Gần đây trên mạng xã hội xuất hiện một nhóm cha mẹ không cho con đến trường mà tự học tại nhà (Homeschool) đưa ra yêu cầu cho các thành viên phải dừng tiêm chủng cho con. Nội dung quy định của nhóm như sau:
"Tôi dự định mở một nhóm hướng dẫn thiện nguyện, không thu phí, cho các bố mẹ nào muốn homeschool cho con mình trong tương lai. Homeschool ở đây hiểu theo nghĩa “không đi học tại trường lớp đại trà, dù trường công hay trường tư."
Điều kiện tham gia nhóm: Bố mẹ đã quyết định không tiêm vaccine cho con trong tương lai. Nghĩa là, bố mẹ đã quyết định không tiêm vaccine cho con mình từ hôm nay (ngày 3/6/2019) trở về sau. Trước ngày hôm nay không tính.
Bố mẹ share post này để những bậc cha mẹ nào có cùng quan tâm được biết. Bố mẹ vui lòng gửi tin nhắn riêng cho tôi để biết thêm thông tin chi tiết hơn. Cú pháp tin nhắn nên tương tự như vầy: “Chào anh, tôi muốn tham gia nhóm homeschool, anh vui lòng cho tôi biết những thông tin chi tiết của nhóm”.
Quý anh chị quan tâm đến nhóm homeschool này do tôi trực tiếp hướng dẫn, vui lòng xem kỹ và thực hiện 3 điều kiện nêu trên."
Bài viết trên sau khi được chia sẻ đến nay có gần 2000 bình luận. Nội dung chủ yếu phản đối một cách gay gắt về yêu cầu dừng tiêm chủng cho trẻ. Nhiều phụ huynh tỏ ra bất bình trước việc không ít người mù quáng tin và tư tưởng anti vắc xin, bên cạnh đó cũng nhiều người tỏ ra lo lắng khi con mình sẽ phải sống trong môi trường có nhiều trẻ không được tiêm vắc xin.
Facebook Nguyễn Khanh: "Homeschool không tệ nếu cha mẹ có kiến thức, nhiều người vẫn thành công nhờ homeschool đấy thôi. Nhưng không tiêm vaccine thì tệ quá rồi".
Facebook Phan Thị Khánh Hương: "Việt Nam cần xem xét luật trẻ không tiêm phòng đủ các mũi cơ bản không cho nhập học đi, để mấy phụ huynh anti vắc xin cho con học với nhau thôi".
Facebook Kenny Trương: "Công sức bao nhiêu năm nghiên cứu ra vắc xin chữa bệnh giờ bị bỏ đi bởi vài bài post nhảm trên mạng".
Facebook Tuyết Nguyễn: "Thời buổi này không hiểu tại sao lại còn những người mù quáng vậy nhỉ"?
Facebook Linh Bằng: "Sau này chẳng may đứa con của họ tử vong vì 1 trong các căn bệnh mà không được tiêm vacxin khi con còn bé, ko biết họ có thấy ân hận không"?
Facebook Vân Anh: "Bạn này là admin đầu tiên của website Lamcha... Hai con nhà bạn này không cho đi học phổ thông mà ở nhà bố mẹ tự dạy theo chương trình của Mỹ, giờ cả nhà định cư ở Canada rồi thì phải. Nói chung là người có kiến thức cao sống ở nước văn minh mà chả hiểu sao có suy nghĩ ấu trĩ như vậy".
Ngoài ra, trên trang facebook cá nhân của Admin nhóm còn rất nhiều bài viết liên quan đến việc anti vắc xin… Còn theo các chuyên gia, bác sỹ trong lĩnh vực bệnh truyền nhiễm cho rằng việc không tiêm phòng cho trẻ là những lý luận vô căn cứ. Nếu không tiêm vắc xin phòng bệnh sẽ gây ảnh hưởng vô cùng lớn đến sức khỏe của trẻ nhỏ cũng như của cộng đồng.
Theo quy định tại Thông tư 38/2017/TT-BYT của Bộ Y tế, từ ngày 1/1/2018, có 10 bệnh truyền nhiễm bắt buộc phải tiêm vắc xin cho trẻ từ sơ sinh đến dưới 5 tuổi trong Chương trình tiêm chủng mở rộng, gồm viêm gan vi rút B; lao; bạch hầu; ho gà; uốn ván; bại liệt; Haemophilus influenzae týp b; sởi; viêm não Nhật Bản B; rubella.
Còn khoản 1 điều 8 Nghị định 176/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định: “Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng- 500.000 đồng đối với hành vi không thực hiện hoặc cản trở việc sử dụng vắc xin, sinh phẩm y tế bắt buộc đối với các bệnh truyền nhiễm thuộc Chương trình tiêm chủng mở rộng”.
Bác sỹ Nguyễn Tiến Dũng, khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cho hay, những ngày đầu năm 2019 dịch sởi bùng phát mạnh, tăng gấp 14 lần so với cùng kỳ năm 2018, ngoài nguyên nhân chu kỳ dịch 5 năm/lần còn là tình trạng người dân không đưa trẻ đi tiêm chủng vắc xin sởi, dù đây là vắc xin nằm trong chương trình tiêm chủng quốc gia.
Nói về hệ lụy của việc tẩy chay vắc xin, theo bác sỹ Dũng, nếu tình trạng này lan rộng, những dịch bệnh tưởng như đã được khống chế hàng chục năm trước sẽ quay trở lại và chúng ta sẽ phải trả giá bằng sinh mạng của hàng loạt trẻ em. Minh chứng cho điều này, bác sỹ Dũng nhắc lại bài học đau lòng về dịch sởi năm 2014 khiến nhiều trẻ tử vong. Đó là hậu quả của trào lưu tẩy chay vắc xin sởi của chương trình tiêm chủng mở rộng cuối năm 2013 gây ra.
Không chỉ có vậy, đã có hàng trăm hàng nghìn trường hợp không tiêm vắc xin và phải trả bằng tính mạng trẻ nhỏ. Tháng 1/2019, Tổ chức Y tế thế giới WHO đã xếp “anti vắc-xin” vào danh sách 10 mối hiểm họa đe dọa sức khỏe toàn cầu. Anti vắc-xin cũng đang được xem là một “bệnh dịch ảo” mà giải pháp đối phó hữu hiệu nhất chính là sự tỉnh táo của các bậc phụ huynh.
Mặc dù không có đủ bằng chứng khoa học để chứng minh, song những nỗi sợ hãi đã trở thành mối đe dọa trực tiếp đối với sự thành công của chương trình tiêm chủng y tế cộng đồng. Một số lượng đáng kể người dân từ chối tiêm phòng cho bản thân hoặc con cái là minh chứng cho kết quả của thông tin sai lạc và sự sợ hãi đó.
Trong khi các nhà khoa học nỗ lực nghiên cứu sâu hơn và cố gắng đạt được hiệu quả cao hơn với các loại vắc-xin trong tương lai và nghiên cứu về miễn dịch của vắc xin, thì điều đầu tiên cộng đồng cần làm là phối hợp với chuyên gia y tế để hỗ trợ tiêm chủng và giúp tăng cường sự tuân thủ với các chương trình tiêm chủng.