chức pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh bước đầu đã cố gắng tổ chức, triển khai công tác giám định pháp y tâm thần và điều trị bắt buộc chữa bệnh tâm thần đáp ứng yêu cầu của cơ quan tố tụng.

Bộ Y tế đã chỉ đạo, quán triệt thông qua các hội nghị, hội thảo, cuộc họp, thanh tra, kiểm tra và qua hệ thống các văn bản; nhưng việc tổ chức thực hiện, ý thức thực hiện các quy định của pháp luật và hướng dẫn chuyên môn của một số đơn vị, một số cá nhân chưa tốt dẫn đến tiếp tục có hành vi vi phạm pháp luật.

Thông tin tại cuộc họp cũng cho biết ngày 17/6/2025, Bộ Y tế đã ban hành công văn số 3781/BYT-KCB về việc tăng cường quản lý, trong lĩnh vực giám định pháp y, pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh tâm thần, trong đó Bộ Y tế yêu cầu Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1; Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2; Viện Pháp y tâm thần Trung ương; Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa; Trung tâm pháp y tâm thần các khu vực; Viện Pháp y quốc gia; Các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế; Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện nghiêm Chỉ thị số 07/CT-BYT ngày 9/9/2024 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc tăng cường công tác giám định pháp y, pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh.

Tại công văn này, Bộ Y tế cũng nhấn mạnh: Người đứng đầu đơn vị phải hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu để xẩy ra sai phạm.

Bộ Y tế yêu cầu nghiêm túc thực hiện các văn bản chỉ đạo công tác giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần và bắt buộc điều trị

Sau khi nghe các đơn vị báo cáo và ý kiến thảo luận, thống nhất tại cuộc họp, phát biểu kết luận, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh: Trong thời gian qua các tổ chức pháp y, pháp y tâm thần, bắt buộc chữa bệnh đã có nhiều cố gắng, triển khai cơ bản đáp ứng được yêu cầu của cơ quan tố tụng.

Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản, chỉ đạo và đã quán triệt thông qua hội nghị, hội thảo, qua các cuộc thanh kiểm tra để triển khai tổ chức thực hiện công tác pháp y, pháp y tâm thần, bắt buộc chữa bệnh.

Tuy nhiên thời gian qua, một số cán bộ của một số đơn vị đã thực hiện không tốt chức năng nhiệm vụ công vụ, đạo đức công vụ, xảy ra vi phạm dẫn đến một số cán bộ, người lao động bị cơ quan điều tra khởi tố…

"Tương tự như sự việc xảy ra tại Viện Pháp y Tâm thần Biên Hòa thì sự việc tại Viện Pháp y Tâm thần trung ương là bài học cảnh tỉnh cho các đơn vị. Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị cần nghiêm túc thực hiện các văn bản chỉ đạo của Bộ Y tế 815/TB-BYT ngày 14/6/2025 và 3781/KCB-BYT ngày 17/6/2025"- Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nói.

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cho biết, tại văn bản số 3781/KCB-BYT, Bộ Y tế đã yêu cầu đối với các cơ sở bắt buộc chữa bệnh tâm thần phải thực hiện nghiêm quy định tại Nghị định số 64/2011/NĐ-CP ngày 28/7/2011 của Chính phủ quy định việc thi hành biện pháp bắt buộc chữa bệnh và các hướng dẫn chuyên môn, các quy định của Bộ Y tế liên quan đến bắt buộc chữa bệnh.

Đảm bảo đầy đủ hồ sơ khi tiếp nhận đối tượng; rà soát, cập nhật bổ sung quy trình nội bộ, quy chế liên quan đến chuyên môn điều trị tâm thần tại đơn vị; Chủ động ký hợp đồng với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trên địa bàn; tăng cường hội chẩn viện, liên viện (nếu cần) để đình chỉ bắt buộc chữa bệnh theo quy định; xây dựng bảng kiểm việc thực hiện các quy trình quản lý, điều trị tại đơn vị.

