Thuốc trị bệnh do xoắn khuẩn Leptospira lây truyền qua chuột

1. Bệnh do xoắn khuẩn Leptospiranguy hiểm như thế nào?

Bệnh do xoắn khuẩn (nhiễm xoắn khuẩn Leptospira) có thể rất nguy hiểm và đe dọa tính mạng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào thể bệnh, tình trạng sức khỏe của người bệnh và việc có biến chứng xảy ra hay không.

Ở mức độ nhẹ, bệnh có thể không có triệu chứng hoặc triệu chứng giống cúm; mức độ nặng gây tổn thương đa tạng, thậm chí tử vong.

Nếu không được điều trị, xoắn khuẩn Leptospira có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như: Suy gan cấp, tổn thương thận cấp và suy thận, xuất huyết, viêm màng não, suy hô hấp cấp, suy đa tạng và tử vong...

Bệnh thường gặp ở những người tiếp xúc với môi trường đất ẩm ướt, nước ngọt bị ô nhiễm do nước tiểu của động vật nhiễm bệnh, chủ yếu là từ chuột. Ngoài ra chó hoặc gia súc nuôi thả cũng có nguy cơ.

Các nhóm có nguy cơ cao bao gồm:

• Nông dân, người làm nghề thủy sản.
• Công nhân vệ sinh môi trường, công nhân hầm mỏ, lâm nghiệp.
• Người làm việc chăn nuôi.
• Bộ đội làm việc ở vùng biên giới.
• Những người đi du lịch, tham gia các hoạt động ngoài trời ở vùng có dịch (như tắm suối, thác nước).

2. Các biện pháp điều trị bệnh do xoắn khuẩn Leptospira

Nếu có các triệu chứng nghi ngờ nhiễm Leptospira (sốt cao đột ngột, đau cơ dữ dội, đau đầu, đỏ mắt, buồn nôn, nôn, tiêu chảy...) hoặc có yếu tố nguy cơ, hãy đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Việc điều trị sớm bằng kháng sinh là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Người bệnh cần tuân thủ theo phác đồ của bác sĩ, kết hợp cả phương pháp dùng thuốc và không dùng thuốc.

2.1 Hỗ trợ điều trị

- Nghỉ ngơi: Người bệnh cần nghỉ ngơi hoàn toàn để cơ thể có đủ sức chống lại vi khuẩn.

- Dinh dưỡng: Ăn các loại thức ăn dễ tiêu hóa, uống nhiều nước để bù nước và điện giải, đặc biệt khi có các triệu chứng như sốt, nôn mửa, tiêu chảy.

2.2 Biện pháp dùng thuốc

Điều trị bằng thuốc là biện pháp then chốt để tiêu diệt vi khuẩn và kiểm soát các triệu chứng của bệnh. Thuốc phải được bác sĩ chỉ định và theo dõi chặt chẽ.

Thuốc kháng sinh: Kháng sinh có hiệu quả nhất khi được sử dụng sớm, ngay trong giai đoạn đầu của bệnh.

- Với thể nhẹ, các kháng sinh đường uống có thể được chỉ định:

+ Doxycycline là lựa chọn hàng đầu.

+ Amoxicillin hoặc ampicillin có thể được sử dụng thay thế, đặc biệt cho trẻ em và phụ nữ có thai do chống chỉ định với doxycycline.

+ Azithromycin, erythromycin: Cũng có hiệu quả trong một số trường hợp, thường được chỉ định cho người dị ứng với penicillin.

Liều lượng và thời gian sử dụng sẽ do bác sĩ quyết định, thông thường cần phải uống thuốc kéo dài khoảng 7 ngày.

- Với thể nặng, có vàng da, xuất huyết, suy đa tạng... bệnh nhân cần nhập viện và được điều trị bằng kháng sinh đường tiêm tĩnh mạch để đảm bảo hiệu quả nhanh chóng và tối đa. Thời gian điều trị thường là 7 ngày.

Các thuốc thường dùng bao gồm:

+ Penicillin G được coi là thuốc hiệu quả nhất trong điều trị Leptospira.

