WHO khuyến cáo điều trị HIV sớm cho bệnh nhân đồng nhiễm Mpox

1. Vì sao người nhiễm HIV dễ bị ảnh hưởng nặng khi mắc Mpox?

Theo WHO, Mpox (trước đây gọi là Monkeypox) có diễn biến nghiêm trọng hơn ở những người nhiễm HIV, đặc biệt ở nhóm bệnh nhân có hệ miễn dịch suy giảm. Thực tế cho thấy, nhóm này có tỷ lệ nhập viện và tử vong cao hơn so với những bệnh nhân không nhiễm HIV. Những người có số lượng tế bào CD4 dưới 200 tế bào/mm³, mắc HIV giai đoạn tiến triển được xác định là đối tượng nguy cơ cao nhất.

Việc khởi trị ARV sớm giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm tải lượng virus HIV, từ đó giảm mức độ nặng của Mpox và hạn chế biến chứng nguy hiểm. Đây cũng là một bước quan trọng để giảm lây truyền HIV trong cộng đồng.

Đậu mùa khỉ (Mpox) có diễn biến nghiêm trọng hơn ở những người nhiễm HIV.

2. Khuyến cáo điều trị ARV sớm – lợi ích vượt trội nguy cơ

WHO tái khẳng định, việc bắt đầu điều trị ARV càng sớm càng tốt – lý tưởng trong vòng 7 ngày kể từ khi chẩn đoán HIV, thậm chí có thể khởi trị ngay trong ngày phát hiện bệnh để giảm tỷ lệ tử vong và đạt được sự ức chế virus.

Mặc dù có một số lo ngại về hội chứng viêm phục hồi miễn dịch (IRIS) – tình trạng hệ miễn dịch hồi phục quá nhanh và gây phản ứng viêm mạnh – các chuyên gia cho rằng lợi ích của điều trị sớm vượt trội hơn nhiều so với rủi ro này, nhất là trong bối cảnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu hiệu quả cho Mpox.

Hướng dẫn cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xét nghiệm HIV sớm cho tất cả bệnh nhân nghi ngờ hoặc đã xác định nhiễm HIV. Đối với bệnh nhân đã và đang dùng ARV với tải lượng virus được kiểm soát tốt, WHO nhấn mạnh cần duy trì điều trị liên tục, không gián đoạn, ngay cả khi mắc thêm Mpox.

3. Xét nghiệm HIV sớm – Chìa khóa phát hiện đồng nhiễm

Hướng dẫn mới nhấn mạnh tầm quan trọng của xét nghiệm HIV sớm cho tất cả bệnh nhân nghi ngờ hoặc đã xác định mắc Mpox. Đây là cơ sở để có chiến lược điều trị và chăm sóc toàn diện, giảm thiểu nguy cơ biến chứng nặng.

Ngoài ra, WHO khuyến nghị triển khai xét nghiệm tích hợp HIV và giang mai trong bối cảnh ứng phó dịch bệnh. Việc kết hợp này giúp mở rộng cơ hội phát hiện sớm nhiều bệnh lây truyền qua đường tình dục, hỗ trợ quản lý và điều trị hiệu quả.

Tiến sĩ Meg Doherty, Giám đốc Chương trình HIV, Viêm gan và STI Toàn cầu của WHO, cho biết: "Chúng ta hiện biết rằng những người nhiễm HIV, đặc biệt là những người có số lượng tế bào CD4 dưới 200 tế bào/mm³, có nguy cơ mắc bệnh nặng và tử vong do MPOX. Việc đảm bảo tiếp cận sớm với xét nghiệm và điều trị HIV và giang mai cho tất cả những người được xác nhận hoặc nghi ngờ mắc MPOX, cũng như tiếp cận kịp thời với vắc-xin và thuốc kháng virus MPOX, sẽ cứu sống được nhiều người".

4. Cam kết của WHO trong chăm sóc tích hợp

Bản cập nhật hướng dẫn lần này phản ánh cam kết của WHO trong việc thúc đẩy chăm sóc y tế tích hợp, lấy người bệnh làm trung tâm. Tổ chức này nhấn mạnh, việc điều trị HIV kịp thời không chỉ giúp kiểm soát HIV mà còn làm giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng ở bệnh nhân đồng nhiễm Mpox.

Đồng thời, WHO đã công bố các quy trình vận hành tiêu chuẩn (SOPs) cho xét nghiệm và chẩn đoán sớm, nhằm hỗ trợ các quốc gia triển khai hiệu quả hơn các chương trình phòng chống HIV, giang mai và Mpox, như một phần của ứng phó với dịch bệnh.

5. Ý nghĩa đối với cộng đồng và hệ thống y tế

• Đối với người bệnh: Điều trị ARV sớm giúp cải thiện tiên lượng, giảm nguy cơ bệnh nặng và tử vong, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống.
• Đối với cộng đồng: Tăng tỷ lệ phát hiện HIV và Mpox, giảm lây truyền, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
• Đối với hệ thống y tế: Việc áp dụng hướng dẫn mới sẽ tối ưu hóa nguồn lực, tăng hiệu quả quản lý dịch bệnh và hỗ trợ đạt mục tiêu y tế toàn cầu đến năm 2030.

Khuyến cáo mới nhất của WHO là lời nhắc nhở mạnh mẽ về tầm quan trọng của xét nghiệm và điều trị HIV sớm cho bệnh nhân đồng nhiễm Mpox. Việc khởi trị ARV nhanh chóng không chỉ mang lại lợi ích cho cá nhân người bệnh mà còn có ý nghĩa lớn đối với sức khỏe cộng đồng, góp phần giảm gánh nặng dịch bệnh toàn cầu.

Mời độc giả xem thêm: