Cúm A ảnh hưởng tới bà bầu và thai nhi như thế nào?

Theo ThS.BS Lý Thị Thanh Nhã (Khoa Sản phụ khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng), phụ nữ mang thai có hệ miễn dịch kém hơn người bình thường, vì vậy họ rất dễ bị nhiễm virus đặc biệt là bệnh cúm. Bệnh cúm không được chữa trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng như dị tật thai nhi, thai chết lưu, sẩy thai.

1. Phụ nữ mang thai dễ mắc cúm A

Phụ nữ mang thai dễ mắc cúm A bởi khi mang thai cơ thể có nhiều thay đổi, nội tiết tố thay đổi, hệ miễn dịch yếu hơn khiến cho sức đề kháng suy giảm, cơ thể nhạy cảm hơn và dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh. Bên cạnh đó, ở giai đoạn đầu thai kỳ, thai nhi bắt đầu hình thành và phát triển nhiều bộ phận của cơ thể khiến cho thai phụ cũng có những thay đổi nhất định. Đặc biệt, mẹ bầu trở nên nhạy cảm hơn với các tác nhân gây bệnh. Hệ thống miễn dịch của mẹ giảm sút khiến mẹ bầu dễ bị ho, cảm lạnh và cúm.

Bên cạnh những nguyên nhân trên, sự thay đổi thời tiết, thay đổi môi trường sống xung quanh cũng khiến thai phụ dễ bị cúm. Việc tiếp xúc với những người đang bị cúm cũng khiến thai phụ bị lây nhiễm chéo do virus gây cúm từ nước bọt, đờm của người bệnh thông qua không khí, lây nhiễm sang người bình thường.

2. Mắc cúm A, phụ nữ mang thai có các triệu chứng

Nhiễm trùng họng gây đau, sưng, ho.

Hắt hơi, chảy nước mũi.

Đau mỏi toàn thân hoặc đau đầu, đau cơ.

Mệt mỏi dẫn tới chán ăn.

Có thể sốt hoặc ớn lạnh.

Khó thở.

Tê bì tay chân.

Buồn nôn.

3. Sức khỏe thai phụ bị ảnh hưởng thế nào khi mắc cúm A?

Phụ nữ mang thai khi nhiễm cúm A thường dễ gặp phải các biến chứng nặng và thời gian lành bệnh cũng lâu hơn bình thường. Trung bình đối với người bình thường, bệnh cúm thường kéo dài từ 3 - 4 ngày nhưng đối với phụ nữ mang thai có thể lâu hơn vài ngày.

Biến chứng nguy hiểm nhất phụ nữ mang thai gặp là viêm phổi do virus. Trong suốt thời gian mang thai, nhu cầu oxy dành cho thai phụ luôn lớn hơn bình thường, trong khi đó, hệ miễn dịch bị suy yếu và nhạy cảm với các loại virus bên ngoài môi trường, do vậy, biến chứng viêm phổi ở phụ nữ mang thai sẽ nguy hiểm hơn rất nhiều. Ngoài ra, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, phụ nữ mang thai thường có tỷ lệ tử vong do cúm cao hơn những đối tượng bị nhiễm bệnh khác.

Ngoài ra còn có một số biến chứng khác ít phổ biến hơn, bao gồm:

Viêm tai giữa.

Viêm màng não.

Viêm não.

Sốc nhiễm khuẩn (nhiễm trùng máu dẫn tới giảm huyết áp nghiêm trọng).

Viêm nội tâm mạc.

4. Thai nhi bị ảnh hưởng như nào khi mẹ mắc cúm A?

Mang thai mắc cúm A, nhất là ở giai đoạn ba tháng đầu của thai kỳ có thể dẫn tới các nguy cơ như sinh con non, dị tật bẩm sinh ở thai nhi (tim bẩm sinh, hở hàm ếch...).

Nếu mẹ bị cúm trong 5 tháng đầu thai kỳ thì bộ não của thai nhi rất dễ bị tổn thương dẫn đến rối loạn tâm thần ở trẻ nhỏ, chậm phát triển. Bên cạnh đó, nếu bà bầu bị cúm kèm theo sốt cao thì độc tính của virus càng biểu hiện mạnh, có thể kích thích tử cung co bóp gây sảy thai, sinh non hoặc thai chết lưu. 

Mặc dù bà bầu bị cúm rất nguy hiểm đối với thai nhi nhưng không phải mẹ bầu nào bị cúm khi mang thai thì con cũng bị ảnh hưởng nên mẹ không cần quá lo lắng. Nếu có bất cứ biểu hiện nào của cúm hãy đi khám ngay để có biện pháp xử lý kịp thời.

5. Mắc cúm A bà bầu cần làm gì?

Mang thai mắc cúm A, mẹ bầu cần cẩn thận ngay khi có triệu chứng nghi ngờ, nên đến cơ sở y tế để được khám xác định và hướng dẫn cách khắc phục. Thai phụ cần làm những việc sau:

Thăm khám bác sĩ để được chỉ dẫn: Mắc cúm A, mẹ bầu nên đi khám bác sĩ để xác định được nguyên nhân gây bệnh cũng như tình trạng bệnh để có phương pháp điều trị phù hợp. Cũng nhờ đi khám, mẹ biết được tình trạng sức khỏe của mình và nhận được những tư vấn hữu ích từ bác sĩ về chế độ dinh dưỡng, chế độ sinh hoạt khoa học để có được một thai kỳ khỏe mạnh.

Không tự ý dùng thuốc: Một số loại có thể gây hại, thậm chí là dị tật cho thai nhi, chỉ dùng thuốc nếu được bác sĩ chỉ định.

Cách ly ở phòng riêng: Đây là biện pháp hạn chế việc bệnh có thể lây cho người trong gia đình hoặc những người sống xung quanh. Phòng ở tốt nhất nên có nhà vệ sinh khép kín, nếu không có, khi ra ngoài phải đeo khẩu trang, hạn chế chạm vào vật dụng xung quanh, rửa tay thường xuyên.

Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, tăng sức đề kháng: Phụ nữ khi mang thai, chế độ dinh dưỡng cần đảm bảo đầy đủ để cung cấp cho cả mẹ và con, khi bị bệnh lại càng cần chú ý hơn. Nên ăn đủ chất, bổ sung thêm trái cây, các loại rau có màu xanh đậm chứa nhiều vitamin C tốt cho việc tăng cường đề kháng, chống bệnh tật.

Chú ý về sinh hoạt: Tắm nước ấm để đào thải độc tố và giúp máu được lưu thông. Cần nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc, đúng giờ, không nên lo lắng thái quá, tránh căng thẳng, mệt mỏi khiến cho bệnh thêm trầm trọng.

6. Phụ nữ mang thai có được uống thuốc khi mắc cúm A?

Mang thai mắc cúm A, việc sử dụng thuốc ở mẹ bầu gặp khó khăn hơn rất nhiều vì có nhiều loại thuốc cúm có thể gây tác dụng phụ nguy hại khiến thai nhi bị dị tật, gây sảy thai và nhiễm độc thai nghén, nhất là đối với mẹ bầu bị cúm vào 3 tháng đầu thai kỳ.

Tuy nhiên, hiện nay cũng có một số loại thuốc trị cúm an toàn cho bà bầu. Thai phụ nên đi khám để được bác sĩ kê đơn. Tuyệt đối không được tự ý mua thuốc về uống vì có thể gây hại cho cả mẹ và thai nhi. Một số trường hợp có thể căn cứ theo chỉ định của bác sĩ để điều trị bằng thuốc Bắc.

7. Mang thai bị cúm nên ăn gì vừa nhanh khỏi mà lại an toàn?

Ăn các loại trái cây giàu vitamin C: Vitamin C giúp kích thích sản xuất các tế bào bạch cầu tấn công vi khuẩn và virus nên cũng được xem là một phần phản ứng miễn dịch của cơ thể. Ngoài ra, vốn là một chất chống oxy hóa mạnh nên vitamin C cũng giúp bảo vệ các tế bào miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn, ngăn ngừa được các loại vi khuẩn, virus gây bệnh. Vì vậy, bổ sung vitamin C rất hiệu quả để ngăn ngừa và giảm các triệu chứng của bệnh cúm.

Thực phẩm bổ sung vitamin C tốt nhất là trái cây họ cam quýt (cam, chanh, bưởi…), nho, dâu tây, đu đủ, táo, lê, chuối, ổi, kiwi… ; các loại rau như: bông cải xanh, cà chua, ớt chuông…

Cháo trứng, hành lá, tía tô: Mắc cúm A mẹ bầu ăn cháo trứng, hành lá, tía tô vừa dễ ăn, vừa có công dụng chữa cúm hiệu quả. Hành lá có vị cay, có tác dụng thông khí, giảm cảm. Tía tô có tính ấm, có tác dụng giảm cảm giác buồn nôn, đau họng. Trứng giàu protein và chất dinh dưỡng để cung cấp cho cơ thể khỏe mạnh, chống lại bệnh tật.

