Trạm y tế xã giữ vai trò nòng cốt trong mô hình chính quyền hai cấp

Y tế xã không gián đoạn trong quá trình sắp xếp bộ máy

Dù định hướng lâu dài có những thay đổi về tổ chức, nhưng hệ thống Trạm y tế xã vẫn tiếp tục hoạt động ổn định, đảm nhiệm vai trò chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân như tiêm chủng, khám bệnh, theo dõi dịch tễ…

Chị Nguyễn Thị Thắng, đang mang thai tháng thứ 7, đến Trạm y tế xã Hùng Chân khám định kỳ và cho biết, chị và mọi người thường xuyên đến trạm y tế để thăm khám sức khoẻ. "Đến trạm vừa gần gũi, vừa yên tâm. Trạm y tế gần, có bác sĩ giỏi dân tin tưởng đến điều trị", chị Thắng nói.

Với chị Thắng cũng như nhiều người dân địa phương, trạm y tế xã từ lâu đã trở thành địa chỉ tin cậy trong chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Cũng tại trạm, bà Vi Thị Thắm (trú cùng xã) đến làm thủ tục liên quan đến bảo hiểm y tế. "Mọi việc diễn ra nhanh chóng, thuận tiện. Từ tiếp nhận hồ sơ, cấp giấy tờ đến xác nhận BHYT đều được cán bộ hướng dẫn tận tình, không để người dân phải chờ lâu," bà Thắm hài lòng nói.

Bác sĩ Vi Văn Đào, Trưởng Trạm Y tế xã Châu Phong, huyện Quỳ Châu (nay là xã Hùng Chân), cho biết, hiện mọi hoạt động tại trạm y tế vẫn diễn ra bình thường, không có gián đoạn. "Khám chữa bệnh, tiêm chủng mở rộng, y tế dự phòng… vẫn được triển khai như thường lệ. Trạm hiện hoạt động ổn định, chưa có thay đổi lớn nào. Chúng tôi đang chờ hướng dẫn tiếp theo từ cấp trên để thực hiện theo đúng lộ trình", bác sĩ Vi Văn Đào chia sẻ.

Trung tâm Y tế TP Vinh hiện đảm nhiệm việc cung ứng các dịch vụ chuyên môn, kỹ thuật trong lĩnh vực y tế dự phòng và dân số cho 6 phường gồm Trường Vinh, Thành Vinh, Vinh Hưng, Vinh Phú, Vinh Lộc và Cửa Lò. Đồng thời, đơn vị cũng trực tiếp quản lý, chỉ đạo và hướng dẫn hoạt động cho 33 trạm y tế đóng trên địa bàn các phường này.

Song song đó, Bệnh viện Đa khoa TP Vinh chịu trách nhiệm hướng dẫn chuyên môn về khám, chữa bệnh và khám chữa bệnh bảo hiểm y tế cho toàn bộ 33 trạm y tế nói trên, đảm bảo hoạt động chuyên môn diễn ra đồng bộ và hiệu quả.

Bác sĩ Lô Anh Tuấn, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Y tế huyện Con Cuông cho biết, đơn vị đang triển khai đầy đủ các nhiệm vụ cung cấp dịch vụ y tế trên địa bàn liên xã được phân công. Trung tâm đã chỉ đạo các khoa chuyên môn và các trạm y tế cơ sở tăng cường giám sát dịch tễ, chủ động phòng chống dịch bệnh, đẩy mạnh tiêm chủng định kỳ, đặc biệt là chuẩn bị kỹ lưỡng cho chiến dịch bổ sung Vitamin A sắp tới.

"Chúng tôi đã tổ chức kiểm tra công tác dược và trang thiết bị tại các trạm y tế. Qua đó đánh giá thực trạng, kịp thời hướng dẫn, hỗ trợ các trạm nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng thuốc và thiết bị, đáp ứng tốt hơn nhu cầu khám chữa bệnh của người dân trong giai đoạn mới", bác sĩ Tuấn nhấn mạnh.

Về công tác khám chữa bệnh và phòng chống dịch, Sở Y tế Nghệ An yêu cầu các đơn vị phối hợp chặt chẽ với Bảo hiểm xã hội Khu vực VII và Bảo hiểm xã hội liên huyện tiếp tục duy trì hoạt động khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. Đồng thời, thực hiện nghiêm túc hợp đồng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế với các trạm y tế, theo đúng hướng dẫn về đăng ký khám bệnh ban đầu và chuyển tuyến giữa các cơ sở.