Thực hiện nghiêm quy định về quản lý người bệnh bắt buộc chữa bệnh, không để người bệnh tự ý ra khỏi cơ sở bắt buộc chữa bệnh hoặc bỏ trốn, đảm bảo 3 lớp cửa, camera giám sát, xây dựng quy trình quản lý chặt chẽ việc thăm gặp và mang đồ dùng cá nhân vào cơ sở bắt buộc chữa bệnh tâm thần.

Đồng thời, tăng cường lực lượng bảo vệ, khi xẩy ra vụ việc làm mất trật tự, an ninh, an toàn tại cơ sở điều trị bắt buộc chữa bệnh phải báo ngay cho cơ quan Công an trên địa bàn để phối hợp giải quyết.

Cùng đó, đối với các Bệnh viện tâm thần, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có phạm vi hoạt động chuyên môn về tâm thần: Không thực hiện cấp giấy chứng nhận sức khỏe tâm thần hoặc giấy khám sức khỏe tâm thần theo mẫu đơn vị tự thiết kế. Không tổ chức khám sức khỏe có nội dung xác nhận về tình trạng tâm thần nếu chưa thực hiện tự công bố cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đủ điều kiện khám sức khỏe theo quy định tại Điều 68 và Điều 69, Nghị định số 96/2023/NĐ-CP ngày 30/12/2023 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Khám bệnh, chữa bệnh;

Thủ trưởng các đơn vị; các tập thể, cá nhân có liên quan phải hoàn toàn chịu trách nhiệm nếu để xảy ra việc cấp các giấy tờ trên không đúng quy định, tạo điều kiện cho các đối tượng lợi dụng các giấy tờ này để được các cơ quan tố tụng cho bị can, bị án đi giám định tâm thần nhằm trốn tránh hoặc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự khi thực hiện hành vi phạm tội.

"Bộ Y tế đã yêu cầu rõ ràng, cụ thể như vậy. Do đó, đề nghị các đơn vị phải quán triệt cán bộ, người lao động thực hiện nghiêm những nội dung này. Các đơn vị tiếp nhận trưng cầu giám định phải đảm bảo đúng quy trình; Thực hiện đúng các quy định về chuyên môn giám định và bắt buộc chữa bệnh. Tăng cường kiểm tra giám sát nội bộ để kịp thời phát hiện ra các cán bộ vi phạm. Khi thực hiện giám định liên quan đến pháp luật cần đảm bảo khách quan trung thực không để tác động làm sai lệch kết quả"- Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh.

Thứ trưởng cũng yêu cầu Cục Quản lý Khám, chữa bệnh soạn thảo văn bản thông báo việc tạm dừng tiếp nhận các đối tượng giám định và điều trị bắt buộc của Viện Pháp y tâm thận Trung ương.

Với các bệnh nhân điều trị bắt buộc cần rà soát lại, những trường hợp ổn định sẽ cho ra viện, thực thi theo quy định pháp luật. Phối hợp với công an địa phương để đảm bảo an ninh trật tự.

Bên cạnh đó Cục cần tăng cường kiểm tra giám sát lĩnh vực giám định, pháp y tâm thần , bắt buộc chữa bệnh trên cả nước;

Khẩn trương tham mưu Bộ Y tế ban hành thông tư hướng dẫn giám định ngoài tố tụng. Tổ chức tập huấn chuyên môn nghiệp vụ cho các cán bộ thực hiện công tác giám định pháp y tâm thần.

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cũng yêu cầu Cục Quản lý Khám chữa bệnh phối hợp với Cục Khoa học công nghệ và đào tạo thực hiện đề xuất của Trung tâm Pháp y Bộ Công an, mở cổng kết nối khai thác dữ liệu đối với các bệnh nhân điều trị tại các cơ sở pháp y tâm thần theo đúng quy định.

Vụ Tổ chức Cán bộ khẩn trương tham mưu Bộ Y tế kiện toàn nhân sự lãnh đạo và đảm bảo hoạt động bình thường của Viện Pháp y tâm thần Trung ương. Hoàn thành trong tháng 6/2025.

Đối với các địa phương, Bộ Y tế đề nghị cần tăng cường kiểm tra giám sát các cơ sở giám định pháp y tâm thần tại địa phương, nâng cao vai trò quản lý của Sở Y tế đối với công tác quản lý hoạt động pháp y tâm thần trên địa bàn.