Các loại rau có màu xanh đậm: Những loại rau này cũng chứa nhiều vitamin C, khoáng chất có tác dụng tăng cường miễn dịch giúp cơ thể mẹ bầu khỏe hơn, hồi phục nhanh hơn.

Tỏi, gừng, mật ong:

+ Tỏi: Loại gia vị này có chứa allicin, hợp chất sulfur,… rất hiệu quả trong việc kháng khuẩn, tiêu viêm. Do đó, khi ăn tỏi, các triệu chứng ho và nghẹt mũi ở phụ nữ mang thai bị cúm A sẽ được cải thiện đáng kể. Người bệnh nên lưu ý bổ sung tỏi trong chế độ ăn hàng ngày bằng cách kết hợp với những loại thực phẩm khác.

+ Gừng: Đây không chỉ là một loại thực phẩm, gia vị mà còn là một vị thuốc để chữa rất nhiều bệnh khác nhau. Đối với thai phụ mắc cúm, gừng cũng nên được bổ sung trong thực đơn mỗi ngày. Có thể kết hợp gừng trong các món cháo gà, canh gà hoặc bệnh nhân cũng có thể sử dụng trà gừng để cải thiện triệu chứng cúm.

+ Mật ong: Mật ong có tính kháng khuẩn đồng thời tăng cường sức đề kháng. Vì thế cũng được đánh giá là loại thực phẩm có lợi đối với bệnh nhân cúm A. Có thể làm trà mật ong gừng, mật ong chanh tươi cùng nước ấm để giảm ho và giảm đau họng.

8. Mang thai bị cúm A không được ăn gì?

Thực phẩm lạnh: Ăn quá nhiều thực phẩm lạnh sẽ không tốt cho sức khỏe, nhất là đối với những thai phụ đang bị cúm. Khi cơ thể bị nhiễm lạnh thì sẽ gây tổn thương đến phổi. Khi phổi bị tổn thương, các triệu chứng của cúm càng nặng hơn. Ngoài ra, ăn thực phẩm lạnh có thể gây tổn thương tì vị và khiến cho chức năng của tì bị suy giảm.

Đồ tanh: Nếu đang bị cúm mà ăn nhiều đồ tanh như tôm, cua, cá thì bệnh sẽ càng thêm nặng, đặc biệt là với những trường hợp cúm kèm ho. Nguyên nhân là do hệ hô hấp rất dễ bị kích thích bởi đồ tanh.

Đồ ăn nhiều dầu mỡ: Khi bị cúm, cơ thể suy nhược, mệt mỏi, chức năng của hệ tiêu hóa yếu hơn. Do đó, nếu ăn nhiều đồ ăn dầu mỡ sẽ tăng gánh nặng cho hệ tiêu hóa gây khó tiêu, đau bụng. Khi hệ tiêu hóa làm việc không hiệu quả, cơ thể cũng sẽ mệt mỏi, không cung cấp đủ dinh dưỡng khiến cho bệnh thêm nặng và lâu khỏi hơn.

Đồ quá mặn hoặc quá ngọt: Những thực phẩm quá mặn hoặc quá ngọt sẽ làm cho cơ thể thai phụ mắc cúm bị nóng, cơn ho sẽ dai dẳng và cũng lâu khỏi hơn.

9. Phụ nữ mang thai cần làm gì để phòng cúm A?

Hạn chế tối đa việc tiếp xúc với các nguồn bệnh như: người đang bị bệnh, khu vực có dịch, gia cầm tươi sống hoặc những nơi có đông người tập trung, nơi ô nhiễm.

Ăn uống, nghỉ ngơi, vận động hợp lý để tăng cường sức khỏe.

Nếu có kế hoạch mang thai nên tiêm phòng cúm để tạo nên hàng rào bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của virus gây bệnh.

Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

Giữ phòng ốc thông thoáng, sạch sẽ, được dọn dẹp thường xuyên.

Bổ sung chế độ dinh dưỡng hợp lý với nhiều rau xanh, hoa quả giàu vitamin để tăng sức đề kháng cho cơ thể.

Uống nhiều nước trong ngày giúp loãng đờm và đào thải độc tố.

Xúc miệng thường xuyên với nước muối, nhỏ mũi, mắt hàng ngày, nhất là trong giai đoạn bệnh dịch đang diễn ra.

Nghỉ ngơi đầy đủ và thường xuyên tập thể dục.

Nếu có biểu hiện nghi ngờ, nên đi khám sớm hoặc thực hiện xét nghiệm cúm A để được chỉ định điều trị phù hợp.