+ Ceftriaxone là một kháng sinh thuộc nhóm cephalosporin thế hệ 3, được khuyến cáo rộng rãi điều trị bệnh lý này.

+ Cefotaxime cũng là một lựa chọn khác trong nhóm cephalosporin.

+ Hồi sức tích cực: Đối với các trường hợp suy thận, suy gan, suy hô hấp, xuất huyết nặng, người bệnh cần được theo dõi và điều trị tại các khoa hồi sức tích cực (chạy thận nhân tạo, thở máy...).

Thuốc điều trị triệu chứng

- Thuốc hạ sốt, giảm đau: Dùng các thuốc hạ sốt, giảm đau thông thường như paracetamol.

- Bù nước và điện giải: Truyền dịch, truyền điện giải khi bệnh nhân bị mất nước do sốt cao, nôn, tiêu chảy để phòng ngừa suy thận.

Điều trị biến chứng nặng

Đối với các trường hợp bệnh nặng gây suy đa tạng (suy gan, suy thận), người bệnh cần được hỗ trợ y tế tích cực như lọc máu, thở máy, truyền máu...

Thuốc dự phòng

Đối với những người có nguy cơ phơi nhiễm cao, ví dụ như đi vào vùng dịch, tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, bác sĩ có thể chỉ định dùng doxycycline dự phòng, đặc biệt trong vùng có dịch.

3. Các lưu ý quan trọng khi dùng thuốc

- Điều trị sớm: Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Kháng sinh có hiệu quả cao nhất khi được dùng sớm, ngay từ những ngày đầu của bệnh. Nếu dùng quá muộn (thường sau ngày thứ 5), hiệu quả sẽ giảm đáng kể và nguy cơ biến chứng tăng cao.

- Không tự ý dùng thuốc: Việc chẩn đoán và chỉ định thuốc phải do bác sĩ thực hiện. Người bệnh không nên tự mua thuốc về uống vì có thể không đúng loại, không đủ liều, hoặc không đúng đường dùng, gây nguy hiểm đến tính mạng.

- Phản ứng Jarisch-Herxheimer: Một số bệnh nhân có thể gặp phản ứng này khi bắt đầu điều trị bằng penicillin. Đây là một phản ứng miễn dịch cấp tính do sự giải phóng độc tố từ vi khuẩn chết hàng loạt, gây ra sốt cao, ớn lạnh, hạ huyết áp; là dấu hiệu cho thấy thuốc đang có tác dụng, nhưng cần được theo dõi chặt chẽ tại bệnh viện.

4. Biện dự phòng bệnh

Các biện pháp này chủ yếu nhằm mục đích phòng ngừa lây nhiễm và hỗ trợ điều trị, giúp người bệnh hồi phục tốt hơn.

- Diệt chuột: Đây là biện pháp quan trọng nhất vì chuột là vật chủ chính mang mầm bệnh; cần dọn dẹp nhà cửa, kho bãi, nơi ở của chuột và sử dụng các biện pháp diệt chuột phù hợp.

- Kiểm soát nguồn nước: Vi khuẩn xoắn móc câu sống tốt trong môi trường nước và đất ẩm ướt; cần tránh tiếp xúc với nước bẩn, nước tù đọng ở ao, hồ, sông, suối, cống rãnh, đặc biệt là sau các trận mưa lớn hoặc lũ lụt.

- Trang bị bảo hộ: Những người có nguy cơ cao (như nông dân, công nhân vệ sinh, nhân viên thú y, bộ đội...) cần trang bị đầy đủ quần áo bảo hộ, ủng cao su, găng tay khi tiếp xúc với môi trường có khả năng nhiễm khuẩn.

- Vệ sinh cá nhân: Luôn rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với động vật hoặc môi trường bẩn. Cần xử lý cẩn thận các vết thương hở trên da để tránh vi khuẩn xâm nhập.

- Tiêm vaccine: Đây là biện pháp phòng bệnh đặc hiệu. Vaccine phòng bệnh thường được khuyến cáo cho những người làm việc trong môi trường có nguy cơ cao.

Mời độc giả xem thêm video: