Từ vụ thảm họa lũ quét ở Texas (Mỹ), chuyên gia cảnh báo rủi ro thiên tai các khu cắm trại ở Việt Nam

Tô Hội 07/07/2025 05:52

Dưới tác động của biến đổi khí hậu, các cơn mưa cực đoan có thể đến bất ngờ mà việc dự báo sớm trước 24 giờ cũng có thể không chính xác do vậy phải gia tăng các trạm đo mưa tự động ở thượng nguồn các sông.

Thảm họa diễn ra sau 3 giờ mưa liên tiếp

Trận lũ quét bất ngờ tại bang Texas (Mỹ) đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 37 người và khiến ít nhất 27 người mất tích.

Lũ quét xảy ra rạng sáng 4/7 (giờ địa phương) tại Hạt Kerr, sau khi mưa lớn 250mm trút xuống chỉ trong vài giờ, khiến sông Guadalupe tràn bờ và tạo ra dòng nước lũ hung hãn quét qua thị trấn nhỏ Hunt. Đây cũng là nơi đang diễn ra trại hè Camp Mystic với 750 trẻ em đang sinh hoạt - địa điểm chịu thiệt hại nặng nề nhất trong đợt thiên tai này.

Tính đến sáng 6/7 (giờ Việt Nam), trận lũ quét kinh hoàng đã khiến ít nhất 51 người thiệt mạng, trong đó có 15 trẻ em. Chính quyền địa phương cho biết hơn 850 người đã được cứu hoặc sơ tán khỏi vùng nguy hiểm.

Từ vụ thảm họa lũ quét ở Texas (Mỹ), chuyên gia cảnh báo rủi ro thiên tai các khu cắm trại ở Việt Nam- Ảnh 2.
Lũ quét ở Texas (Mỹ) gây thiệt hại khủng khiếp.

Tại trại hè Camp Mystic - khu trại dành cho bé gái bên sông Guadalupe - thi thể 4 trại sinh mất tích đã được tìm thấy. 27 em khác vẫn chưa được phát hiện, buộc lực lượng cứu hộ tiếp tục chạy đua với thời gian giữa thời tiết khắc nghiệt.

Texas vốn thường xuyên hứng chịu lũ quét do mưa lớn, nhưng thảm họa lần này đặc biệt nghiêm trọng vì xảy ra vào mùa hè, thời điểm hàng nghìn trẻ em tham gia các trại hè ngoài trời.

Theo hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa Chip Roy, đây là "trận lũ thế kỷ", trong khi đó, Tổng thống Donald Trump mô tả thảm họa này là một "thảm kịch kinh hoàng và gây sốc".

TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai cho biết, lũ lụt nghiêm trọng tại Texas vào đêm mùng 3, rạng sáng ngày 4/7, đặc biệt tại khu vực miền Trung Texas, được ghi nhận là một trong những thảm họa thiên tai nghiêm trọng nhất trong lịch sử khu vực này. Đây là một thảm họa quá lớn gây ra bởi một cơn mưa trong vòng 3 tiếng đồng hồ.

Theo TS Huy, nguyên nhân thảm họa là do mưa lớn cực đoan trong thời gian ngắn. Các báo cáo cho biết khu vực miền Trung Texas, đặc biệt là hạt Kerr và khu vực xung quanh sông Guadalupe, đã hứng chịu lượng mưa lớn từ 120-250 mm chỉ trong vài giờ vào đêm 3/7 và rạng sáng 4/7/2025. Lượng mưa kỷ lục này tương đương với lượng mưa của cả tháng trút xuống trong thời gian ngắn, khiến mực nước sông Guadalupe dâng cao đột ngột hơn 6 mét chỉ trong chưa đầy 2 giờ.

Khu vực gần Hunt, gần Kerrville, ghi nhận lượng mưa 165 mm trong 3 giờ, được đánh giá là trận mưa lớn nhất trong vòng 100 năm tại khu vực này.

Mưa lớn kết hợp với cấu trúc địa hình đặc thù. Khu vực Texas Hill Country, nơi xảy ra lũ quét, được mệnh danh là "hẻm lũ quét" (Flash Flood Alley) của Mỹ. Cấu trúc đất đá mỏng và địa hình dốc khiến nước mưa chảy nhanh, không thấm được vào đất, dẫn đến dòng chảy mạnh và lũ quét bất ngờ.

Các con sông, suối và khu vực trũng thấp trong khu vực không đủ khả năng chứa hoặc thoát nước nhanh khi lượng mưa lớn đổ xuống liên tục, gây ngập lụt nghiêm trọng.

Trên sông Guadalupe có một con đập nhỏ mang tên Ingram Dam (có thể nhìn thấy rõ trên google map đính kèm). Con đập này tích nước trên sông nhưng khi mưa quá lớn thì xảy ra tràn đập và tạo ra lũ quét khu vực hạ lưu, quét qua khu vực đang có sự kiện cắm trại qua đêm của đoàn nữ sinh. Đây là nơi xảy ra thiệt hại nhân mạng nhiều nhất.

Vai trò của công tác dự báo trong phòng ngừa thảm họa

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, thảm họa lũ quét ở Texas cho thấy khoa học công nghệ cao nhất cũng không thể dự báo được mưa và lũ quét bất ngờ. Các quốc gia có trình độ khoa học công nghệ bậc cao nhất thế giới cũng phải gánh chịu hệ quả của mưa lũ - nắng nóng. Biến đổi khí hậu làm các trận mưa trở nên nghiêm trọng hơn. Nắng nóng hay sóng nhiệt cũng bất thường hơn và khó đoán định.