Sở Y tế cho biết, việc triển khai nghiêm các chỉ đạo để đảm bảo không làm gián đoạn hay ảnh hưởng đến hoạt động cung cấp dịch vụ y tế tại địa phương cho đến khi có hướng dẫn mới. Hiện tại, chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị y tế cơ sở vẫn giữ nguyên như trước. Các trung tâm y tế và trạm y tế trên địa bàn đã xác định rõ vai trò, nhiệm vụ và yên tâm trong công tác.

Hiện, Sở Y tế Nghệ An duy trì nguyên trạng các đơn vị sự nghiệp y tế cấp tỉnh và cấp huyện. Các bệnh viện và trung tâm y tế huyện tiếp tục được quản lý để đảm bảo cung ứng dịch vụ y tế công liên xã, phường. Trung tâm y tế chịu trách nhiệm hướng dẫn, triển khai các hoạt động về y tế dự phòng, dân số, an toàn thực phẩm đối với các trạm y tế trực thuộc.

Phân quyền cho chính quyền xã, nâng cao hiệu quả từ cơ sở

Một điểm mới quan trọng trong lĩnh vực y tế tại Nghệ An là việc phân quyền trực tiếp cho UBND xã, thay vì cấp huyện như trước. Điều này tạo ra sự chủ động hơn trong chỉ đạo và tổ chức thực hiện các hoạt động y tế tại địa phương.

Từ tháng 7/2025, UBND xã được giao nhiều nhiệm vụ như phòng chống dịch, quản lý hành nghề y dược, giám sát an toàn thực phẩm… Chủ tịch UBND xã giữ vai trò Trưởng ban chỉ đạo liên ngành về an toàn thực phẩm, có quyền kiểm tra các cơ sở ăn uống và xử lý vi phạm tại chỗ.

Ông Lô Thanh Nhất, Bí thư xã Nga My cho biết, một trong những điểm nổi bật trong triển khai lĩnh vực y tế tại cấp xã hiện nay là việc phân quyền trực tiếp cho UBND xã, thay vì trước đây do cấp huyện đảm nhiệm. Theo đó, chính quyền xã không chỉ phối hợp mà còn chủ động đảm nhận nhiều nhiệm vụ mới.

"Y tế giờ không còn là chuyện riêng của ngành y tế nữa. Hiện, Trung tâm Y tế tuyến huyện vẫn giữ vai trò chuyên môn quan trọng, thường xuyên hỗ trợ và giám sát hoạt động y tế ở tuyến xã, đặc biệt tại các khu vực miền núi, biên giới," ông Nhất nói.

Từ tháng 7 này, UBND cấp xã được giao thêm nhiều nhiệm vụ trong lĩnh vực y tế, từ phòng chống dịch bệnh đến quản lý hành nghề y dược và giám sát an toàn thực phẩm. Chủ tịch UBND xã đồng thời giữ chức Trưởng ban Chỉ đạo liên ngành về an toàn thực phẩm.

UBND xã chủ động tiến hành kiểm tra các bếp ăn tập thể, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống và xử lý các vi phạm ngay tại chỗ, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý an toàn thực phẩm tại địa phương.

Trao đổi với PV, bác sĩ Vi Xuân Chiến, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Tương Dương cho biết, đơn vị luôn bám sát địa bàn, tăng cường tập huấn và chuyển giao nhiệm vụ theo các hướng dẫn mới.

Bên cạnh nhiệm vụ y tế truyền thống, các chính sách về dân số, bảo trợ xã hội và chăm sóc trẻ em cũng được tích hợp trong hoạt động y tế cộng đồng, giúp địa phương quản lý hiệu quả và toàn diện hơn.

Việc phân cấp, phân quyền rõ ràng cho chính quyền xã trong lĩnh vực y tế được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả chăm sóc sức khỏe nhân dân, tạo sự linh hoạt và chủ động ngay từ cơ sở yếu tố then chốt để mô hình chính quyền hai cấp phát huy hiệu quả thực chất, đáp ứng sát nhu cầu của người dân trong giai đoạn mới.