Cẩn trọng mắc hội chứng ống cổ tay vì làm việc liên tục với chuột máy tính

Theo chia sẻ của chị Minh Phương (27 tuổi, nhân viên văn phòng), cách đây vài tháng chị này tự nhiên cảm thấy bàn tay bị đau nhức. Cứ thời điểm nào cơ quan có nhiều việc, phải sử dụng máy tính nhiều bàn tay lại đau nhức đặc biệt là bàn tay bên phải do phải thường xuyên dùng chuột.

"Ban đầu, tôi thấy phần cổ tay và các ngón hơi mỏi. Nhưng tôi nghĩ chắc do làm nhiều nên cũng không để tâm lắm. Càng ngày, tình trạng này càng nặng hơn. Từ cảm giác mỏi chuyển thành đau nhói, tê ở các ngón tay. Có lần cầm đũa gắp thức ăn, tôi thấy bàn tay đau nhói, đũa còn bị rơi xuống sàn", chị Phương kể.

Cùng cảnh ngộ, chị Vũ Hằng (38 tuổi, công tác tại một cơ quan Nhà nước tại Hà Nội) cũng thường xuyên xuất hiện cơn đau ở bàn tay và cánh tay hơn một năm nay. Thời gian đầu, chị Hằng cảm thấy buồn bực, tê ở phần cổ tay và ngón cái. Thời gian gần đây, cảm giác này gia tăng rõ rệt. "Khi gõ phím, các đầu ngón tay của tôi có cảm giác gai đau và tê rất khó chị. Đôi khi cơn tê còn lan lên tận cẳng tay.

Trên Zing, BSCKI Nguyễn Hữu Khánh, khoa Nội Thần kinh (Bệnh viện Thành phố Thủ Đức, TP.HCM) cho biết, với các triệu chứng đau hoặc tê ở ngón tay sẽ nghĩ ngay đến hội chứng ống cổ tay.

Theo Medical News Today, tại Mỹ, cứ 1.000 người thì có 1-3 người bị ảnh hưởng bởi hội chứng ống cổ tay. Nhiều năm gần đây, số người trẻ đi khám vì tê bàn tay, do hội chứng ống cổ tay tăng dần. Trong nhóm người trẻ bị hội chứng ống cổ tay, nhân viên văn phòng chiếm đa số.

Theo bác sĩ Hữu Khánh, độ tuổi thường gặp là từ thanh thiếu niên đến trung niên, nữ giới gặp nhiều hơn nam giới, đặc biệt là người sử dụng cổ tay nhiều với các công việc liên quan đến việc lặp lại cùng một chuyển động với cổ tay trong một thời gian dài.

Hội chứng ống cổ tay là gì?

Hội chứng ống cổ tay là tình trạng phổ biến trong cộng đồng gây đau, tê bì bàn tay ở một hay cả hai bên. Đây tình trạng bệnh lý chèn ép dây thần kinh ngoại biên hay gặp nhất. Hội chứng này xảy ra khi thần kinh giữa bị chèn ép khi đi ngang qua ống cổ tay. Hậu quả của việc chèn ép là gây viêm, đau, tê, giảm hoặc mất cảm giác vùng da bàn tay thuộc chi phối của thần kinh giữa, khiến người bệnh khó chịu.

So với nam giới, tỷ lệ nữ giới bị hội chứng ống cổ tay cao gấp 3 lần, nguyên nhân do kích thước cổ tay của nữ giới thường nhỏ hơn nên dây thần kinh dễ bị đè ép hơn. Dạng rối loạn này thường tiến triển chậm theo thời gian, đến khi mức độ chèn ép nặng ảnh hưởng đến chức năng thần kinh, bệnh nhân mới cảm thấy tê hay ngứa ran ở các ngón tay.

Biểu hiện của hội chứng ống cổ tay

Cảm giác các ngón tay sưng phồng mơ hồ.

Tê bì tay, ngứa ran, nóng rát và đau đớn, xảy ra chủ yếu ở ngón tay cái, ngón trỏ, ngón giữa và 1 phần ngón đeo nhẫn; triệu chứng tê bì đôi khi lan lên cẳng tay và cánh tay.

Đau hoặc ngứa ran có thể đi lên cẳng tay về phía vai.

Nặng hơn sẽ có tình trạng tay yếu và vụng về, đau cơ, chuột rút và có thể gây khó khăn cho việc thực hiện các động tác mà bình thường vẫn làm tốt như cầm nắm đồ vật, cài nút quần áo, sử dụng điện thoại, lái xe hoặc đọc sách...

Đánh rơi đồ vật do cảm giác bàn tay tê liệt hoặc mất nhận thức về vị trí của tay trong không gian.

Triệu chứng của hội chứng ống cổ tay bắt đầu dần dần mà không có một chấn thương cụ thể nào xảy ra trước đó. Đôi khi các triệu chứng lại xảy ra ban đêm nếu người bệnh ngủ với cổ tay bị cong, gây ra áp lực lên dây thần kinh giữa. Ban đầu, các triệu chứng chỉ thoáng qua, người bệnh đôi khi không nhận biết được. Chỉ đến khi tình trạng xấu đi, các triệu chứng xảy ra thường xuyên hơn hoặc kéo dài trong thời gian dài hơn mới thấy bất thường và đi khám. Lúc này, tình trạng chèn ép trên thần kinh giữa đã thực sự nặng nề.

