ĐBQH Đinh Duy Vượt (đoàn Gia Lai) đã chất vấn Bộ xây dựng về vấn đề quy hoạch và cấp quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở tại các dự án đô thị, khu chung cư. Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết, quy hoạch treo được hiểu là loại quy hoạch đã được lập và phê duyệt nhưng tổ chức thực hiện chậm hoặc không thực hiện được toàn bộ hoặc một số các nội dung quy hoạch, hoặc không thực hiện được một số dự án, nhất là các dự án hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo tiến độ đã được xác định trong quy hoạch.
"Việc này ảnh hưởng tiêu cực tới quyền lợi hợp pháp, cuộc sống của người dân, thể hiện chủ yếu ở 2 mặt, ảnh hưởng đến việc làm sinh kế và việc xây dựng, cải tạo nhà ở của người dân; đồng thời làm giảm hiệu quả chất lượng phát triển đô thị, lãng phí tài nguyên và gây bức xúc trong nhân dân", Bộ trưởng Bộ Xây dựng nhấn mạnh.
Ngoài ra, việc tổ chức quản lý và thực hiện quy hoạch sau khi công bố chưa được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ theo quy định, nhất là việc công khai quy hoạch, xây dựng kế hoạch, thực hiện quy hoạch, không kịp thời rà soát, đánh giá, điều chỉnh quy hoạch. Một số địa phương còn chủ quan, nóng vội trong việc mở rộng đất phát triển đô thị nhưng chưa tính toán đầy đủ, chính xác các yếu tố nguồn lực phát triển nên không thực hiện được các chỉ tiêu quy hoạch. Năng lực của một số chủ đầu tư yếu kém không thực hiện được dự án được giao.
Để bảo đảm quyền lợi của người dân trong vùng quy hoạch treo về vấn đề nhà ở, trong luật sửa đổi, bổ sung Luật Xây dựng 2014 cũng đã có quy định là nếu như kế hoạch sử dụng đến cấp huyện đã được công bố 3 năm sau không thực hiện thì người dân được cấp phép xây dựng có thời hạn để cải tạo, thậm chí cả xây mới nhà ở có thời hạn ghi trong giấy phép cụ thể. Nếu hết thời hạn này quy hoạch vẫn không thực hiện được thì người dân tiếp tục được thực hiện giấy phép đã được cấp về cải tạo và xây dựng mới nhà ở.
Thành phố Hồ Chí Minh đã rà soát trên 250 đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết và thu hồi 176 dự án treo. Đà Nẵng cũng đã rà soát 7 quy hoạch phân khu, 1.007 quy hoạch chi tiết và xác định 201 dự án treo và đang xử lý các vấn đề liên quan. Thành phố Hà Nội cũng đã rà soát 78 quy hoạch phân khu, 67 quy hoạch chi tiết. Tỉnh Quảng Ninh cũng đã rà soát 1.213 quy hoạch và dự án chậm triển khai để có phương hướng xử lý.
Lượng người dân chịu ảnh hưởng lớn do chậm cấp sổ hồng
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cũng trả lời về vấn đề một số chủ đầu tư chậm thực hiện việc thực hiện cấp quyền sư dụng đất và quyền sở hữu nhà ở cho người mua nhà. Theo Bộ trưởng Phạm Hồng Hà, theo quy định pháp luật, 50 ngày sau khi bàn giao nhà ở cho người mua nhà thì chủ đầu tư phải thực hiện việc làm các thủ tục để cấp chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở cho người dân. Pháp luật đã quy định chế tài xử phạt có thể lên đến 1 tỷ đồng đối với những chủ đầu tư chậm trễ, tuy nhiên tình hình thực tế đúng có hiện tượng như đại biểu Đinh Duy Vượt đã nêu, tuy rằng số lượng không lớn.
Cũng theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng, nguyên nhân do chủ đầu tư thực hiện chưa đầy đủ các thủ tục để cấp quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở. Bên cạnh đó, dù có thể các chủ đầu tư đã thực hiện các thủ tục nhưng vẫn cố tình chậm trễ, chây ỳ trong việc làm các thủ tục cấp quyền cho người dân.
Cuối cùng, Bộ trưởng Bộ xây dựng đưa ra giải pháp: "Đối với những dự án đã thực hiện xong thủ tục nhưng chủ đầu tư cố tình chây ỳ, đề nghị các địa phương tập trung xử lý nghiêm khắc theo xử phạt vi phạm hành chính. Nếu chủ đầu tư vẫn cố tình thì chuyển các cơ quan điều tra xem xét, xử lý theo quy định pháp luật về hình sự".
Đối với những dự án còn thiếu thủ tục pháp lý để cấp quyền sử dụng đất và sở hữu thì cần phải giải quyết đồng thời, song song việc gồm: Giải quyết các thủ tục pháp lý mà chủ đầu tư chưa thực hiện, đồng thời phải thực hiện ngay việc cấp quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở cho người dân; Đề nghị các địa phương có báo cáo cụ thể, rà soát, đánh giá cụ thể và trao đổi ý kiến với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng để phối hợp giải quyết; Phải thực hiện một số các giải pháp căn cơ, như điều chỉnh các quy định pháp luật về việc nghiệm thu nhà ở, nghiệm thu công trình xây dựng, sửa đổi, bổ sung một số điểm của nghị định về hướng dẫn Luật Kinh doanh bất động sản để đảm bảo cho việc cấp quyền sử dụng đất và sở hữu cho nhà dân chuyển nhượng dự án được chặt chẽ hơn.