Điều ít ai biết về vị bác sĩ phẫu thuật nhanh nhất lịch sử thế giới

Biệt danh “con dao nhanh nhất”

Robert Liston (1794 – 1847), tại Ecclesmachan, Scotland. Ông được biết đến là một trong những bác sĩ phẫu thuật nổi tiếng nhất về tốc độ trong thế kỷ 19. Ông học y khoa tại Đại học Edinburgh (Anh) và có niềm quan tâm đặc biệt đến giải phẫu. Ông quyết định thu hẹp sự tập trung của mình vào phẫu thuật và sớm nổi tiếng là một bác sĩ phẫu thuật lành nghề.

Vào đầu những năm 1840, thời điểm thuốc gây mê vẫn chưa xuất hiện thì bệnh nhân được cho uống rượu hoặc các phương pháp khác nhau để giảm thiểu sự đau đớn trong phẫu thuật. Một trong những phương pháp hiệu quả nhất thời bấy giờ là thực hiện phẫu thuật càng nhanh càng tốt, đôi khi tổng thời gian chỉ gói gọn trong vòng 5 phút.

Ưu điểm của phương pháp này là càng nhanh thì bệnh nhân sẽ càng ít bị chảy máu cũng như giảm thiểu được cơn đau. Nhưng mặt trái của nó là để có được tốc độ, họ phải hy sinh đi sự chính xác trong phẫu thuật.

Bác sĩ Robert Liston được mệnh danh là: "Con dao nhanh nhất ở West End" bởi khả năng phẫu thuật nhanh chóng không ai có thể vượt qua. Tại thời điểm đó các bác sĩ phẫu thuật khác thường có tỉ lệ tử vong là 1/4 số trường hợp, nhưng tỉ lệ tử vong trong các ca phẫu thuật của ông lại là 1/10.

Các tài liệu ghi lại rằng Robert Liston có thể cắt khối u có trọng lượng 20kg trong 4 phút và đoạn chi trong 28 giây trong khi để cắt đoạn chi này các bác sĩ khác phải mất tới 2,5 phút nên đã hạn chế đau đớn đồng thời tăng tỷ lệ sống sót cho bệnh nhân.

Chính vì tài năng đó mà ông đã nhanh chóng nổi tiếng, mỗi lần cầm dao mổ ông đều nói: "Tính giờ đi, các quý ông", và đó cũng trở thành câu nói riêng mang thương hiệu Robert Liston.

Tác giả của những ca phẫu thuật hy hữu trong lịch sử

Tuy nhiên, cũng chính vì khả năng tốc độ của mình mà Robert Liston đã từng mắc phải sai lầm nghiêm trọng trong một số cuộc phẫu thuật do mình thực hiện.

Đó là khi Robert phải cắt bỏ một chân của bệnh nhân. Mọi quy trình vẫn diễn ra bình thường cho đến khi người bệnh bắt đầu lăn lộn. Các trợ lý cố gắng hết sức để giữ bệnh nhân. Trong sự hỗn loạn đó, Robert di chuyển nhanh đến mức ông đã vô tình cắt đứt ngón tay trợ lý của mình và rạch vào chiếc áo khoác của người quan sát. Sau đó cả bệnh nhân và người trợ lý đều qua đời vài ngày sau đó do nhiễm trùng vết thương.

Đây là ca phẫu thuật duy nhất trong lịch sử y khoa thế giới có tỷ lệ tử vong 300%. Tuy nhiên, ca phẫu thuật này cũng đã giúp mở ra hướng đi mới cho ngành phẫu thuật của nhân loại.

Mặc dù 3 cái chết đó là điều đáng chú ý trong sự nghiệp của ông nhưng đây không phải lần duy nhất Liston nổi tiếng vì một cuộc phẫu thuật thất bại.

Nhiều năm sau đó, khi kỹ thuật gây mê được ra đời, ông vẫn tiếp túc sự nghiệp "dao kéo" của mình và trở thành người đầu tiên áp dụng thành công phương pháp gây tê hiện đại bằng cách sử dụng ete tại Châu Âu vào năm 1846. Chỉ 25 giây sau, việc cắt cụt chi đã hoàn tất. Thậm chí rất nhiều bác sĩ vẫn không tin nổi là cuộc phẫu thuật đã thành công tốt đẹp.

Bất chấp những "tai nạn" đã từng xảy ra trong quá khứ, Robert Liston vẫn là một bác sĩ phẫu thuật nổi tiếng. Ông để lại nhiều phát minh mà đến nay vẫn ứng dụng trong điều trị cho bệnh nhân. Sau khi ông qua đời, các đồng nghiệp của ông đã dựng lên một bức tượng bằng đá cẩm thạch để vinh danh ông.