Nguyên nhân nào gây ra hội chứng ống cổ tay?

Hội chứng ống cổ tay là hệ quả của sự kết hợp nhiều yếu tố. Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ và người già có tỷ lệ cao mắc phải bệnh lý này.

Các nguyên nhân của hội chứng ống cổ tay bao gồm:

Di truyền: Đây có thể là một yếu tố quan trọng. Đường hầm ống cổ tay có kích thước nhỏ hơn ở một số chủng tộc hoặc có sự khác biệt về mặt giải phẫu làm thu hẹp không gian, khiến cho dây thần kinh giữa dễ bị chèn ép hơn.

Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp ba lần so với nam giới, do nhìn chung họ có đường hầm ống cổ tay nhỏ hơn.

Sử dụng tay lặp đi lặp lại: Lặp đi lặp lại cùng một chuyển động của bàn tay và cổ tay trong một thời gian dài có thể làm tổn thương các gân ở cổ tay, gây sưng viêm và gây áp lực lên dây thần kinh.

Vị trí tay và cổ tay: Thực hiện các hoạt động cần phải uốn cong, gập duỗi quá mức bàn tay và cổ tay trong một thời gian dài có thể làm tăng áp lực lên dây thần kinh.

Thai kỳ: Thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ có thể gây sưng viêm các thành phần trong ống cổ tay.

Các bệnh lý đi kèm: Tổng trạng béo phì, bệnh tiểu đường, viêm khớp dạng thấp, suy thận và rối loạn chức năng tuyến giáp là những bệnh lý có liên quan đến hội chứng ống cổ tay;

Sau tổn thương cổ tay: Do viêm khớp, viêm dây chằng, viêm đơn dây, đa dây thần kinh hay cả các chấn thương cổ tay, chẳng hạn như trật khớp, gãy xương. Những điều này làm thay đổi không gian trong ống cổ tay và gây áp lực lên dây thần kinh giữa.

Hội chứng ống cổ tay gây ảnh hưởng gì?

Tình trạng chèn ép thần kinh giữa kéo dài khiến người bệnh bị hẹp ống cổ tay, gây đau, tê, giảm hoặc mất cảm giác vùng da tay thuộc chi phối của thần kinh giữa, nặng hơn có thể gây teo cơ, giảm chức năng và vận động bàn tay.

Nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể khỏi hoàn toàn, ngược lại sẽ gây ra những tổn thương và di chứng kéo dài làm ảnh hưởng lớn tới sinh hoạt và công việc của người bệnh. 

Phương pháp điều trị hội chứng ống cổ tay

Theo BS.CKI Nguyễn Ngọc Công (Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, TPHCM) việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào tình trạng của người bệnh. Các phương pháp chữa trị gồm:

Điều trị nội khoa: Được chỉ định trong giai đoạn đầu của hội chứng viêm đau ống cổ tay trên lâm sàng. Bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc chống viêm phi steroid, hoặc dùng corticoid đường uống; đồng thời hạn chế các vận động làm gấp hoặc ngửa cổ tay quá mức nhằm giảm áp lực trong ống cổ tay. 

Dùng nẹp cổ tay: Phương pháp này có thể thực hiện vào ban đêm hoặc liên tục cả ngày. Những nghiên cứu cho thấy dùng nẹp cổ tay có thể làm cải thiện các triệu chứng sau 4 tuần điều trị. 

Điều trị ngoại khoa: Được áp dụng cho người bệnh ở giai đoạn nặng, có dấu hiệu rối loạn cảm giác, teo cơ hoặc đã điều trị nội khoa nhiều tháng mà tình trạng bệnh không thuyên giảm. Trước đây, phẫu thuật mổ mở kinh điển với đường mổ dọc gan tay hoặc mổ mở nhỏ ít xâm lấn là kỹ thuật thường được sử dụng. Tuy nhiên, hiện nay phương pháp mổ nội soi là phương pháp điều trị được sử dụng rộng rãi hơn. Phương pháp này có ưu điểm: ít xâm lấn, ít tai biến, giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng yếu tố thẩm mỹ đảm bảo, thời gian phục hồi nhanh hơn, người bệnh có thể về nhà ngay sau khi thực hiện phẫu thuật.

Biện pháp phòng ngừa hội chứng đau cổ tay

Nếu đang làm các công việc văn phòng phải dùng bàn phím và chuột máy tính liên tục, hãy sử dụng chuột máy tính phù hợp với bàn tay để cảm thấy thoải mái, không bị căng đau cổ tay trong thời gian làm việc dài. 

Để bàn tay và cổ tay được nghỉ giải lao thường xuyên: Nhẹ nhàng duỗi và xoa bóp cổ tay định kỳ trong 10 - 30 giây sau mỗi 15 – 30 phút làm việc nhiều bằng tay. Điều này đặc biệt quan trọng khi phải sử dụng một lực cổ tay lớn hoặc làm các công việc đòi hỏi sự khéo léo của đôi tay. 

Ngồi ở tư thế đúng: Việc ngồi sai tư thế thường xuyên có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh ở vùng cổ. Điều này có thể cũng sẽ khiến các dây thần kinh ở bàn tay bị tác động gián tiếp.