TS Nguyễn Ngọc Huy chia sẻ, theo dõi trên trang dự báo thời tiết Quốc gia tại bang Texas thì thấy, ngày 3/7 cơ quan này có dự báo mưa lớn sẽ xảy ra ở khu vực phía Nam, miền Trung Texas. Dự báo không chỉ rõ khu vực hạt Kerr. Không có cảnh báo lũ quét và hướng dẫn kèm theo.

Trong ngày 3/7 cơ quan này có cập nhật dự báo sẽ có mưa lớn có thể đạt mức 1-3 inch (25 - 57mm), và có nơi có thể đạt 5-7 inch (177mm). Không đề cập đến hạt Kerr. Kèm theo dự báo là đề nghị theo dõi lụt. Sau đó cả ngày 3/7 cơ quan này không có thêm cập nhật dự báo nào.

Rạng sáng ngày 4/7, khi mưa lớn đã xảy ra và cơ quan dịch vụ thời tiết Quốc gia tại Texas đưa ra cảnh báo khẩn cấp. Lúc này lụt đã xảy ra và tất cả khu vực cắm trại bị lũ quét đi. Rạng sáng 4/7, bản tin lúc 4h10 cập nhật lượng mưa là 7,85 inch (200mm) qua theo dõi radar.

Rạng sáng 4/7, vào lúc 5h10 cơ quan này đưa ra bản tin cảnh báo lụt trên sông Guadalupe lớn thứ 2 lịch sử. Lúc này nước đã tràn đập và lũ quét đã xảy ra trước đó.

"Như vậy có thể thấy công tác dự báo cơn mưa này chưa thật sự sát với thực tế mưa và thông tin dự báo có thể đã không đến được đoàn người cắm trại cũng như người dân địa phương", TS Huy nhận định.

Chánh án hạt Kerr, ông Rob Kelly, "thừa nhận rằng khu vực này không có hệ thống cảnh báo lũ hiệu quả. Trận lũ quét xảy ra trước bình minh ngày 4/7 mà hầu như không có cảnh báo trước, khiến người dân và chính quyền không kịp ứng phó". Việc thiếu chuẩn bị và cảnh báo sớm đã làm tăng mức độ thiệt hại, đặc biệt tại các khu vực như Trại Mystic, nơi nhiều nữ sinh bị mắc kẹt hoặc mất tích.

Khu vực dọc sông Guadalupe, nơi xảy ra lũ quét, là địa điểm tổ chức nhiều trại hè, bao gồm Trại Mystic với khoảng 750 trẻ em. Việc xây dựng các cơ sở hạ tầng như trại hè ở khu vực có nguy cơ lũ lụt cao, mà không có biện pháp phòng ngừa đầy đủ, đã làm tăng nguy cơ thương vong.

Thời điểm xảy ra lũ quét vào khoảng 3 giờ sáng. Khi đó hầu hết các trại sinh đang ngủ trong các lều trại và bị bất ngờ. Nước ập xuống trong màn đêm và các em đã không tìm thấy hướng đi và chạy khỏi khu vực lũ quét.

Chuyên gia cho rằng, thảm họa này là bài học cho Việt Nam, các khu cắm trại có tổ chức hoặc tự phát cần theo dõi thông tin dự báo thời tiết cực đoan. Thậm chí có thông tin dự báo rồi nhưng cũng cần nâng cao cảnh giác khi có mưa rừng. Các con suối ở Việt Nam tiềm ẩn nhiều nguy cơ có nước lũ về đột ngột vì vậy các chủ cơ sở du lịch cắm trại cần được trang bị kiến thức phòng tránh thiên tai, phổ biến thông tin phòng tránh thiên tai cho nhân viên và nhân viên cung cấp thông tin đó đến khách hàng. Chẳng hạn trong trường hợp có cảnh báo lũ về thì phải dừng ngay lập tức hoạt động cắm trại, sơ tán người và lán trại lên cao.

Dưới tác động của biến đổi khí hậu, các cơn mưa cực đoan có thể đến bất ngờ mà việc dự báo sớm trước 24 giờ cũng có thể không chính xác. Vì vậy rất cần lắp đặt các trạm đo mưa tự động ở thượng nguồn các con sông, suối nơi tổ chức cắm trại và cập nhật thông tin dự báo, cảnh báo sớm thường xuyên.

Theo suckhoedoisong.vn
https://suckhoedoisong.vn/tu-vu-tham-hoa-lu-quet-o-texas-my-chuyen-gia-canh-bao-rui-ro-thien-tai-cac-khu-cam-trai-o-viet-nam-169250706214452162.htm
Copy Link
https://suckhoedoisong.vn/tu-vu-tham-hoa-lu-quet-o-texas-my-chuyen-gia-canh-bao-rui-ro-thien-tai-cac-khu-cam-trai-o-viet-nam-169250706214452162.htm
    Nổi bật
        Mới nhất
        Từ vụ thảm họa lũ quét ở Texas (Mỹ), chuyên gia cảnh báo rủi ro thiên tai các khu cắm trại ở Việt Nam
        • Mặc định
        POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO